การบริจาคสเต็มเซลล์คืออะไร? วิธีตามหาคู่แท้ เพื่อต่อชีวิตให้เพื่อนมนุษย์

เซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิต หรือ สเต็มเซลล์ (Stem Cell) คือเซลล์ต้นแบบที่มีอยู่ในร่างกาย เป็นเซลล์ตัวอ่อนที่มีความสามารถในการแบ่งตัวเป็นเซลล์เม็ดเลือดชนิดต่างๆได้ เช่น เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด วิธีการรักษาด้วยสเต็มเซลล์จะช่วยรักษาผู้ป่วยโรคโรคทางโลหิตให้หายขาด ได้แก่ โรคธาลัสซีเมีย (โลหิตจาง), โรคโลหิตจางชนิดที่เกิดจากไขกระดูกฝ่อ, โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว, โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง เป็นต้น ซึ่งเป็นเรื่องยากที่พบเนื้อเยื่อ HLA ตรงกันมีอัตราส่วนเพียง 1 ใน 10,000 เท่านั้น

คุณสมบัติของอาสาสมัคร

• อายุระหว่าง 18 ปีบริบูรณ์ -50ปี
• น้ำหนัก 45 กิโลกรัมขึ้น
• เป็นผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรง
• ไม่มีโรคประจำตัว ไม่มีโรคติดต่อร้ายแรง และไม่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ

การลงทะเบียนเป็นอาสาสมัคร บริจาคสเต็มเซลล์

• แจ้งความจำนงขอลงทะเบียนพร้อมกับการบริจาคโลหิต
• ตรวจความเข้มข้นโลหิต และตรวจวัดความดันโลหิต
• ติดต่อเคาน์เตอร์ประชาสัมพันธ์เพื่อกรอกเอกสารแสดงความยินยอม เพื่อตรวจหาเนื้อเยื่อ HLA
• เจ้าหน้าที่พยาบาลจะทำการเก็บตัวอย่างเลือดประมาณหลอดละ 5 ซี.ซี.
• นำตัวอย่างเลือดไปตรวจเนื้อเยื่อ HLA
• สุดท้ายเจ้าหน้าที่จะติดต่อกลับในกรณีที่พบว่าเนื้อเยื่อ HLA ตรงกัน

การบริจาคสเต็มเซลล์

ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาติไทย จะให้ลงทะเบียนเพื่อแสดงความจำนงใน การบริจาคสเต็มเซลล์ หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่จะทำการเก็บตัวอย่างเลือด เพื่อนำข้อมูลไปตรวจลักษณะเนื้อเยื่อและเก็บไว้ในฐานข้อมูลก่อน เมื่อมีผู้ป่วยที่ข้อมูลเลือดเข้ากันได้กับผู้ป่วยแล้ว ทางศูนย์บริการโลหิตฯ จะเชิญผู้บริจาคสเต็มเซลล์มาขอเก็บสเต็มเซลล์ในภายหลัง ซึ่งการบริจาคเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิตมี 2 วิธี คือ

1.การบริจาคทางหลอดโลหิตดำ

ในขั้นแรกผู้บริจาคจะได้รับการฉีดยาเพื่อกระตุ้นให้เซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิต (Stem Cell) ออกจากไขกระดูกมากระจายในกระแสโลหิตประมาณ 4-5 วัน ก่อนวันเก็บสเต็มเซลล์ซึ่งแพทย์จะเจาะเลือดผู้บริจาคที่ข้อพับแขน ทั้งนี้จะใช้เวลาเก็บประมาณ 3 ชั่วโมง และอาจจะต้องใช้เวลาบริจาคสเต็มเซลล์ 2-3 วัน หลังจากนั้นผู้บริจาคก็สามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ

2.การบริจาคทางไขกระดูก

ผู้บริจาคจะต้องเข้ารับการผ่าตัดและดมยาสลบเพื่อที่แพทย์จะได้เก็บเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิตจากไขกระดูกโดยเก็บจากบริเวณสะโพกด้านหลัง ซึ่งใช้เวลาในห้องผ่าตัดประมาณ 2 ชั่วโมง หลังจากที่ได้เจาะเก็บไขกระดูกเรียบร้อยแล้ว ผู้บริจาคอาจต้องนอนพักฟื้นอีก 1 คืน แล้วจึงสามารถกลับบ้านได้

วันและเวลาทำการลงทะเบียนเป็นอาสาสมัครบริจาค Stem Cell ที่ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย จันทร์-ศุกร์ เวลา 08.30 – 16.30 น. / เสาร์, อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา 08.30 – 15.30น.