นอนไม่พอต้นตอ 'ป่วยทางจิต'

     การนอนหลับได้ดีตลอดคืนเป็นสิ่งที่ทุกคนล้วนปรารถนา เพราะเป็นตัวบ่งบอกภาวะสุขภาพได้อย่างเป็นอย่างดี หลับตาเถอะนะ ขอให้เธอหลับฝันดี แต่รู้ตัวอีกทีก็ปาเข้าไปเที่ยงคืนแล้ว แม้ว่าจะอยู่บนเตียงนอนแล้วก็ตาม เพราะมัวแต่เขี่ยหน้าจอซื้อของออนไลน์บ้าง เฟซบุ๊คบ้าง โดยเฉพาะดูซีรีย์เรื่องราวยิ่งเข้มข้น ช่างหน้าติดตามเหลือเกิน ดูนาฬิกาก็เลยเวลานอนมามาก ซึ่งการนอนหลับได้ดีมีความสำคัญเท่ากับการได้รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ เหตุผลหลักสำคัญของการนอนหลับ

     การนอนไม่เพียงพอทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายทำงานลดลง ทำให้การฟื้นตัวจากภาวะบาดเจ็บต่างๆไม่ดี และมีผลต่อกระบวนการสร้างภูมิคุ้มกันกับการติดเชื้อในร่างกาย เป็นสาเหตุการตายเร็วขึ้น โดยเฉพาะในบุคคลที่มีปัญหาโรคทางระบบภูมิคุ้มกัน และเป็นต้นเหตุให้โรคกำเริบ รุนแรงขึ้น นอกจากนี้ยังพบความสัมพันธ์กับการติดเชื้อในลำไส้เพิ่มขึ้นได้อีกด้วย

     หลับได้ไม่ดีเป็นตัวการสำคัญทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนความหิวนำไปสู่โรคอ้วน เพราะมีส่วนสำคัญต่อฮอร์โมนการหิว เป็นฮอร์โมนสำคัญในกระเพาะอาหาร สมองจะหลั่งฮอร์โมนนี้ออกสู่กระเพาะอาหารเพิ่มขึ้นเมื่อหิว และจะลดลงหลังจากเรากิน เมื่อเรานอนหลับไม่เพียงพอร่างกายจะปลดปล่อยฮอร์โมนการหิว ทำให้ร่างกายเรารู้สึกหิวและเพิ่มความอยากอาหารมากขึ้น เมื่อนอนหลับได้น้อย ทำให้นิสัยการกินเปลี่ยนไป นำไปสู่ปัญหาโรคอ้วน

     นอนไม่หลับเรื้อรังทำให้เกิดอาการทางจิต ประสาทหลอน หลงผิดได้ จากรายงานการศึกษาปัญหาการนอนไม่พอติดต่อกันเป็นระยะเวลานานๆกว่า 48 ชั่วโมงเป็นต้นไปในคนปกติ สามารถทำให้เกิดพยาธิสภาพทางสมอง แสดงอาการทางจิตชนิดเฉียบพลันได้ บ่งชี้ว่าบุคคลทั่วไปประสบปัญหานอนไม่หลับติดต่อกันระหว่าง 79-92 ชั่วโมง ว่าการนอนไม่พอติดต่อกันของคนปกติทั่วไปทำให้เกิดพยาธิสภาพอาการทางจิตเวช มี 21 รายงานที่บันทึกว่า บุคคลประสบปัญหานอนไม่หลับได้ตั้งแต่ 24 ชั่วโมงถึง 11 คืน ทำให้ประสาทการรับรู้ผิดปกติหรือที่เรียกว่าประสาทหลอน ภาวะหลงผิด และอาการผิดปกติจะเริ่มมีขึ้นหลังจากนอนไม่หลับเป็นเวลา 1 คืน ซึ่งอาการเล็กน้อยที่พบได้คือ ภาวะวิตกกังวล ความสับสนชั่วคราวในสถานที่และบุคคล โดยจะเริ่มพบความผิดปกติมากขึ้นได้ตั้งแต่ 24-48 ชั่วโมงแรก ขณะที่เมื่อเวลาผ่านไป 48-90 ชม. จะพบความผิดปกติด้านความคิดและประสาทหลอนเกิดขึ้น เวลา 72 ชม.เป็นต้นไปจะเพิ่มความรุนแรงไปหลังจากการนอนไม่หลับมีจำนวนชั่วโมงเพิ่มขึ้นนำเป็นสู่โรคจิตเฉียบพลันได้ในที่สุด

     การนอนไม่พอทำให้สมองทำหน้าที่ได้ไม่ดีพอๆกับร่างกาย มีภาวะแอลกอฮอล์เป็นพิษ หากบุคคลไม่ได้นอน หลังจาก 17-19 ชม. ผ่านไป ร่างกายจะมีการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นช้าลง ประสิทธิภาพการคิดและตัดสินใจลดลง การหลับได้น้อยมีผลโดยตรงต่อการทำหน้าที่ของสมองได้พอๆกับมีภาวะแอลกอฮอล์ในเลือด 0.1% ประสิทธิภาพการนอนไม่ดีพอจะทำให้การประมวลผลการเรียนเรียนรู้ในสมองลดลง ทำให้บุคคลมีทักษะการเรียนรู้ (โดยเฉพาะในเด็กวัยเรียน) ลดลงได้ด้วย
     ดังนั้นขอให้รักษาสุขภาพและปฏิบัติตามคำแนะนำในการทำให้ร่างกายหลับได้เป็นปกติอย่างน้อย 7-8 ชม. การหลับได้ดีช่วยเพิ่มทักษะการแก้ปัญหา และเพิ่มประสิทธิภาพความจำทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ได้ดี

   Cr.ข้อมูลและภาพจากเว็บไซต์ : dmh.go.th , thaiseniormarket , Health2Click , pingfai , HERS clinic