จัดฟันเสร็จ เป็นอิสระแล้วใช่มั้ย?

จัดฟันเสร็จ เป็นอิสระแล้วใช่มั้ย?

1. หลังจากจัดฟันเสร็จแล้ว ฟันจะอยู่กับที่ตรงที่หมอเค้าจัดเอาไว้ตลอดไปหรือเปล่า?​

ไม่ใช่ โดยเฉพาะในช่วง 1 ปีแรก ก่อนอื่นเลยต้องเข้าใจก่อนว่าฟันของเราไม่ได้ปักอยู่ในกระดูกเฉย ๆ  แต่จะมีเส้นใยเหงือกมายึดเกาะตรงผิวรากฟันด้วยเพื่อให้ฟันมั่นคงและทนทานรองรับแรงบดเคี้ยวได้โดยไม่โยก

เส้นใยเหงือกนี้มีความยืดหยุ่นคล้ายหนังยางหนึบ ๆ เมื่อฟันถูกทำให้เคลื่อนที่ไปจากตำแหน่งเดิมด้วยอุปกรณ์จัดฟัน  เส้นใยเหงือกที่ว่านี้ก็ยืดตัวยาวออกไปตามระยะที่ฟันเคลื่อนไป คล้ายเราง้างหนังยางให้ยืดออก 

เมื่อหมอถอดอุปกรณ์จัดฟันออก เส้นใยเหงือกที่ตึงมากเหมือนหนังยางที่ยืดออกก็จะหดตัวกลับ  มันจะดึงตัวฟันทั้งซี่กลับไปสู่ทิศทางที่ฟันเคยอยู่ 

2. อ้าว ? แบบนี้พอถอดอุปกรณ์จัดฟันออก ฟันก็กลับไปเหยินใหม่เหรอ

ใช่ ถ้าเราไม่ใส่เครื่องมือที่ช่วยพยุงฟันเอาไว้หรือที่เรียกกันว่า "รีเทนเนอร์" 

เพราะกว่าที่เส้นใยเหงือกจะหายตึงและปรับตัวเข้ากับตำแหน่งใหม่ของซี่ฟันหลังจัดฟันเสร็จได้   งานวิจัยบอกว่าต้องใช้เวลาราว ๆ 232 วัน ช่วงเวลานี้แหละที่รีเทนเนอร์คือพระเอกที่จะช่วยพยุงฟันทุกซี่เอาไว้ ไม่ไห้ถูกเส้นใยเหงือกดึงกลับไปที่เดิมที่ไม่สวย

โดยทั่วไป ใน 1 ปีแรกหลังจัดฟันเสร็จคุณหมอแนะนำให้ใส่เอาไว้ตลอด 24 ชม. ถอดออกได้เมื่อรับประทานอาหารและแปรงฟัน

3. แล้วมีอย่างอื่นอีกมั้ย ที่ทำให้ฟันที่จัดเสร็จจนสวยดีแล้วกลับไปเกใหม่ เหยินใหม่

มี นอกจากเส้นใยเหงือกแล้ว รอบ ๆ ซี่ฟันของเรายังมีลิ้น / ริมฝีปาก / กระพุ้งแก้ม ซึ่งอวัยวะเหล่านี้ล้วนเป็นกล้ามเนื้อที่เคลื่อนไหวได้ทั้งสิ้น

จึงสามารถออกแรงดันฟันไปมาได้ แต่ฟันจะไปหยุดอยู่ที่ตำแหน่งที่แรงของอวัยวะรอบ ๆ ดึงหรือดันมันจนแรงทั้งหมดหักล้างกันไปจนหมด

ซึ่งส่วนใหญ่ตำแหน่งที่ว่าก็คือตำแหน่งเดิมของฟันก่อนที่เราจะจัดฟันที่เราไม่ชอบนั่นแหละ 

พอหมอจัดให้ฟันเข้าที่ ที่เราชอบ ตำแหน่งนั้นเป็นตำแหน่งที่แรงจากลิ้นกับแก้มหรือริมฝีปากหักล้างกันไม่หมด ฝั่งที่มีแรงมากกว่าจะดันฟันให้ไปทางนั้น

เช่นถ้าคนไข้คนนั้นมีลิ้นที่ใหญ่หรือติดนิสัยเอาลิ้นดุนฟัน ลิ้นจะดันฟันหน้าให้เหยินออกไปเหมือนเดิมกับตอนก่อนจะจัดฟัน

4. โห..รีเทนเนอร์ก็เลยสำคัญมากเลยสิ แล้วอย่างนี้ต้องใส่ไปตลอดชีวิตเลยมั้ยอ่ะ

ก็ดี ถ้าหากว่าอดทนได้ แต่โดยมาก 1 ปีแรกหลังจัดฟันเสร็จคุณหมอแนะนำให้ใส่เอาไว้ตลอด 24 ชม. ถอดออกได้เมื่อรับประทานอาหารและแปรงฟันเพื่อต้านอิทธิพลของแรงดึงกลับของเส้นใยเหงือก

ปีต่อไปขึ้นกับดุลยพินิจของคุณหมอที่มีต่อเคสแต่ละเคส อาจลดเวลาลงเหลือแค่ใส่ทุกคืน / วันเว้นวัน 

หรือรายที่เคลื่อนฟันไปอยู่ในที่ที่ไม่มีสมดุลของแรงจากลิ้น / กระพุ้งแก้ม / ริมฝีปาก ก็อาจต้องใส่ไปตลอดชีวิต ซึ่งก็ต้องอดทนถ้าอยากยิ้มสวยตลอดไป

ทพ.วุฒิพงษ์ เหล่าอมต 

twitter : @vudhibhong