คนรับทัณฑ์ - วินทร์ เลียววาริณ

ชาวบ้านยี่สิบสองคนกำลังขุดหลุมดินอย่างเชื่องช้า พวกเขาไม่อยากให้เสร็จเร็ว เพราะยิ่งทำงานเร็วเท่าใด ก็จะตายเร็วขึ้น กระบอกปืนของเหล่าทหารนาซีที่ล้อมอยู่ทำให้พวกเขาไม่มีทางเลือก

ขุดหลุมฝังศพพวกเขาเอง

ชาวบ้านขุดต่อไปจนเสร็จ ทหารนาซีสั่งให้พวกเขายืนที่ตำแหน่งยิงเป้า ปืนประทับพร้อม ความตายกำลังมาเยือน

พลันเสียงหนึ่งก็ร้องขึ้นว่า “หยุดก่อน”

ร่างหนึ่งปรากฏขึ้น เป็นชายหนุ่มในเครื่องแบบทหาร กล่าวว่า “คนพวกนี้ไม่ผิด”

▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪

ชายหนุ่มผู้นี้ชื่อ ซาลโว ดาควิสโต (Salvo d’Acquisto) อีกสามสัปดาห์อายุเขาก็ครบยี่สิบสาม

ซาลโวเกิดในครอบครัวยากจน มีพี่น้องรวมแปดคน และทั้งหมดรวมกับปู่และย่า อาศัยในอพาร์ตเมนต์ห้องเดียว

ซาลโว ดาควิสโต เกิดที่เนเปิลส์ในปี 1920 เป็นบุตรชายคนโต ครอบครัวเด็กแปดคน สามคนตายตอนเด็ก พ่อทำงานในโรงงานผลิตเคมีแห่งหนึ่ง

เมื่ออายุสิบสี่ ซาลโวออกจากโรงเรียนไปทำงาน ซึ่งเป็นเรื่องปกติของเด็กครอบครัวชนชนชั้นแรงงานในละแวกนั้น ต่อมาก็ไปสมัครเป็นทหาร-ตำรวจในหน่วย Carabinieri

Carabinieri เป็นหน่วยที่สี่ของกองทัพ อยู่ใต้คำสั่งของกระทรวงกลาโหม ร่วมกับกระทรวงมหาดไทย แม้จะเป็นทหาร แต่ดูแลเรื่องการตำรวจและความมั่นคง คู่กับหน่วย Polizia di Stato (หน่วยงานตำรวจ) และ Guardia di Finanza (หน่วยทหาร-ตำรวจ) บางครั้งหน่วยนี้ก็ปฏิบัติการทางทหารในต่างแดนด้วย

หลังจากทำงานในต่างแดนหลายปี ซาลโวก็ถูกส่งไปประจำการที่โรม แล้วไปที่แอฟริกาเหนือ เมื่อเกิดสงครามโลก ก็ถูกส่งไปประจำการที่หมู่บ้านแห่งหนึ่งทางเหนือของกรุงโรม

สงครามโลกอุบัติขึ้นเมื่อเขาอายุสิบเก้า มุสโสลินีจับมือกับฮิตเลอร์ พาอิตาลีเข้าสู่สงคราม 

ในการรบครั้งหนึ่ง ซาลโวได้รับบาดเจ็บที่ขา แต่ก็ยังปฏิบัติการต่อไป ต่อมาเป็นมาลาเรีย ก็ถูกส่งกลับอิตาลี เมื่ออายุยี่สิบสอง เขากลับมาเรียนต่อในโรงเรียนสำหรับข้าราชการ หลังจากนั้นก็ถูกส่งไปประจำที่ทอร์เร เมืองชนบทไม่ไกลจากกรุงโรม

▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪

วันที่ 25 กรกฎาคม 1943 มุสโสลินี ผู้นำอิตาลีที่ไปจับมือกับฮิตเลอร์ถูกโค่นลงจากอำนาจ และถูกประชาชนจับฆ่ากลางเมือง รัฐบาลใหม่พยายามติดต่อกับฝ่ายสัมพันธมิตรเพื่อเปลี่ยนข้าง สัญญาหยุดยิงเกิดขึ้นในวันที่ 8 สิงหาคม

ช่วงเวลานั้นทหารนาซีบางส่วน หน่วยพลร่มที่ 2 ยังประจำการอยู่ในอิตาลี เพื่อป้องกันการรุกชายฝั่งของสัมพันธมิตร บางหน่วยประจำอยู่ที่ค่ายทหารเดิมของ Guardia di Finanza ในเขตพาลิโดโร

วันที่ 22 กันยายน 1943 ทหารเยอรมันหมวดหนึ่งเดินตรวจตราพื้นที่นั้น พบลังจำนวนหนึ่งถูกทิ้งไว้ ใครคนหนึ่งเปิดลังออกมาดู เสียงกึกก้องกัมปนาทพลันแผดขึ้น ร่างทหารกระเด็น

ทหารเยอรมันตายสองคน บาดเจ็บสองคน

ผู้บังคับการทหารนาซีโกรธจัด เชื่อว่าเป็นผลงานของชาวบ้าน เพราะเวลานั้นอิตาลีพยายามถอยตัวเองจากประเทศผู้แพ้สงคราม ย่อมมีเหตุผลที่ชาวบ้านลอบฆ่าทหารเยอรมัน เขาต้องการจับตัวมาลงโทษ สั่งให้หน่วย Carabinieri ที่ซาลโวประจำอยู่สืบหาความจริง 

ซาลโวสอบถามชาวบ้านแล้วไปอธิบายกับทหารเยอรมันว่า “ลังใส่ระเบิดไม่ใช่ของชาวบ้าน”

“งั้นเกิดจากอะไร ?”

“มันเป็นอุบัติเหตุ”

แต่ทหารนาซีไม่เชื่อ

“พวกไม่หวังดีวางระเบิดไว้ มันเป็นความตั้งใจที่จะฆ่าทหารเยอรมัน”

วันรุ่งขึ้นทหารเยอรมันค้นหาผู้ต้องสงสัย จับชาวบ้านมาได้ยี่สิบสองคน พาไปกักตัวที่หอคอย ทุกคนบอกว่าไม่รู้เรื่องระเบิด

ทหารเยอรมันสั่งให้นำจอบและพลั่วมา ให้ชาวบ้านยี่สิบสองคนนั้นขุดหลุมฝังศพตัวเอง

ชาวบ้านไม่มีทางเลือก ก็ขุดหลุมไปจนเสร็จ

ซาลโวรู้ว่าทหารเยอรมันต้องการแก้แค้น แต่การฆ่าชาวบ้านบริสุทธิ์มิอาจกระทำได้

การประหารกำลังจะเกิดขึ้น

ทหารหนุ่มซาลโวพลันบอกว่า “หยุดก่อน คนพวกนี้ไม่ผิด”

ทหารเยอรมันคนหนึ่งตบหน้าเขา กระชากเครื่องแบบของทหารหนุ่มออก

ซาลโวไม่สิ้นความพยายาม บอกว่า “ชาวบ้านพวกนี้ไม่ใช่คนวางระเบิด”

“วันนี้จะต้องมีคนนอนในหลุมนั่น ถ้าไม่ใช่ชาวบ้าน แล้วเป็นใคร ?”

ซาลโว ดาควิสโต เงียบไปอึดใจ แล้วตอบว่า “ผมเองเป็นคนวางระเบิดฆ่าพวกคุณ ชาวบ้านไม่เกี่ยว พวกเขาบริสุทธิ์ ปล่อยพวกเขาไปเถอะ”

ผู้บังคับการทหารนาซีลังเล

เขาให้เหตุผลว่า “คุณดูชาวบ้าน พวกนี้เป็นชาวไร่ชาวนา จะรู้เรื่องการจุดระเบิดที่ไหน ผมเป็นทหาร ผมรู้”

นาซีเอ่ยว่า “คุณรู้ใช่ไหมว่ามันจะจบยังไงสำหรับคุณ ?”

ทหารหนุ่มพยักหน้า

ผู้บังคับการนาซีอาจจะเชื่อจริงหรือเลือกที่จะเชื่อ ก็สั่งลูกน้อง “ปล่อยชาวบ้านทั้งหมดไป”

ชาวบ้านทั้งหมดต่างหายตัวไปอย่างรวดเร็ว เหลือแต่เด็กหนุ่มวัยรุ่นคนหนึ่งชื่อ แองเจโล อมาดิโอ เฝ้าดูเหตุการณ์ทั้งหมด 

ซาลโวถูกสั่งให้ไปยืนที่จุดประหาร

ทหารนาซีเรียงแถวประทับปืน

ก่อนรุ่งสางวันนั้น เสียงปืนหลายนัดกังวานขึ้นพร้อมกัน

ร่างของทหารหนุ่ม ซาลโว ดาควิสโต ร่วงลงกองบนแผ่นดินเกิด

สำหรับเขา ชีวิตคนบริสุทธิ์หนึ่งคนแลกกับชีวิตคนบริสุทธิ์ยี่สิบสองคน คุ้มอย่างยิ่ง

สำหรับเขา หน้าที่ของทหาร-ตำรวจเช่นเขาคือปกป้องราษฎร แม้ด้วยชีวิตตนเอง

▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪

หมายเหตุ

ศพของซาลโวถูกฝังในโบสถ์ เซนต์ คลารา ในเมืองเนเปิลส์

คริสตจักรยกย่องเขาเป็น Roman Catholic martyr คือคริสตศาสนิกชนผู้ถูกฆ่าตายเพราะความเชื่อในศาสนาคริสต์

หลังสงคราม รัฐบาลมอบรางวัลเหรียญทองให้ ซาลโว ดาควิสโต เป็นรางวัลสูงสุดของทหารอิตาลี ถนนหลายสายใช้ชื่อเขา ใบหน้าเขาปรากฏบนตราไปรษณียากร

▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪▪

วินทร์ เลียววาริณ

winbookclub.com

เฟซบุ๊ก https://www.facebook.com/winlyovarin/

ติดตามบทความใหม่ ๆ จากวินทร์ เลียววาริณ ได้ทุกวันจันทร์ บน LINE TODAY