หมูป่า จัดอยู่ในสัตว์กีบคู่ ซึ่งมีลักษณะเด่นที่ตีนหรือขา ขาแต่ละข้างประกอบด้วยนิ้วที่ได้ดัดแปลงมาด้วยเวลาอันยาวนานจนเป็นกีบที่ใช้เดินสองอัน ส่วนอีกสองกีบด้านหลังกระเถิบยกตัวสูงขึ้นไม่สัมผัสพื้น และกีบคู่นี้ไม่อยู่สูงมากเท่าสัตว์กีบคู่กลุ่มอื่นๆ เช่น กวาง วัว ควาย เป็นต้น (รูปร่างเพรียว ขาเล็กเรียว กีบเล็ก หน้าแหลมเล็ก หูเล็ก ตาโตสีดำ จมูกอ่อนแต่แข็งแรงมาก ใช้ขุดค้นหาอาหาร
หมูป่าเป็นสัตว์ที่กินได้ทั้งพืชและสัตว์ มีตั้งแต่พวกผักต่างๆ เผือก มัน เห็ด หน่อไม้ ข้าวโพด ข้าวฟ่าง หัวเผือก มัน รากพืช ลูกไม้ สับปะรด ถั่วลิสง และหญ้าอ่อนๆ ส่วนสัตว์จำพวกแมลง ปลวก งู และหนู เป็นแหล่งอาหารที่หาได้ตามธรรมชาติ
ขนยาวหยาบแข็งสีน้ำตาลเข้มหรือสีดำปนเทา มีขนยาวเป็นแผงบนสันคอและหลัง เป็นหมูขนาดกลางมีเขี้ยวยาวแหลมโง้งงอนขึ้นไปนอกปาก ลูกหมูป่าที่เกิดใหม่มีจุดและลายตามลำตัวคล้ายผลแตงไทย แต่เมื่อโตขึ้นลายนี้จะจางหายไป
หมูป่ามีประสาทรับกลิ่นที่ไวมาก แต่มีประสาทตาและประสาทหูไม่ดี นอกจากบางครั้งที่มันเกิดสงสัยเมื่อได้กลิ่น ประสาททั้งตาและหูจะว่องไวผิดปกติ จมูกจึงเป็นเสมือนเครื่องรับประกันความปลอดภัยโดยธรรมชาติ หมูป่าชอบอยู่เป็นฝูง ขนาดฝูงก็มีตั้งแต่ 5-6 ตัว จนถึงฝูงใหญ่ขนาด 50 ตัว
แต่ละฝูงประกอบด้วยหลายวัย ทั้งเพศผู้และเพศเมีย ในตัวผู้ขนาดใหญ่จะรวมฝูงเฉพาะช่วงฤดูผสมพันธุ์ แต่ช่วงปกติจะแยกตัวออกจากฝูงและอาศัยอยู่เพียงตัวเดียวที่เรียกกันว่า หมูโทน ออกหากินตอนเช้าหรือเย็น และตอนกลางคืน กลางวันมักหลบซ่อนพักผ่อนอยู่ตามพุ่มไม้ ปลักตม หรือลำธาร
เวลาออกหากินจะมีเสียงเอะอะและดังมาก ซึ่งเป็นเสียงไล่กัดกัน กัดกินอาหาร แย่งกันกินอาหาร เกลือกกลิ้งเล่นกัน และเสียงนี้สามารถได้ยินในระยะไกลๆ อย่างไรก็ตาม ถ้าหากมันเกิดความสงสัยหรือระแวงเหตุร้ายขึ้นมา หมูป่าจะกลายเป็นสัตว์ที่เงียบที่สุดได้เหมือนกัน คือทุกตัวจะยืนนิ่งและเงียบกริบ ราวกับว่าเป็นสิ่งไม่มีชีวิต
หมูป่าเป็นสัตว์ที่มีอายุยืนประมาณ 10-20 ปี แต่ในหมูป่าบางตัวอาจมีอายุมากกว่า 20 ปี ความยาวลำตัวโดยประมาณ 135-150 เซนติเมตร หางยาวประมาณ 20-30 เซนติเมตร และมีน้ำหนักโดยประมาณ 75-200 กิโลกรัม
คุณโชตินันท์ เสียงประเสริฐกิจ หรือ คุณวา อาศัยอยู่ที่เกาะพะงัน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ประกอบอาชีพเป็นเกษตรกรเกษตรผสมผสานและเพาะเลี้ยงหมูป่า คุณโชตินันท์ เล่าว่า เหตุผลที่เลี้ยงหมูป่าเพราะการเพาะเลี้ยงบนเกาะด้วยพื้นที่ที่จำกัด ทำให้เทียบกับฟาร์มใหญ่ๆ ที่เลี้ยงหมูไม่ได้ จึงได้สนใจในการเลี้ยงหมูป่า เนื่องจากมีราคาที่สูงกว่าหมูทั่วไป เลี้ยงจำนวนไม่มากแต่สามารถสร้างรายได้ดี
หมูป่าเป็นสัตว์ที่เลี้ยงทนต่อโรค ทำให้การดูแลไม่ใช่เรื่องยาก แต่การเลี้ยงหมูป่าก็ไม่ใช่สิ่งที่ง่าย เนื่องจากหมูป่าเป็นสัตว์ป่าที่มีสัญชาตญาณสัตว์ป่าจะมีความดุร้ายและแรงที่มหาศาล การเลี้ยงหมูป่าจึงเหมาะแก่ผู้ที่เข้าใจในสัตว์ป่า มีความใส่ใจดูแลและมีพื้นที่ในการเลี้ยง ต้องอยู่ห่างไกลจากแหล่งชุมชนเพราะมีกลิ่นที่รุนแรง
คอกเลี้ยงหมูป่า
คอกที่เหมาะสมแก่การเลี้ยงหมูป่า จำนวน 20-50 ตัว ควรมีขนาด 10×10 เมตร มีเสาคอกเป็นเสาปูนและตาข่ายเหล็กล้อมคอกโดยฝังให้ลึก เพื่อกันหมูป่าขุดหลุม เพราะหมูป่าจะชอบขุดหลุมเมื่อฝนตก และคอกไม่ควรอยู่ใกล้แหล่งชุมชนเพราะมีกลิ่นที่รุนแรง หมูป่าเป็นสัตว์ที่พลังงานเยอะควรมีพื้นที่กว้างเพื่อให้หมูป่าได้วิ่งเพื่อลดพลังงาน
การเลี้ยงหมูป่าให้เชื่อง
ต้องเริ่มจากการเลี้ยงหมูป่าเพศผู้เป็นตัวแรกของคอก เลี้ยงตั้งแต่เด็กที่ยังเป็นลูกหมูป่าอยู่ โดยผู้เลี้ยงจะต้องเลี้ยงเพียง 1-2 คนเท่านั้น เพื่อให้ลูกหมูป่าจำคนเลี้ยงได้และมองผู้เลี้ยงเป็นจ่าฝูงของมัน หมูป่าเป็นสัตว์ที่เชื่อฟังและจงรักภักดีอย่างมากต่อจ่าฝูง ดังนั้น จะไม่มีทางทำร้ายผู้เลี้ยงอย่างแน่นอน แต่หากเป็นคนอื่นอาจต้องระวังหมูป่า เพราะการที่จะเข้าใกล้หมูป่าไม่ใช่เรื่องง่าย หมูป่าเป็นสัตว์ที่วิ่งเร็วและแรงเยอะมาก หากไม่ระวังอาจถึงชีวิตได้หากเข้าใกล้
ฤดูผสมพันธุ์
ในช่วงฤดูผสมพันธุ์ตัวผู้จะต่อสู้กันอย่างดุร้าย หมูป่าเป็นสัตว์ที่สามารถผสมพันธุ์ได้ตลอดปี แต่จะผสมพันธุ์กันสูงสุดในช่วงเดือนธันวาคม-มกราคม เริ่มผสมพันธุ์ได้เมื่อมีอายุราว 8-10 เดือน ตั้งท้องนานประมาณ 101-130 วัน หรือเฉลี่ยราว 115 วัน ปกติแล้วออกลูกครั้งละ 3-12 ตัว และลูกหมูป่าจะหย่านมเมื่ออายุ 2 เดือนครึ่ง และจะมีการผสมพันธุ์น้อยมากหรืออาจไม่ผสมพันธุ์เลยในช่วงฤดูฝน
หมูป่าภายในคอก ไม่ควรมีตัวผู้ที่วัยใกล้เคียงกันเยอะ เพราะหากเยอะเกินไปจะสู้กันเองเพื่อแย่งเป็นจ่าฝูงและแย่งกันผสมพันธุ์ ดังนั้น ภายในคอกควรมีตัวผู้ที่วัยคละกัน
สำหรับแม่หมูที่ใกล้คลอด จะมีลักษณะเบื่ออาหาร ซึมๆ จำเป็นต้องกั้นคอกแยก เพื่อป้องกันหมูป่าตัวอื่นมากินลูกหมูป่า เพราะด้วยสัญชาตญาณสัตว์ป่าถ้าได้กลิ่นคาวของเลือดก็ทำให้ดึงดูดผู้ล่าอย่างหมูป่า อาจถูกกินได้
การอนุบาลลูกหมูป่า
ลูกหมูป่าจะอ่อนแอมากในช่วงแรกเกิด แม่หมูจะคอยดูแลลูกเอง เมื่อลูกหมูป่ามีอายุ 3-4 วัน ก็ถือว่ารอดแล้ว เลือดที่ตัวลูกหมูป่าจะแห้งลงไปเอง ไม่เหลือกลิ่นคาวเลือดแล้วสามารถอยู่รวมฝูงได้ ลูกหมูที่แข็งแรงวิ่งเร็วไม่สามารถวิ่งไล่จับได้ทันเลย แต่สำหรับลูกหมูป่าที่ลักษณะดูอ่อนแอไม่กินนมแม่ ผู้เลี้ยงจำเป็นต้องเอาออกจากคอกมาอนุบาล ป้อนนม แต่ไม่ควรเอาออกจากคอกมาอนุบาลเกิน 5-7 วัน เพราะหากกลิ่นมนุษย์ติดที่ตัวลูกหมูป่า จะทำให้ฝูงไม่ยอมรับ
อาหาร
อาหารหลักจะเน้นอาหารสำเร็จรูปเพื่อโปรตีนที่เพียงพอ และเสริมด้วยผัก ผลไม้ ที่หาได้ในท้องถิ่น ให้อาหารวันละ 2 ครั้ง เช้าเวลา 08.00 น. และเย็นเวลา 18.00 น. โดยจะเทอาหารใส่ในล้อรถยนต์ที่ถูกผ่าครึ่งนำมาดัดแปลงเป็นที่ใส่อาหาร ทุกครั้งของการให้อาหารต้องคอยดูจนหมูป่ากินอาหารหมด เพราะบางตัวอาจแย่งอาหารอีกตัวกิน หรือบางตัวอาจไม่กินอาหาร
เมื่อหมูป่ากินอาหารเสร็จแล้วก็จะเทน้ำให้หมูป่ากิน สาเหตที่ไม่เทน้ำให้หมูป่าไว้กินในคอกเพราะหมูป่าชอบเล่นน้ำ และถ้าคอกเปียกหมูป่าจะชอบขุดหลุม อาจทำให้คอกพังได้ หรือหากคอกไม่แข็งแรงพอหมูป่าอาจขุดหลุมหนีออกจากคอกได้
หมูป่า ถือเป็นสัตว์ที่หายากและยังมีความต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง ด้วยเหตุผลที่เลี้ยงยากเพราะมีความดุร้าย แรงเยอะ ทำให้มีผู้เลี้ยงน้อยกว่าหมูตามท้องตลาดทั่วไป
คุณโชตินันท์ กล่าวว่า หมูป่ามีความต้องการของตลาดในทุกๆ พื้นที่ ดังเช่น เกาะพะงัน หมูป่าของทางฟาร์มสามารถสร้างมูลค่าได้ถึง 120 บาทต่อกิโลกรัม บนเกาะนิยมซื้อแบบยกตัว หมูป่าเมื่อมีอายุ 3-4 เดือน ก็สามารถขายได้แล้ว จุดเด่นของเนื้อหมูป่า มีหนังที่บาง เนื้อหนึบ กินอร่อย
เทคนิคการดูหมูป่าแท้ ที่ไม่ใช่หมูป่าผสมกับหมูทั่วไป สามารถสังเกตได้จากรูขุมขน หากเป็นหมูป่าแท้ 1 รูขุมขนจะมีขน 3 เส้น เนื่องจากการผสมพันธุ์ระหว่างหมูป่ากับหมูทั่วไปทำให้ลดความดุร้ายของหมูป่าเพื่อการเลี้ยงที่ง่ายขึ้นและได้ลูกที่จำนวนเยอะกว่าหมูป่าแท้ จึงเกิดการนำมาผสมพันธุ์กับหมูทั่วไป ทำให้ผู้บริโภคบางท่านอาจไม่ได้ลิ้มรสชาติของหมูป่าแท้
ท่านที่สนใจ ลูกพันธุ์หมูป่า เนื้อหมูป่า ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณโชตินันท์ เสียงประเสริฐกิจ หรือติดตามความเคลื่อนไหวได้ทางเฟซบุ๊ก มาปลูกสวนครัว กับรักคุณแฟนv2
