โดย อ่าย ณัฏฐา
รู้หรือไม่ทำไมถึง “ห้ามเหยียบธรณีประตู” เป็นที่ทราบกันดีว่าคนไทยมีความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องของวิญญาณที่จะสิงสถิตอยู่ตามสิ่งของต่างๆ อย่างที่เราได้เคยนำเสนอไปแล้ว โดยความเชื่อที่เล่าสืบต่อกันมานั้น มักมีที่มาที่ไป หรือเหตุผลที่ซ่อนอยู่ในความเชื่อนั้นๆ แทบทั้งสิ้นค่ะ วันนี้เราจะมาพูดถึง ความเชื่อเกี่ยวกับ “ธรณีประตู” ที่เรามักจะได้ยินอยู่เป็นประจำเวลาไปยังสถานที่ทางประวัติศาสตร์ หรือสถานที่สำคัญต่างๆ ว่าห้ามเหยียบธรณีประตู มาดูกันว่า ความเชื่อที่ว่านี้ เกี่ยวข้องกับเรื่องอะไรบ้างนะคะ
คนโบราณเชื่อกันว่าธรณีประตูจะเป็นจุดที่มีนายทวารหรือเทพยดาคอยปกปักรักษาอยู่ เพื่อเป็นการแสดงความเคารพต่อจิตวิญาญเหล่านั้น เราจึงไม่ควรเหยียบธรณีประตูค่ะ นอกจากนั้นประตูสมัยก่อนส่วนมาก ทำจากไม้ที่มาจากต้นไม้ใหญ่ จึงมีความเชื่อว่านางไม้ที่อยู่ประจำอยู่ในต้นไม้นั้นๆ จะตามมาอยู่ในประตู เราจึงควรให้ความเคารพนางไม้เหล่านั้น ด้วยการก้าวข้ามธรณีประตูไปนั่นเองค่ะ
อย่างไรก็ตาม ความเชื่อที่เล่าสืบต่อมาแต่โบราณโดยเป็นกุศโลบายและมีเหตุผลซ่อนอยู่ทั้งสิ้น ในความเป็นจริงแล้วธรณีประตูนั้นมีหน้าที่ช่วยค้ำยันไม่ให้วงกบของประตูยุบตัวลง หากเราเหยียบ กระแทก หรือเตะธรณีประตูอยู่บ่อยๆ อาจทำให้ประตูไม่แข็งแรง ไม่ว่าจะเป็นการเสียรูปจนโค้งงอ หรือเสียหายจนใช้งานไม่ได้นะคะ อีกหนึ่งเหตุผลคือประตูในสมัยก่อนที่มักถูกทำให้สวยงาม โดยจะมีการลงรักปิดทองหรือการประดับประดาลงยาอยู่ การเหยียบย่ำธรณีประตูบ่อยๆ อาจจะทำให้การประดับที่ทำมาอย่างสวยงามเหล่านั้นเสื่อมสภาพไปได้ค่ะ และเหตุผลสุดท้ายคือเมื่อเราทราบว่าธรณีประตูเป็นสิ่งไม่ควรเหยียบ จะช่วยทำให้เรามีสติในการก้าวเดินแต่ละก้าว โดยเฉพาะเมื่อต้องก้าวข้ามธรณีประตู ซึ่งการมีสติขณะเดินอยู่ ทำให้เราไม่สะดุดธรณีประตูจนได้รับบาดเจ็บนะคะ
ความเชื่อหรือคำสอนที่ส่งต่อมาตั้งแต่สมัยโบราณล้วนแต่มีเหตุผลแอบแฝงอยู่ทั้งสิ้น อย่างไรก็ตามการทำตามนั้นไม่ได้หมายความว่าเราเป็นคนหัวโบราณเสียทีเดียว และยิ่งเมื่อทราบเหตุผลที่ซ่อนอยู่แล้วก็จะทำให้เราเข้าใจได้มากขึ้นว่าข้อห้ามเหล่านั้นเกิดขึ้นมาเพราะอะไรค่ะ
อ่านบทความอื่น ๆ
เลือกผลไม้เซ่นไหว้พระ ตามหลักความเชื่อจีน