"อวสานโชห่วย-รถเร่" ทุนค้าปลีกรุกถึงหน้าบ้าน

วันนี้ (26 มี.ค.2561) หลังจากสื่อสังคมออนไลน์ส่งต่อภาพรถบรรทุกขนาดเล็ก ติดป้ายว่า"มินิบิ๊กซี" สินค้าในรถตามรายงานข่าวที่ส่งต่อเป็นจำพวกขนมขบเคี้ยว และอาหารแช่แข็ง รวมถึงมีบริการจ่ายบิล ในหมู่บ้านจัดสรรแห่งหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา

ทำให้มีคำวิพากษ์วิจารณ์ทันที ว่าค้าปลีกยักษ์ใหญ่ กำลังจะใช้กลยุทธ์เดียวกับ รถเร่ขายของตามหมู่บ้าน ที่หลายคนเรียกว่า รถพุ่มพวง ใช่หรือไม่ กำลังจะเบียดบังช่องทางทำกินของคนเล็กคนน้อย หรืออย่างไร แต่ก็มีอีกกระแสข่าวว่าใช่รถสินค้าบิ๊กซี ที่เคยให้บริการช่วงโครงการก้าวคนละก้าวเพื่อ 11 โรงพยาบาลทั่วประเทศหรือไม่ ที่เดินทางพร้อมทีมงาน ให้บริการกับขบวนไปถึง อ.แม่สาย จ.เชียงราย

เทสโก้โลตัส ไม่น้อยหน้า มีบริการเดลิเวอรี่ ส่งถึงบ้าน หากมีการซื้อสินค้าผ่านออนไลน์ ที่กำหนดราคาซื้อขั้นต่ำ ใช้วิธีจูงใจที่บางวันมีโปรโมชั่นส่งฟรี และส่งใน 1 ชั่วโมง ดูไม่ต่างจากรถเร่ที่ส่งถึงหน้าบ้านเช่นกัน

วันนี้แม้จะยังไม่ได้คำตอบจากบิ๊กซีอย่างชัดเจน มีเพียงคำสัมภาษณ์ นายบุณยฤทธิ์ กัลยาณมิตร อธิบดีกรมการค้าภายใน ที่สอบถามจากบิ๊กซี และบริษัทแจ้งว่า โครงการนี้เป็นแนวคิดทดลองนำร่องของบริษัท ในการประกอบธุรกิจรูปแบบใหม่ และยังไม่ได้คิดจะทำจริงจัง

ชี้รูปแบบการตลาดเปลี่ยนตามพฤติกรรมคนซื้อ 

ขณะที่นายจริยา จิราธิวัฒน์ ประธานสมาคมผู้ค้าปลีกไทย ได้คำตอบในทำนองเดียวกัน และย้ำว่าลูกค้าจะได้รับประโยชน์ อาจพูดได้ว่า ห้างค้าปลีกขนาดใหญ่ ในตลาดกลางล่าง ที่แข่งขันดุเดือดปัจจุบันมีเพียงแค่ บิ๊กซี และโลตัส ที่พยายามช่วงชิงส่วนแบ่งตลาดเร่งขยายสาขาอย่างมาก แต่ระยะหลังการขยายสาขาใหญ่ในกรุงเทพฯ และปริมณฑล อาจติดปัญหากฎหมายผังเมือง จึงปรับขนาดลงและกระจายตามชุมชนมากขึ้น ประกบคู่ร้านสะดวกซื้อ

กลยุทธ์ด้านราคาและส่วนลด อาจไม่เพียงพออีกต่อไป เพราะปัจจุบันพฤติกรรมลูกค้าเปลี่ยนไป ส่วนหนึ่งถูกการค้าระบบออนไลน์แย่งตลาด ห้างค้าปลีกจึงพยายามสร้างช่องทางใหม่ๆ ที่เข้าถึงลูกค้าโดยตรง ไม่ว่าจะใช้กลยุทธ์ใดผู้ค้ารายย่อย มักตกเป็นผู้รับผลกระทบ นายกสมาคมค้าปลีกส่ง-ปลีกไทย เป็นคนหนึ่งที่เรียกร้องมาตลอดให้ รัฐบาลควบคุมการรุกคืบของทุนขนาดใหญ่ ไม่ให้มากเกินไป
สำหรับกรณีรถมินิบิ๊กซีมองว่า ทุนใหญ่ได้รับผลกระทบทั้งจากกำลังซื้อในประเทศ และผลกระทบจากนโยบายช่วยผู้มีรายได้น้อยที่ ทำให้คนหันไปซื้อของจากร้านชุมชนที่มีเครื่องรูดบัตร คิดเป็นเงิน 3,000 ล้านบาทต่อเดือน ทำให้ยอดขายบริษัทน้อยลง จึงอยากให้ภาครัฐพิจารณาว่าวิธีการของบริษัทใหญ่ผิดกฎหมายการค้า และการมีอำนาจเหนือตลาดหรือไม่

*เสียงสะท้อนผลกระทบรถเร่รุกคืบถึงหน้าบ้าน *

กว่า 10 ปี ที่พนารัตน์ เรืองอยู่ ยึดอาชีพ รถเร่ ตระเวนขายของสด ตามหมู่บ้าน เขายอมรับว่าจำนวนรถเร่ เพิ่มขึ้นทุกวัน สวนทางกับลูกค้าและยอดขายที่ลดลง ซึ่งหากห้างค้าปลีกขนาดใหญ่จะนำรถเร่ มาให้บริการเชื่อว่าจะกระทบต่อยอดขาย แต่ก็ยังมีโอกาสการค้าสำหรับเขาในการเจาะกลุ่มลูกค้าประจำ

การรุกคืบของห้างค้าปลีกขนาดใหญ่ทั้งการเปิดสาขาร้านสะดวกซื้อ และมีรถขายของเคลื่อนที่ทำให้ร้านค้าโชห่วยบางราย แสดงความกังวลและอยากให้รัฐจำกัดการทำธุรกิจ 

ไม่ต่างจากเจ้าของร้านโชห่วยในหมู่บ้านแห่งนี้ที่ยอมรับว่า ได้รับผลกระทบจากการขยายสาขาของร้านสะดวกซื้อ ทำให้ต้องมีกลยุทธ์ดึงดูดลูกค้า ทั้งการขาย 24 ชั่วโมง แบ่งขายและส่งสินค้าถึงบ้าน แม้ซื้อเพียงชิ้นเดียว

ต่างจากรถคันนี้ที่ทุกพื้นที่บนกระบะรถถูกจัดวางด้วยสินค้าหลากหลายทั้งของใช้ในชีวิตประจำวัน เครื่องสำอางค์ เสื้อผ้า รองเท้าจนกระทั่งเครื่องใช้ไฟฟ้า 

บุญยัง ประทุมทอด เจ้าของรถเร่ขายสินค้าอุปโภค เจ้าของรถเร่คันนี้ ระบุว่ากลุ่มลูกค้าหลักคือคนงานก่อสร้างตามไซต์งานต่างๆ ขณะนี้การแข่งขันระหว่างกันเองมีสูงอยู่แล้วทางร้านต้องยอมให้ลูกค้าผ่อนจ่าย เพื่อเพิ่มยอดขาย แต่หากจะมีรถเร่ของห้างค้าปลีกออกมาบริการเพิ่มก็เชื่อว่าจะได้ไม่ได้รับผลกระทบ

ลูกค้ายอมรับว่า ช่วงแรกอาจจะไปลองซื้อ และเปรียบเทียบราคา ขณะที่บางคนอยากไปซื้อที่ห้างเพราะมีของให้เลือกมากกว่าและได้พักผ่อนในช่วงวันหยุดด้วย
ปัจจุบันการเข้าถึงสินค้าของผู้บริโภคมีทางเลือกหลากหลายมากขึ้นไม่นับรวมพฤติกรรมการซื้อสินค้าผ่านออนไลน์ที่ขยายตัวต่อเนื่อง แต่ในแง่ของการแข่งขันไม่ว่าจะเป็นรายเล็ก หรือ รายใหญ่จะครองใจผู้บริโภคได้ ขึ้นอยู่กับบริการ คุณภาพของสินค้า และ ราคาที่เหมาะสม ที่ถือเป็นปัจจัยสำคัญ