การให้อภัยไม่ใช่เรื่องง่ายเสมอไป หากใครทำให้คุณเจ็บปวดคุณก็อาจต้องแบกความรู้สึกโกรธและความขมขื่นใจไว้เป็นเวลานาน แต่การให้อภัยตนเองเพราะทำให้คนอื่นเจ็บปวดเป็นเรื่องยากกว่านั้น การศึกษาล่าสุดพบว่าการรู้จักให้อภัยจะเกี่ยวข้องกับความพึงพอใจในชีวิตโดยรวม ขั้นแรกจะขึ้นอยู่กับการหาสาเหตุของความเจ็บปวด บางครั้งเราก็ทำลงไปโดยที่ไม่ได้ตั้งใจ เช่น เมื่อเราย้ายถิ่นฐานไปเริ่มต้นชีวิตใหม่และต้องทิ้งเพื่อนกับครอบครัวไป หรือเมื่อเราไม่สามารถดูแลพ่อแม่ผู้สูงอายุได้เนื่องจากติดภาระหน้าที่การงาน ความเจ็บปวดนี้ไม่ใช่ความผิดของใครและยังสามารถยอมรับได้ ที่สำคัญเยียวยาได้ด้วยความเมตตาต่อตนเอง การรู้จักให้อภัยต้องอาศัยพื้นฐานของความเป็นมนุษย์ เราทุกคนล้วนมีจุดบกพร่อง ในทางกลับกันเราไม่จำเป็นต้องโทษตัวเองตลอดเวลา ความเข้าใจนี้จะช่วยให้เรารับผิดชอบการกระทำของตนเองมากขึ้นเนื่องจากเรามีความมั่นคงทางอารมณ์มากขึ้นนั่นเอง
มีการทดลองหนึ่งให้ผู้เข้าร่วมนึกถึงการกระทำที่ตนเองรู้สึกผิด เช่น การลอกข้อสอบ การโกหกคนรัก หรือกล่าวอะไรที่เป็นอันตรายซึ่งยังทำให้พวกเขารู้สึกแย่ทุกครั้งที่คิดถึงมัน กลุ่มนักวิจัยพบว่าผู้เข้าร่วมที่มีเมตตาต่อตนเองจะต้องการกล่าวคำขอโทษต่อสิ่งที่กระทำลงไปและไม่ทำพฤติกรรมเดิมซ้ำอีกตรงกันข้ามกับผู้ที่ไม่มีเมตตาต่อตนเอง
การให้อภัยตนเองจะต้องลองทำ และนี่คือขั้นตอน 5 ข้อของการให้อภัยตนเอง
- เปิดใจต่อความเจ็บปวดที่เกิดขึ้น
- จงมีเมตตาต่อตนเองไม่ว่าสาเหตุนั้นจะเป็นอะไร
- จงใช้สติปัญญาหรือตระหนักว่าสถานการณ์นั้นไม่ใช่เรื่องส่วนตัวแต่เป็นความสัมพันธ์ระหว่างสาเหตุและผลลัพธ์
- จงมีความตั้งใจที่จะอภัยหรือสามารถพูดได้ว่า “ฉันขอให้อภัยในสิ่งที่ตนเองทำไม่ว่าจะเจตนาหรือไม่ก็ตาม”
- จงมีความรับผิดชอบที่จะป้องกันหรือไม่กระทำความผิดเดิมซ้ำอีกอย่างสุดความสามารถ
เอาล่ะคราวนี้หายใจเข้าลึกๆ 2-3 ครั้งและหลับตาเพื่อตั้งสมาธิ วางมือลงบนหัวใจหรือใช้การสัมผัสอื่นที่แสดงถึงการสนับสนุนและการปฏิบัติต่อตนเองอย่างอ่อนโยน นึกถึงคนที่คุณสร้างความเจ็บปวดให้และเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นซึ่งทำให้คุณเสียใจและต้องการให้อภัยตนเอง ครั้งแรกลองเลือกสถานการณ์ที่ง่ายๆก่อน นับ 1-10 เพื่อหาสถานการณ์ที่เหมาะสมจริงๆ
เปิดใจต่อความเจ็บปวดที่เกิดขึ้น
ใช้เวลาพิจารณาว่าการกระทำของคุณส่งผลกระทบต่อผู้อื่นอย่างไร จากนั้นอนุญาตให้ตัวเองรู้สึกผิดและสำนึกผิดซึ่งมักจะเกิดขึ้นโดยธรรมชาติเมื่อเราทำให้คนอื่นรู้สึกเจ็บปวด คุณอาจต้องการกำลังใจเล็กน้อย
มีเมตตาต่อตนเอง
หากคุณรู้สึกว่าคุณทำอะไรผิดไป จงจำไว้ว่ามนุษย์เราสามารถทำผิดพลาดกันได้ทั้งนั้น คุณควรมีเมตตาต่อตนเอง บางทีอาจพูดว่า “ฉันจะมีเมตตาต่อตนเอง ฉันยอมรับในสิ่งที่ตัวเองเป็น” หากคุณรู้สึกว่าต้องอยู่ตรงนี้ก็จงทำเช่นนั้น ไม่จำเป็นต้องไปไหนไกล
สติปัญญา
เมื่อคุณพร้อมก็ลองทำความเข้าใจว่าอะไรทำให้คุณทำผิดพลาด พิจารณาปัจจัยต่างๆที่อาจส่งผลกระทบในขณะนั้น ยกตัวอย่างเช่นคุณกำลังเครียดอยู่หรือเปล่า? หรือมีสิ่งใดมากระตุ้นให้คุณรู้สึกหงุดหงิด? หรือคุณอาจไม่ได้ทำผิดพลาดและแค่พยายามใช้ชีวิตตามแบบฉบับของตนเองให้ดีที่สุด
มีความตั้งใจที่จะให้อภัย
คุณเห็นแล้วใช่ไหมว่าคุณสามารถให้อภัยตนเองได้ จงพูดว่า “ฉันขอให้อภัยในสิ่งที่ตนเองทำไม่ว่าจะเจตนาหรือไม่ก็ตาม”
ความรับผิดชอบที่จะป้องกัน
จงพยายามไม่ทำร้ายผู้อื่นอีก..อย่างน้อยก็สุดความสามารถของคุณ
ภาพสะท้อน
คุณอาจต้องอาศัยกำลังใจเป็นพิเศษเพื่อเปิดกว้างสู่ความรู้สึกผิดและสำนึกผิดที่เผลอทำร้ายคนอื่นไป แต่ยิ่งเราเก็บกลั้นความรู้สึกที่น่าอึดอัดเหล่านั้นไว้เราก็จะมีความตั้งใจแรงกล้าที่จะไม่กระทำความผิดนั้นซ้ำอีก การรู้จักให้อภัยตนเองคือใบเบิกทางสู่การเปลี่ยนแปลงที่มีประสิทธิภาพ
