ประเพณีเดือนยี่เป็ง เทศกาลลอยกระทง ของจังหวัดเชียงใหม่

ในขณะที่หลายๆ จังหวัดลอยกระทงใบตอง กระทงขนมปัง ไปตามริมแม่น้ำ ลำคลอง เพื่อขอขมาต่อพระแม่คงคา แต่จังหวัดเชียงใหม่นั้นนิยมปล่อยโคมลอยไปบนท้องฟ้า และเรียกว่า “ประเพณีเดือนยี่เป็ง”

ประเพณีเดือนยี่เป็ง

ชื่อประเพณีเดือนยี่เป็ง หรือประเพณียี่เป็ง เราอาจจะไม่คุ้นเคยกันนัก ถ้าไม่ได้อาศัย หรือเป็นคนภาคเหนือ เพราะประเพณีนี้ก็คืองานลอยกระทงนั่นแหล่ะ แต่ภาษาทางล้านนาใช้คำว่า ยี่เป็ง แทน ซึ่งงานประเพณีเดือนยี่เป็งประจำปี 261 ถูกจัดขึ้นในวันที่ 20-23 พฤศจิกายน 2561

งานประเพณีเดือนยี่เป็งเชียงใหม่ ประจำปี 2561

งานประเพณียี่เป็งทุกคนอาจจะเข้าใจว่า เป็นประเพณีที่ไปลอยโคมอย่างเดียว แล้วก็มีการจัดงานรื่นเริงเหมือนงานลอยกระทงปกติ ที่ในวันนั้นเราก็แค่เอากระทงไปลอย และไปเดินเที่ยวเล่นในงานต่อ แต่ในความจริงแล้วงานประเพณีเดือนยี่เป็งยังมีกิจกรรมอย่างอื่นให้ทำอย่างเช่น ต๋ามผางปะตี๊ด ส่องฟ้าฮักษาเมือง 

ต๋ามผางปะตี๊ด ส่องฟ้าฮักษาเมือง แค่ฟังชื่อก็งงกันแล้วใช่ไหมคะว่าสิ่งนี้คือกิจกรรมอะไร เจ้ากิจกรรมนี้คือการไปร่วมจุดผางปะตี๊ด หรือประทีป ที่อยู่รอบๆ คูเมืองเชียงใหม่ และข่วงอนุสาวรีย์สามกษัตริย์ ผางปะตี๊ด นั้นจะมีลักษณะเป็นภาชนะดินเผาทรงกลมขนาดเล็ก ภายในใส่ขี้ผึ้ง หรือน้ำมัน มีไส้เทียนรูปตีนกา อันหมายถึง แม่กาเผือกซึ่งเป็นแม่ของพระพุทธเจ้าทั้ง 5 พระองค์

ดังนั้นความหมายของการจุดผางปะตี๊ดโคมไฟ ในประเพณียี่เป็ง ก็เพื่อเป็นพุทธบูชา และบูชาสรรพสิ่งที่มีคุณต่อเรา อีกทั้งยังเป็นความเชื่อส่วนบุคคลที่ว่า ถ้าใครได้จุดผางปะตี๊ดจะได้รับสิ่งดีๆ ในชีวิต จะเป็นผู้มีปัญญาเฉลียวฉลาด มีผิวพรรณที่งดงาม เป็นที่รักแก่คน และเทวดาทุกในเมื่อ แต่ในปี 2561 นี่งานจุดผางปะติ๊ดได้จัดไปในวันที่ 20 พฤศจิกายน 2561 ที่ผ่านมาแล้ว

นอกจากนี้ก็ยังมี นิทรรศการโกมล้านนา ที่จัดแสดงอยู่บริเวณ ข่วงอนุสาวรีย์สามกษัตริย์ ระหว่างวันที่ 20-23 พฤศจิกายน 2561 ซึ่งโกมล้านหน้า ก็คือโคมไฟโบราณของชาวล้านนาที่มักจะนำมาประดับในงานยี่เป็ง นอกจากจะมีสิ่งประดับสวยงามให้ดูแล้วก็ยังมีการแสดง ฟ้อนเทียน-ฟ้อนเล็บ จากนางรำกว่า 800 คน เรียกได้ไปงานได้ชมศิลปะวัฒนธรรมชาวล้านนากันแบบจุใจเลยทีเดียว

สำหรับนักท่องเที่ยวที่ไปงานยี่เป็งจะได้เห็นศิลปวัฒนธรรมที่สวยงามนี้แล้ว ยังจะได้เรียนรู้วิธีประดิษฐ์โคม ประดิษฐ์กระทง ตัดช่อประดับกระทง และหยอดผางปะตี๊ดที่บริเวณข่วงอนุสาวรีย์สามกษัตริย์อีกด้วย เรียกได้ว่าเป็นสถานที่น่าเที่ยวในช่วงลอยกระทงอีกที่หนึ่งไม่แพ้จังหวัดไหนๆ เลยค่ะ

และส่วนที่สำคัญที่สุดที่ทำให้ท้องฟ้าในคืนยี่เป็งเต็มไปด้วยแสงไฟที่สวยงามจาก โคมลอย เป็นพันๆ อัน ค่อยๆ ลอยขึ้นไปบนฟากฟ้า ภาพจำที่สวยงามที่เราจะเห็นได้ปีละครั้ง เพราะการปล่อยโคมนั้นอาจจะสร้างผลกระทบที่ไม่ดีกับคนอื่นได้ ดังนั้นโอกาสในการปล่อยโคมก็ควรจะปล่อยในช่วงเทศกาล และอยู่ในการควบคุมของเจ้าหน้าที่ว่าเราจะปล่อยได้ไหนช่วงไหน และในพื้นที่ใดได้บ้าง

ที่มาข้อมูล : thairath , เครือข่ายชุมชนเมืองรักษ์เชียงใหม่

ภาพ : เครือข่ายชุมชนเมืองรักษ์เชียงใหม่

บทความแนะนำ

• รวมสถานที่ลอยกระทง ประจำปี 2561 – วันลอยกระทง 22 พ.ย. 61
• รู้หรือไม่ ดอกไม้ที่ใส่ลงไปในกระทง นั้นมีความหมายอย่างไร?
• ไอเดียทำกระทงสุดเจ๋ง! มาดูกันว่านอกจากใบตองแล้ว กระทงทำจากอะไรได้อีก
• รายชื่อ ประเพณีไทย ทั้ง 4 ภาค – เรียนรู้ประเพณีพื้นบ้านไทย