ผลการวิจัยล่าสุดชี้ชัด แมวฉลาดกว่าหมา (จริงๆ นะไม่ได้ล้อเล่น)

สำหรับข่าวนี้ต้องขอแสดงความเสียใจกับทาสน้องหมา หรือคนที่ชื่นชมในควาฉลาดและแสนรู้ของมัน เพราะผลการวิจัยล่าสุดชี้ชัดว่า ความฉลาดน้องหมานั้นไม่ได้โดดเด่นแต่อย่างใดเมื่อเทียบกับสัตว์ชนิดอื่นๆ และความฉลาดของหมายังจัดว่าเป็นรองเจ้าแมวอีกต่างหาก

มีผลงานวิจัยชิ้นก่อนที่สรุปว่า เมื่อมองกันเฉพาะในเรื่อง ความหนาแน่นของเส้นประสาทในสมองแล้วหล่ะก็ เจ้าหมาเอาชนะแมวได้ในเรื่องนี้ แต่การที่มีเส้นประสาทเยอะกว่านั้นก็ไม่ได้หมายความว่า หมาจะฉลาดกว่าแมวแต่อย่างใด โดยอ้างอิงจากผลงานที่เป็นบทสรุปล่าสุดของนักจิตวิทยาจาก University of Exeter และ Canterbury Christ Church University

บทสรุปนี้เกิดจาก การวิเคราะห์อภิมาน (Meta-analysis) สรุปผลจากงานวิจัยอื่นๆ กว่า 300 ชิ้นที่เกี่ยวกับเรื่องความฉลาดของสัตว์ และพบหลายๆ กรณีศึกษาที่ยกย่องความฉลาดของน้องหมาเกินความเป็นจริง โดยมีการเปรียบเทียบระดับความฉลาดของเจ้าหมา กับสัตว์อื่นๆ อย่างเช่น หมาป่า, แมว, ลิงชิมแปนซี, นกพิราบ, ไฮยีน่า และปลาโลมา

*** การวิเคราะห์อภิมาน (Meta-analysis) หมายถึงวิธีการทางสถิติที่ใช้เพื่อเปรียบเทียบและรวบรวมข้อมูลจากงานวิจัยต่าง ๆ กัน โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อกำหนดสิ่งที่พบเหมือน ๆ กัน สิ่งที่ต่างกัน และความสัมพันธ์ที่น่าสนใจอื่นๆ ที่อาจปรากฏด้วยการศึกษางานวิจัยหลาย ๆ งาน

โดยคุณ Stephen Lea นักจิตวิทยาจาก University of Exeter ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมวิจัย กล่าวว่า "ตลอดระยะการทำงานของเรา ได้พบว่ามีงานวิจัยหลายๆ ชิ้นเกี่ยวกับความสามารถในการในการรับรู้ และการทำความเข้าใจของเจ้าหมา ที่พยายามยืนยันว่าหมาเป็นสัตว์ที่ฉลาดมาก พวกเขาเปรียบเทียบหมากับลิงชิมแปนซี และหมาก็ชนะ ซึ่งเป็นการวิเคราะห์ที่อวยน้องหมาจนเกินไป แต่อย่างไรก็ดี พบว่ามีหลายๆ เคสที่ทำการเปรียบเทียบได้อย่างถูกต้อง"

โดยทีมวิจัยในผลงานชิ้นล่าสุดนี้ ได้ให้ความสำคัญของการเปรียบเทียบใน 5 พื้นที่หลักๆ คือ : ความรู้สึกทางประสาทสัมผัส, ความรู้ความเข้าใจทางกายภาพ, ความรู้เชิงพื้นที่, ความรู้ความเข้าใจทางสังคม และการรับรู้บทบาทของตนเอง โดยมีการจัดน้องหมาให้อยู่ในกลุ่มของ สัตว์กินเนื้อ (Carnivorans) แล้วเปรียบเทียบความฉลาดกับสัตว์อื่นๆ อีกสองกลุ่มคือ สัตว์เลี้ยง (Domesticated animals) และสัตว์นักล่าที่รวมตัวกันเป็นฝูง (Social hunters)

และจากการหยิบยกงานวิจัยหลายชิ้นมาทำการ วิเคราะห์อภิมาน พวกเขาพบว่า หมาไม่ได้มีความฉลาดเป็นพิเศษแต่อย่างใดเลย และมีการเขียนเอาไว้ในบทสรุปอย่างชัดเจนว่า เราไม่ควรอวยเรื่องความฉลาดของเจ้าหมาให้สูงเกินจริง และไม่ควรคาดหวังอะไรมากมาย น้องหมาก็คือน้องหมา และเราต้องการรับรู้ความต้องการที่แท้จริง รวมถึงขีดความสามารถที่แท้จริงของมัน เพื่อที่เราจะได้เลี้ยงดูน้องหมาอย่างถูกวิธี

แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าน้องหมาเป็นสัตว์เลี้ยงที่ไม่ฉลาดแต่อย่างใด ถึงแม้น้องหมาจะเป็นสัตว์ที่คลุกคลีอยู่กับมนุษย์ และเราสามารถสอนให้มันทำอะไรได้มากมายหลายอย่าง แต่ก็ต้องยอมรับความจริงว่า เมื่อเทียบกับ ลิงชิมแปนซี และปลาโลมา ซึ่งเป็นสัตว์สองชนิดที่ขึ้นชื่อว่าฉลาดที่สุดในโลกแล้วหล่ะก็ ความฉลาดของน้องหมายังห่างอยู่หลายขุมเลยทีเดียว และความเป็นจริงที่น่าเจ็บปวด แต่ทาสน้องมหาต้องยอมรับก็คือ น้องแมวนั้นฉลาดกว่าที่เราคิด แถมมันยังฉลาดกว่าหมาอีกด้วยนะ

ยกตัวอย่างจากผลงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่เผยแพร่ในปี 2013 เปิดเผยว่า แมวสมารถรับรู้ได้ว่าเราเรียกมัน แต่มันจะแกล้งเมินเฉยทำเป็นไม่รับรู้ ถ้ามันกำลังสนใจสิ่งที่อยู่ต่อหน้า มากกว่าสิ่งที่เราจะเสนอให้มัน (เจ้าเล่ห์ไม่เบานะเจ้าแมว) และยังมีข้อบ่งชี้ว่า หมาป่า นั้นอาจจะฉลาดกว่าหมาบ้านด้วยซ้ำไป

แต่เป้าหมายของทีมวิจัยนี้ไม่ได้ตั้งใจจะบอกว่าน้องหมาเป็นสัตว์ที่ไม่ได้ฉลาด หรือไม่น่าเลี้ยงแต่อย่างใด จริงอยู่ที่น้องหมาอาจไม่ได้เป็นสัตว์ที่ฉลาดที่สุดในโลก แต่ก็ไม่มีใครปฏิเสธได้ว่า หมา หรือ สุนัข เป็นเพื่อนแท้และเป็นสัตว์ชนิดหนึ่งที่ผูกพันกับมนุษย์มากที่สุด