พิษ ‘Cyberbullying’ ต้นเหตุ ‘ซอลลี่’ ฆ่าตัวตาย

เมื่อประมาณ 9 โมงเช้า วันที่ 15 ตุลาคม 2562 เพจเฟซบุ๊ก “เข็นเด็กขึ้นภูเขา” ซึ่งคุณหมอจิตแพทย์ เป็นแอดมินเพจนี้ได้โพสต์ภาพของ ‘ซอลลี่’ ดารา นักร้องชื่อดัง ชาวเกาหลีใต้ หลังจากเธอเสียชีวิตจากการฆ่าตัวตาย

โดยระบุข้อความในทำนองว่า “เมื่อวานมีข่าวการเสียชีวิตของ เชวจินรี หรือที่คนส่วนใหญ่รู้จักในชื่อ ‘ซอลลี่’ ดาราและนักร้องชื่อดังชาวเกาหลีใต้ ในวัยเพียง 25 ปี

หมอเคยติดตามผลงานของซอลลี่ ตอนที่เธอเป็นสมาชิกของวงเกิร์ลกรุ๊ป f(x) และเคยดูซีรีส์ที่เธอแสดงเป็นนางเอก ตอนที่รู้ข่าวก็ตกใจพอสมควร ที่ผ่านมา ถ้าใครได้ติดตามข่าว ซอลลี่ตกเป็นเหยื่อ Cyberbullying หรือ 'การระรานทางไซเบอร์' มาตลอด โดยเฉพาะใน Instagram ที่มีผู้ติดตามเธอกว่า 5 ล้านคน

หมอขอเขียนบทความ เพื่อให้สังคมได้มีการตระหนักถึงพิษภัยจากโลกออนไลน์ อย่าง Cyberbullying ว่า จริงๆ แล้ว คืออะไร และเพราะอะไรมันจึงมีผลกระทบกับเหยื่ออย่างยิ่ง
ที่ผ่านมาเราอาจรู้จักการกลั่นแกล้งทั่วๆไป ที่เกิดเฉพาะสถานที่ เช่น การรังแกกันในโรงเรียน ห้องเรียน ซึ่งหากเป็น Cyberbullying มันจะมีความพิเศษที่แตกต่างไป เพราะ ผู้กระทำการกลั่นแกล้งระรานคนอื่นบนโลกไซเบอร์ 'ไม่จำเป็นต้องเปิดเผยตัวตน' เหยื่อมักไม่รู้ว่าใครเป็นคนกลั่นแกล้ง หรือ เพราะอะไรที่ถูกกลั่นแกล้ง

เมื่อไม่ต้องเปิดเผยตัวตน ก็เลยทำให้ การกลั่นแกล้งอาจรุนแรงกว่าการกลั่นแกล้งที่เปิดเผยตัวตนตามปกติ เหมือนที่เรามักจะเห็นคอมเมนท์ตำหนิด่าว่าใครสักคนอย่างรุนแรง ตาม Facebook 

Cyberbullying สามารถ 'เกิดขึ้นได้ทุกเวลา' 'ทุกสถานที่' ที่เหยื่อเปิดอุปกรณ์อิเล็คทรอนิคส์ เช่น สมาร์ทโฟน คอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต มันก็เลยเป็นการคุกคามที่มากกว่าการกลั่นแกล้งแบบเดิม

นอกจากนั้นมันสามารถถูก 'เผยแพร่ไปได้ไกลในเวลาอันรวดเร็วผ่านอินเทอร์เน็ต' (Virality) ไปถึงชุมชนภายในโรงเรียนหรือกว้างกว่านั้น ไม่ได้จำกัดในสถานที่ใด ทำให้ผลกระทบที่ตามมารุนแรง ทำให้เหยื่อเกิดความอับอาย

Cyberbullying ที่พบบ่อย ได้แก่ การตั้งฉายา การดูถูกเหยียดหยาม การเผยแพร่ข่าวลือ หรือนินทาว่าร้าย และการส่งต่อรูปภาพที่ไม่เหมาะสม การรวมกลุ่มกันเพื่อกลั่นแกล้ง

ผู้ใหญ่และคนรอบข้าง ควรมีความเข้าใจอาการแสดงออกของคนที่ถูก Cyberbullying เพราะเด็กมักจะไม่ได้เล่าเรื่องราวนี้ตั้งแต่แรกให้ผู้ปกครองฟัง

อาการมีได้หลากหลาย เช่น หลีกเลี่ยงที่จะไปโรงเรียน หยุดเรียนเพราะมีภาวะเจ็บป่วยทางร่างกาย ไม่เต็มใจที่จะเข้าเรียน หรือ มีปัญหาการเรียนอื่นๆ มีความภาคภูมิใจในตัวเองต่ำลง อาการซึมเศร้า หรือวิตกกังวลที่มากขึ้น มีอาการเจ็บป่วยทางร่างกาย (เช่น ปวดท้อง ปวดศีรษะ) นอนไม่หลับ ฝันร้ายบ่อยๆ ห่างเหิน หรือ หลีกเลี่ยงตัวเองจากกลุ่มเพื่อน อยู่ดีๆ มีอาการแยกตัว เก็บตัวอยู่คนเดียวเวลาอยู่ที่บ้าน อาการหงุดหงิด โกรธ โมโห ง่ายกว่าปกติ และที่เราห่วงมากที่สุดคือ พฤติกรรมทำร้ายตัวเอง
มีเด็ก และ วัยรุ่นมากมายที่ฆ่าตัวตายและมีประวัติว่าถูก Cyberbullying ด้วย

จากการสำรวจเด็กในกรุงเทพฯและปริมณฑล พบว่ามีเด็กราวๆ 48% ที่อยู่ในวงจร Cyberbullying โดยอาจเป็นทั้งผู้กระทำ ผู้ถูกกระทำ หรือเป็นผู้ที่พบเห็น พบว่าเด็กส่วนใหญ่อยู่ในชั้นมัธยมต้น ซอลลี่ เป็นคนที่มีรอยยิ้มที่สวยสดใส แต่วันนี้รอยยิ้มของเธอหายไปแล้ว

ในกรณีการเสียชีวิตของ ซอลลี่ เราควรระวังการส่งต่อข้อมูลที่ไม่เป็นความจริงไปในโลกออนไลน์ มิฉะนั้นเราก็จะกลายเป็นคนที่ Cyberbullying ซอลลี่และญาติของเธอโดยที่ไม่ได้ตั้งใจก็ได้

เราจะเก็บภาพรอยยิ้มของ ซอลลี่ ไว้ในความทรงจำ และหวังว่ามันจะทำให้เรามีความเห็นอกเห็นใจ และระมัดระวังในการแสดงความเห็นในโลกออนไลน์มากยิ่งขึ้น เพราะคำพูดและสิ่งที่เราโพสต์ไป เป็นความคิดชั่วแล่น ตรงนั้นอาจจะทำร้ายจิตใจใครสักคนที่มาอ่านก็เป็นไปได้

หากคุณกำลังตกเป็นเหยื่อของการ Cyberbullying หรือ สงสัยว่ากำลังซึมเศร้า หรือเครียด ในเบื้องต้น สามารถโทรไปที่สายด่วนสุขภาพจิต 1323 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง หรือที่องค์กรสมาริตันส์ ประเทศไทย 02713-6793 (ภาษาไทย เวลา12.00 - 22.00) และ 02713-6791 (ภาษาอังกฤษ 24 ชั่วโมง)
สุดท้ายนี้หมอขอแสดงความเสียใจกับญาติสนิทมิตรสหาย และแฟนๆของซอลลี่ด้วยค่ะ #หมอมินบานเย็น”