สมเด็จพระพันวัสสาฯ หรือ สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า (พ.ศ. 2405–2498) เป็นเจ้านายฝ่ายในที่มีพระชนมายุยืนยาวพระองค์หนึ่ง ทรงผ่านการสูญเสียพระราชโอรส, พระราชธิดา, พระราชสวามี และพระราชนัดดา ทำให้ทรงไม่ประมาทต่อความตาย ทรงรับสั่งฝากฝัง, จัดการทั้งบุคคล, สิ่งของต่าง ๆ อย่างละเอียดถี่ถ้วน
แต่ทั้งหมดกลับไม่ได้เป็นไปตามพระราชประสงค์ เพราะ “บุคคล” ที่พระองค์ทรงรับสั่งฝากฝังเรื่องต่างๆนั้น เสด็จสวรรตบ้าง, สิ้นพระชนม์บ้าง, สิ้นชีพิตักษัยบ้าง ฯลฯ ไปก่อนทั้งสิ้น
สมภพ จันทรประภา เขียนอธิบายเรื่องนี้ไว้ใน สมเด็จพระศรีสวรินทิราฯ, (อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ หม่อมราชวงศ์หญิง จีริก กิติยากร ณ เมรุวัดเพทศิรินทราวาส 29 ตุลาคม พ.ศ. 2528) ไว้ว่า
“สมเด็จฯ เป็นผู้ไม่ทรงประมาทต่อมรณะ ทรงเตรียมพร้อมไม่พรั่นพรึง พระราชทรัพย์ทรงจัดการเรียบร้อย ข้าหลวงมหาดเล็กทรงฝากฝังสมเด็จพระบรมราชชนนีพระพันปีหลวง ให้ทรงเลี้ยงดูต่อไป พร้อมทั้งการทํานุบํารุงพระพุทธศาสนาที่เป็นการส่วนพระองค์
แม้แต่เครื่องทรงพระศพของพระองค์เองก็ทรงเลือกจัดเตรียมไว้นานมาแล้วนับตั้งแต่พระภูษา, ฉลองพระองค์ ทรงสะพัก ครั้งแรกทรงฝากไว้กับคุณเจริญ โชติกะสวัสดิ์ ข้าหลวงคนสนิท คุณเจริญถึงแก่กรรมทรงฝากไว้กับ ม.จ.ไขศรี ปราโมช**
ครั้น ม.จ.ไขศรีถึงชีพิตักษัยก็ทรงฝาก พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิทพระราชธิดาเลี้ยง พระองค์เจ้าเยาวภาฯ สิ้นพระชนม์ ทรงฝากไว้ที่ ม.จ.มาราวดี เทวกุล แต่ม.จ.นาราวดี ก็ถึงชีพิตักษัยไปก่อน
องค์สุดท้ายที่ทรงฝากคือ ม.จ.พิจิตรจิราภา เทวกุล แต่ก็ถึงชีพิตักษัยไปก่อนเช่นกัน นับแต่นั้นมาก็ไม่ทรงฝากฝัง มอบหมายกับท่านผู้ใด
สําหรับพระองค์เจ้าวาปีบุษบากร พระราชธิดาเลี้ยงนั้นเคยตรัสว่า ‘องค์วาปี ฉันไม่ฝากหรอก เพราะจะกลัวผี’”
เมื่อ สมเด็จพระพันวัสสาฯ เสด็จสวรรคต พระองค์เจ้าวาปีฯ ที่พระองค์ไม่ทรงฝากนั้นคือผู้ที่ทรงทําพระธุระในเรื่องแต่งพระบรมศพ และไม่ได้ทรงใช้พระภูษา, ฉลองพระองค์ ฯลฯ ตามที่ทรงฝากไว้ แต่ทรงจัดหาจัดทำจัดใหม่มาถวาย เพราะที่ทรงฝากต่อ ๆ กันมานั้น เมื่อทรงเปิดออกมาก็พบว่า เก่าเก็บจนเปื่อยใช้การไม่ได้เสียแล้ว
ทั้งหมดก็เป็นเพราะว่า “สมเด็จพระพันวัสสาฯ” มีพระชนมายุยืนยาวนั่นเอง เมื่อเสด็จสวรรคตมีพระชนมายุ 93 ปี 3 เดือน 7 วัน
อ่านเพิ่มเติม :
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่**
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 11 มีนาคม 2564
อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : สมเด็จพระพันวัสสาฯ พระชนมายุยืนยาว ทรงรับสั่งฝากฝังอะไร ไฉนไม่เป็นตามพระราชประสงค์?
ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.silpa-mag.com
