วิธีผลิตสีในอดีต ที่แลกมาด้วยความโหดดด - ฉันเรียนแฟชั่นที่มิลาน

ทุกวันนี้เรามีสีต่างๆ ให้เลือกใส่กันได้ตามความต้องการ อยากได้เสื้อสีอะไรก็มีสีสังเคราะห์มาย้อมได้ แต่ในอดีต กว่ามนุษย์จะสามารถค้นคว้าหาวัสดุมาทำสีแต่ละสีได้ ยิ่งถ้าเป็นสีที่มีความโดดเด่น หาได้ยากจากธรรมชาติ อย่างสีม่วง ยิ่งมีความซับซ้อน มีขั้นตอนมากมายสุดๆ วันนี้เลยขอมาเล่าเรื่องวิธีผลิตสี ที่ถ้าใครได้ฟังก็ต้องแปลกใจ

Tyrian Purple (สีม่วงไทเรี่ยน)

สีม่วงไทเรี่ยนมีชื่อเรียกอีกชื่อว่าสีม่วงจักรพรรดิ นั้นเป็นเพราะสีนี้ถูกสงวนไว้ให้เฉพาะราชวงศ์ ชนชั้นสูงเท่านั้น ในช่วงประมาณ 1500 BC สีม่วงนี้ถือว่าหายาก ราคาแพง และขั้นตอนการผลิตก็ยากลำบากเหลือทน แถมเหม็นมากกกก วัสดุที่ใช้คือ หอยทากทะเลชนิดหนึ่ง ซึ่งจะถูกเก็บมาเป็นพันๆ หมื่นๆ ตัว นำมาทุบเปลือกให้แตก แล้วนำไปแช่น้ำเพื่อสกัดน้ำออกมา ก่อนนำน้ำที่ว่าไปดองจนได้ที่ ซึ่งขั้นตอนนี้จะต้องหยุดในจังหวะที่พอดีมากๆ ไม่งั้นเวลาเอาไปย้อมสีจะเข้มไปจนกลายเป็นน้ำเงินได้ สีม่วงที่ว่านี้มีความพิเศษจากสีอื่นๆ คือยิ่งเวลาผ่านไปสีจะไม่ซีดลง แต่จะดูสดใส เข้มขึ้นแทน ซึ่งการย้อมให้ได้ชุดแค่ 1 ตัว ต้องฆ่าหอยถึงพันตัวเลยทีเดียว

Scheele’s Green (สีเขียวชีเล)

สีเขียวอาจจะดูเป็นสีที่ไม่น่าจะพิเศษอะไร ก็น่าจะสกัดจากธรรมชาติได้ไม่ใช่หรอ แต่เดี๋ยวก่อน สีเขียวนี้มีความสดงดงามที่หาดูได้ยาก ณ เวลานั้น นักวิทยาศาสตร์ในศตวรรษที่ 18 ผลิตสีเขียวนี้ได้จากสารเคมีจนเกิดเป็นสารหนูขึ้น สีเขียวตัวนี้ถูกนำไปทำตั้งแต่ กระดาษ วอลเปเปอร์ ของเล่นเด็ก ยันย้อมสีเสื้อ โดยคนที่มีส่วนร่วมในการผลิต ไปจนถึงลูกค้าต่างได้รับผลกระทบจากการรับสารพิษนี้ทั้งนั้น มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับการตายของนโปเลียน ที่เกิดมาจากสีเขียวนี้ ห้องของเขาเองถูกตกแต่งด้วยวอลเปเปอร์สีเขียวสดเพราะเป็นสีที่เขาโปรดปราน ซึ่งเป็นต้นต่อทำให้เกิดโรคมะเร็งร้ายที่คร่าชีวิตเค้านั้นเอง

Indian Yellow (สีเหลืองอินเดีย)

สีเหลืองต้นกำเนิดจากอินเดียสีนี้ มีวิธีการทำที่คาดไม่ถึงว่าจะมีใครกล้าทำขึ้นมาได้ ก่อนอื่นผู้ผลิตสีจะให้อาหารวัวด้วยใบมะม่วงเยอะๆ เพราะต้นมะม่วงหาง่ายในอินเดียแถมใบมะม่วงสกัดให้มีสีเหลืองออกมาได้ พอวัวฉี่ออกมาก็ได้ฉี่สีเหลืองเข้ม ฉี่เหล่านี้จะถูกนำไปตากให้แห้ง จนออกมาเป็นก้อนเม็ดผงสีเหลืองที่เอาไว้จำหน่ายให้นำไปผสมสารที่ผลิตสี อย่างสีน้ำมัน หรือสีน้ำให้ศิลปินใช้กันอีกที ซึ่งก็ไม่มีใครรู้หรอกว่ามันทำมาจากอะไร เมื่อชาวยุโรปมาเห็นสีเหลืองนี้เข้าก็ชื่นชอบมาก เพราะทางตะวันตกยังไม่มีสีเหลืองที่สดขนาดนี้มาก่อน ว่ากันว่าภาพวาด The Starry Night ของ Van Gogh ก็ใช้สีเหลืองนี้เช่นกัน กระบวนการผลิตสีเหลืองชนิดนี้ถูกหยุดลงช่วงศตวรรษที่ 20 เมื่อมีการไปตรวจโรงงานสีแล้วพบกับความจริงที่ว่า ขั้นตอนการทำมันช่างสกปรกจริงๆ แพรแอบคิดว่าดีนะที่เค้าไม่คิดจะผลิตสีน้ำตาลขึ้นมาด้วย ไม่งั้นคงขนลุกกว่านี้แน่ โอ้ย (ล้อเล่นน้า)

เป็นยังไงกันบ้างกับการผลิตสีในสมัยก่อน น่าสยองไม่น้อยเลยเนอะ ปัจจุบันนี้สีต่างๆ ที่เราใช้ระบายบนผืนผ้าใบ มักถูกผลิตจากการสังเคราะห์ หรือทางเคมีที่ปลอดภัยหมดแล้ว เราเลยใช้มันได้อย่างสบายใจ รู้สึกโชคดีขึ้นมาเลยหละ

ติดตามบทความของ เพจฉันเรียนแฟชั่นที่มิลาน บน LINE TODAY ทุกวันอาทิตย์ที่1 และ 3 ของทุกเดือน