ทำไมต้องนอน จะเป็นอย่างไรถ้าอดนอนหลาย ๆ วันติดต่อกัน

การนอนเป็นสิ่งสำคัญ เป็นวิธีเดียวที่จะทำให้ระบบในร่างกายทุกส่วนได้พักผ่อนอย่างจริงจังและพร้อมที่จะลุยงานในวันรุ่งขึ้นต่อไปได้อย่างเต็มที่ สำหรับเด็กควรนอนให้ได้มากที่สุด 10 ชั่วโมง ส่วนผู้ใหญ่ก็ควรให้ได้ถึง 8 ชั่วโมง ที่สำคัญก็คือต้องนอนในเวลากลางคืน ช่วงเวลาที่ดีที่สุดคือ 22.00 น.

ธรรมชาติจัดสรรให้คนเราต้องนอนหลับพักผ่อนในเวลากลางคืน เพราะฮอร์โมนในร่างกายจะได้พักผ่อนเช่นเดียวกันในเวลานั้น เนื่องจากตอนกลางวันร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนชนิดหนึ่งเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายกระปรี้กระเปร่ากระฉับกระเฉง และพอตกเย็นเจ้าฮอร์โมนตัวนี้ก็จะลดระดับลงเพื่อเตรียมให้ร่างกายได้พักผ่อนในตอนกลางคืน เพราะฉะนั้นคนที่นอนไม่เป็นเวลาหรือคนที่ทำงานเป็นกะ ก็ควรต้องเข้าใจกระบวนการทำงานของร่างกายไว้ด้วย

ร่างกายของเราถูกออกแบบมาให้ทำงานแบบเป็นวงจรเวลา ถึงเวลาเช้าก็ควรตื่น ใกล้เวลาอาหารก็หิว กลางวันก็กะปรี้กะเปร่า กลางคืนก็ง่วงเหงาหาวนอน ระบบภายในร่างกายก็เช่นกัน อวัยวะทุกส่วนพร้อมชัดดาวน์ในเวลากลางคืน โดยไม่มีข้อแม้หรือข้อต่อรองใด ๆ ไม่มีคำว่า “เดี๋ยวร่างกายเราจะชินไปเอง” เพราะร่างกายไม่มีวันชิน แต่ที่ชินน่ะตัวคุณเอง

ถึงจะหลีกเลี่ยงการทำงานเป็นกะไม่ได้ แต่พยายามดูแลร่างกายของเราได้ ข้อสำคัญเลยก็คือ การทำงานเป็นกะไม่ใช่การอดนอน แต่เป็นการเปลี่ยนจากนอนกลางคืนมาเป็นการนอนกลางวัน ดังนั้นเมื่อถึงเวลานอนก็ควรนอน และทำให้บรรยากาศเหมาะสมกับการนอนมากที่สุด เพื่อให้ร่างกายได้พักผ่อนอย่างเต็มที่และจริงจัง 

ใครเคยทำงานกะดึกหรือมีคนคุ้นเคยทำงานกะดึกจะรู้เลยว่า หลังจากเลิกงานในตอนเช้าแล้วจะยังไม่สามารถนอนหลับได้ทันที เนื่องจากช่วงเช้าไม่ใช่เวลาที่ร่างกายควรจะนอน ทำให้กว่าคนทำงานเป็นกะจะหลับได้อย่างจริงจังก็เลยเที่ยงไปแล้ว

การนอนของคนทำงานกะดึกที่ดีที่สุดโดยไม่ทำร้ายสุขภาพก็คือ ต้องพยายามหลับให้ได้ก่อน 10 โมงเช้า ฝึกตัวเองให้ชินว่าต้องนอนหลับให้ได้ ที่สำคัญอย่าใช้ยาช่วยให้หลับ เพราะคุณจะต้องเพิ่มปริมาณยาไปเรื่อย ๆ แค่นมอุ่น ๆ กับสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยกับการนอนน่าจะดีที่สุด

อีกอย่างที่สำคัญไม่ว่าคุณจะทำงานเป็นกะหรือไม่ก็ตาม อย่าอดนอนโดยเด็ดขาด คนที่เคยมีประสบการณ์อดนอนมาบ้างน่าจะรู้อยู่แล้วว่าการอดนอนมีผลกระทบรุนแรงแค่ไหน สมองเบลอเหมือนโดนน็อคนี่แค่เอฟเฟคเบื้องต้นเท่านั้น

การอดนอนที่นานที่สุดในโลก

สถิติการอดนอนที่ยาวนานที่สุดที่ Guinness Book เคยบันทึกไว้ในปี 1964 เจ้าของสถิติคือ Toimi Soini จากฟินแลนด์ ที่อดนอนไป 276 หรือประมาณ 11 วันครึ่ง แต่ได้ถูกยกเลิกการรับรองไปเมื่อปี 1989 เนื่องจากเหตุผลทางการแพทย์ที่ระบุว่าการอดนอนจะส่งผลกระทบต่อร่างกายและจิตใจโดยตรง 

ถึงแม้จะไม่มีการบันทึกและรับรองจาก Guinness Book แต่ก็ยังมีคนที่อยากทำลายสถิตินี้อยู่ตลอดเวลา ล่าสุดเมื่อปี 2007 Tony Wright นักเขียนและนักวิจัยชาวอังกฤษที่ทำสถิติอดนอนติดต่อกันถึง 266 ชั่วโมง หรือประมาณ 11 วัน ซึ่งหลังจาก 11 วันผ่านไป ด้านร่างกายไม่มีผลกระทบอะไรมากนัก Tony Wright บอกเพียงสั้น ๆ ว่าไม่ได้รู้สึกเหนื่อย แต่แค่เหมือนว่ามีอะดรีนาลีนสูบฉีดอยู่ในตัวมากไปหน่อยเท่านั้นเอง

ระหว่างช่วงทำสถิติอดนอนของ Tony Wright สิ่งที่ทำให้เขาไม่หลับไม่นอนได้ตลอด 11 วันก็คือ การเล่นพูล กินอาหารไดเอท เช่น ผัก ผลไม้อย่าง กล้วย อะโวคาโด สับปะรด น้ำแครอท ธัญพืช และถั่วต่าง ๆ แม้การไม่นอน 11 วันของ Tony Wright จะไม่ได้ทำอันตรายกับเขามากนัก แต่ไม่ใช่กับทุกคน เพราะเคยมีผู้ทำสถิติรายอื่น ๆ ที่อดนอน 11 วันเช่นกัน ผลได้ก็คือ 3 วันแรกของการอดนอนตาเริ่มแข็ง ไม่สามารถมองเห็นได้ชัดเจน หลังจากนั้นก็อารมณ์เสียง่าย ระบบร่างกายรวน มีปัญหากับการจดจำเรื่องต่าง ๆ เพราะการอดนอนส่งผลต่อสมองโดยตรง

วิธีดูแลร่างกายสำหรับคนอดนอน

1. วิตามินและโสมช่วยได้

เมื่ออดนอนฮอร์โมนจะปั่นปวน ระบบทุกอย่างในร่างกายจะรวนไปหมด ทำให้เกิดความเครียดสะสม ดังนั้นจึงควรบริโภควิตามินบีและซีให้มาก จะเป็นในรูปอาหารอย่างข้าวกล้อง ผัก ผลไม้หรือวิตามินแบบเม็ดก็ได้เช่นกัน ส่วนโสมก็ช่วยปรับสมดุลของระบบในร่างกายให้ทำงานได้ดีขึ้นด้วย 

2. เติมอาหารที่ให้พลังงานเข้าไป 

คนอดนอนมักจะไม่ค่อยได้กิน ทำให้นอกจากร่างกายจะไม่ได้พักผ่อนแล้วยังไม่ได้รับสารอาหารที่เพียงพอด้วย ดังนั้นควรกินอาหารที่ให้พลังงานเข้าไป อย่าลืมว่าระบบร่างกายคนอดนอนนั้นไม่ปกติสักเท่าไหร่จึงควรกินอาหารที่ย่อยง่าย เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก ฯลฯ และไม่ควรกินให้อิ่มเกินไป แค่ให้พลังงานเข้าไปเติมให้ร่างกายให้ปริมาณที่เหมาะสมเท่านั้น

3. ไม่แก้ง่วงด้วยกาแฟ หรือชา 

คนอดนอนส่วนใหญ่มักทำให้ตัวเองตื่นตัวด้วยคาเฟอีน ไม่ว่าจะเป็นชา กาแฟ เครื่องดื่มชูกำลัง หรือน้ำอัดลมใด ๆ ก็ตาม แต่การแก้ง่วงด้วยวิธีนี้ จะยิ่งทำให้คุณตื่นตัวมากไปกว่าเดิมเพราะคาเฟอีนจะออกฤทธิ์อยู่ในร่างกายประมาณ 3-6 ชั่วโมง แสดงว่าถ้าคุณจิบกาแฟเรื่อย ๆ ตลอดเวลาของการอดนอน ก็ยิ่งทำให้ตื่นตัวและไม่ได้นอนไปโดยปริยาย

4. นอนทันทีเมื่อมีโอกาส

Guinness Book ไม่รับบันทึกสถิติการอดนอนเพราะเป็นการทำร้ายร่างกาย ดังนั้นคุณไม่จำเป็นต้องอดนอนเพื่อทำลายสถิติใด ๆ ทั้งสิ้น คนเราอดนอนเพราะความจำเป็น เมื่อหมดความจำเป็นก็ต้องรีบนอน แม้ควรนอนให้ได้วันละ 8 ชม. เป็นอย่างน้อย แต่ถ้าได้หลับสักพักหลังจากอดนอนมา ก็ทำให้ร่างกายได้พักผ่อนอยู่บ้าง ถึงจะไม่เต็มที่นักก็ดีกว่าการไม่นอนเลย