อยากอีคิวสูงมาทางนี้! วิธีพัฒนาอารมณ์ให้ฉลาดปราดเปรื่อง รู้จักคิด รู้จักแสดงออก

เดี๋ยวนี้ใคร ๆ ก็ชอบพูดกันว่า มีไอคิวสูงไม่พอ อีคิวต้องสูงด้วย ซึ่งผู้เขียนก็เห็นด้วยกับประโยคนี้นะคะ คนเราแค่ฉลาด มีความรู้เยอะ ๆ เพียงด้านเดียวก็คงไม่ได้ สิ่งที่ต้องควบคู่มาด้วยก็คือสุขภาพอารมณ์ที่ดีด้วย

EQ (Emotional Quotient / Emotional Intelligence) หรือ ความฉลาดทางอารมณ์ ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าเป็นเรื่องของ ‘อารมณ์’ ส่วนความฉลาดในที่นี้หมายถึง การรับรู้อารมณ์ของตัวเอง การรู้จักวิธีจัดการ รวมไปถึงการรู้ว่าต้องแสดงออกอย่างไรในสถานการณ์ที่กำลังเกิดขึ้น มีงานวิจัยพบว่าคนที่ประสบความสำเร็จในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นเรื่องหน้าที่การงาน การเรียน รวมถึงเรื่องความรัก จะมีอีคิวสูงกว่าไอคิวเสียอีก (ซึ่งอีคิวมีส่วนถึง 80% ในขณะที่ไอคิวมีเพียง 20% เท่านั้น) โดยเฉพาะคนที่มีตำแหน่งหน้าที่การงานระดับสูง คนพวกนี้ยิ่งมีอีคิวที่สูงตามไปด้วย เห็นไหมล่ะคะว่าความฉลาดทางอารมณ์สำคัญกับการใช้ชีวิตของเรามากมายเลยทีเดียว 

ถึงแม้ว่าอีคิวจะเป็นสิ่งที่ถูกบ่มเพาะมาจากการเลี้ยงดูตั้งแต่เด็ก แต่เสามารถพัฒนาให้ดีขึ้นได้ในตอนโต วันนี้คอลัมน์ห้องแนะแนวจะพาไปดูข้อปฏิบัติที่จะช่วยพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ของคุณให้มีมากขึ้น 

รู้เรา 

ทำความเข้าใจตัวเองก่อนเป็นอันดับแรก รู้ว่านิสัยใจคอตัวเองเป็นอย่างไร มองหาจุดเด่น จุดด้อยในตัว ลองสังเกตว่าในแต่ละสถานการณ์ เมื่อเรามีความรู้สึกไม่ว่าจะทั้งด้านบวกหรือลบ เราแสดงออกไปอย่างไรบ้าง จะได้แก้ไขและปรับให้ถูกจุด อย่างเช่น เวลารับรู้เรื่องที่ไม่ถูกใจ เราโกรธไหม เราตอบโต้อีกฝ่ายไปทันทีโดยไม่ทันได้ไตร่ตรองหรือไม่ แล้วทำแบบนั้นจะส่งผลเสียกลับมาอย่างไร เรียนรู้จากความผิดพลาดเพื่อจะได้ไม่ผิดพลาดซ้ำอีก  

-อารมณ์ของมนุษย์มีสองขั้ว ทั้งบวกและลบ เสมือนคุณนั่งอยู่ในเรือพาย หากนั่งแล้วหนักไปข้างใดข้างหนึ่งคงไม่ดีนัก ต้องพยายามอยู่ตรงกลาง นั่นจะทำให้การพายเรือเป็นไปอย่างไหลลื่นที่สุด- 

รู้เขา 

การรู้เท่าทันอารมณ์ความรู้สึกตัวเองแค่นี้ไม่พอ คนที่มีอีคิวสูงจะรับรู้เท่าทันอารมณ์ของผู้อื่นด้วย โดยเริ่มจากการหมั่นสังเกตคนรอบตัว รู้จักฟังให้มากกว่าพูด ไม่ด่วนตัดสิน ไม่คิดเอาเอง ไม่เหมารวม ต้องเปิดใจให้กว้าง เปิดรับความหลากหลายของเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

นอกจาก 2 รู้ที่ต้องมีแล้ว คำแนะนำเพิ่มเติมที่จะช่วยให้คุณเป็นคนที่มีอีคิวสูง มีดังต่อไปนี้ค่ะ

ฟังให้เป็น-เอาใจเขามาใส่ใจเรา

การเป็นผู้ฟังที่ดีเป็นจุดเริ่มต้นของความเข้าใจผู้อื่น รับรู้สิ่งที่เขากำลังบอกกล่าวด้วยความใจเย็น เมื่อฟังอย่างตั้งใจแล้ว ความเห็นอกเห็นใจจะตามมาอย่างอัตโนมัติ และต้องรู้จักเคารพความรู้สึกผู้อื่นด้วย เพราะสิ่งสำคัญในการรักษาความสัมพันธ์ระหว่างกันคือการให้เกียรติคนรอบข้าง ไม่ว่าจะทั้งกายหรือทางใจ นี่จะช่วยให้อีคิวของคุณค่อย ๆ พัฒนาขึ้นได้โดยไม่รู้ตัว 

รู้ว่าเวลาไหนควรแสดงออกอย่างไร

หมั่นสังเกตอารมณ์ความรู้สึกของตัวเองก่อน แล้วจดจำไว้ หรือหากสามารถจดบันทึกได้ว่าเวลาไหน คุณรู้สึกอะไร และแสดงออกไปอย่างไรบ้าง ณ เวลานั้น จะเป็นวิธีที่จะช่วยปรับหรือเปลี่ยนการแสดงออกทางอารมณ์ของคุณได้ในอนาคต การฝึกฝนอารมณ์จะช่วยให้คุณแสดงออกได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ซึ่งมันจะเป็นผลดีมาก ๆ ต่อสภาพแวดล้อมรอบตัว ไม่ว่าจะเป็นความสัมพันธ์ที่ยั่งยืน (คนอารมณ์ดี ใคร ๆ ก็อยากคบค้าสมาคม) หน้าที่การงาน รวมถึงสุขภาพจิตตัวคุณเองเช่นกัน

กล้ายอมรับความจริง

ซื่อสัตย์กับอารมณ์ตัวเอง ไม่ว่าคุณจะรู้สึกอย่างไรในเวลานั้น แรกที่ควรทำคือ ยอมรับความจริงที่เป็นอยู่ โกรธก็รู้ว่ากำลังโกรธ ไม่ชอบก็รู้ว่าไม่ชอบ ไม่ต้องปฏิเสธตัวเอง เพราะการรู้เท่าทันอารมณ์ของตัวเองจะเป็นจุดเริ่มที่ดีในการพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ให้ดียิ่งขึ้น

จัดการอารมณ์ทางลบให้เป็น

การยับยั้งชั่งใจเมื่อเกิดอารมณ์ไม่พึงประสงค์คือเรื่องที่ต้องเน้นย้ำ เพราะการแสดงออกตามจิตใต้สำนึกแบบไม่รู้ตัวจะนำพาความหายนะมาให้คุณได้ หากรู้ว่ากำลังรู้สึกไม่ดี ต้องหาทางระงับอารมณ์นั้นไว้ก่อนแสดงออกไป เช่น นับ 1-100 เพื่อให้ใจเย็น, สูดหายใจลึก ๆ หรือสงบสติอารมณ์ด้วยวิธีอื่น ๆ เชื่อเถอะว่า เมื่อสติมาปัญญาก็จะเกิด พอมีสมาธิแล้วการคิดอะไรก็จะมีประสิทธิภาพมากขึ้น รวมถึงการไตร่ตรองก่อนจะแสดงอารมณ์ออกไปเช่นกัน คนที่มีอีคิวสูงจะไม่เร่งรัดโต้ตอบ แต่จะใช้เวลาพิจารณาอารมณ์และหาวิธีที่ประนีประนอมที่สุดก่อนจะแสดงอารมณ์ออกไปทุกครั้ง

เข้าสังคมให้มากขึ้น

การอยู่ท่ามกลางคนจำนวนมาก สังคมที่แตกต่าง จะช่วยพัฒนาความคิดความอ่าน รวมไปถึงความรู้สึกของคุณได้อย่างไม่น่าเชื่อ การพบเจอผู้คนที่หลากหลายจะทำให้คุณเรียนรู้ที่จะแสดงออกทางอารมณ์จากผู้อื่นได้ เสมือนเป็นบทเรียนทางอ้อมให้ลับคมสมองประลองความรู้สึก ใช่ค่ะ อีคิวของคนเราจะเพิ่มขึ้นได้ก็ต้องฝึกฝนเช่นเดียวกับพฤติกรรมอื่น ๆ นั่นแหละ 

ปฏิเสธไม่ได้เลยใช่ไหมคะว่าเรื่องของอารมณ์และความรู้สึกเป็นเรื่องที่ส่งผลต่อความสัมพันธ์ของคนเราอย่างมาก จะยั่งยืน หรือแตกหัก ก็ย่อมมีเรื่องอารมณ์เข้าไปพัวพันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะฉะนั้นหากทุกคนลองปรับและพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ให้ได้อย่างที่กล่าวมาทั้งหมด ก็จะช่วยส่งเสริมทั้งสุขภาพจิตเราและสุขภาพจิตคนอื่นได้ มาพัฒนาอีคิวไปด้วยกันนะคะ