อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย เป็นอุทยานแห่งชาติที่ตั้งอยู่ในเขตอำเภอลอง อำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ และอำเภอเถิน อำเภอสบปราบ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง มีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน ประกอบด้วยป่าดงดิบเขา ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง
นอกจากนี้ ยังมีป่าสนและทุ่งหญ้าในบริเวณยอดเขาสูง เป็นแหล่งกำเนิดแม่น้ำหลายสาย และยังเป็นพื้นที่ที่มีฤดูกาลของการเกิดไฟป่าทุกปี ทำให้ต้องมีการเตรียมความพร้อมรับมือกับปัญหาไฟป่าอย่างต่อเนื่อง
นายประวิทย์ ใจคำ หัวหน้าอุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย กล่าวว่า พื้นที่การเกิดไฟป่าของอุทยานแห่งชาติเวียงโกศัยจะเกิดอยู่กลางป่า ไม่ได้เกิดอยู่ชายป่า และอุทยานมีพื้นที่เป็นยอดเขาสูงและหน้าผาสูงชัน ทำให้ไม่สามารถเข้าไปดำเนินการดับไฟได้ ต้องคอยดับไฟอยู่ด้านล่างพื้นที่ และไฟป่าที่เกิดยังกระจายเป็นวงกว้าง
ที่ผ่านมามีการจัดการไฟป่าโดยการลาดตระเวนของเจ้าหน้าที่ เพื่อเฝ้าระวัง และดับไฟ แต่ห้ามการเกิดไฟป่าไม่ได้ มีคนเข้าป่าไปจุดไฟเผาป่าตอนไหนก็ไม่รู้ เจ้าหน้าที่จึงต้องมีภารกิจที่หนัก แต่มีชาวบ้านในพื้นที่รวมถึงอาสาสมัคร ที่ได้รับงบส่วนกลางของกรมอุทยานเป็นกำลังสำคัญ เข้ามาช่วยในการดับไฟ
ความสำเร็จที่ผ่านมาของการควบคุมไฟป่า เจ้าหน้าที่ได้ออกปฏิบัติงานด้านการป้องกัน และควบคุมไฟป่าในพื้นที่รับผิดชอบของอุทยาน โดยร่วมมือกับประชาชนบ้านอ้อ บ้านสันป่าเปา และบ้านสันดอนแก้ว ตำบลสันดอนแก้ว อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นหมู่บ้านเครือข่ายของอุทยาน ทำแนวกันไฟบริเวณป่าดอยถ้ำแจ้ง เพื่อป้องกันไม่ให้ไฟป่าลุกลามเข้าในเขตป่าอนุรักษ์
นอกจากนี้ ยังมีการสร้าง "หอดูไฟ" เป็นแห่งแรกของพื้นที่ เพื่อเป็นตัวช่วยในการสอดส่องดูแลพื้นที่ เฝ้าระวังการเกิดไฟป่าไม่ให้ลุกลาม และเข้าไปดับไฟได้ทันท่วงที
การสร้างหอดูไฟ เพื่อเป็นจุดให้เจ้าหน้าที่ใช้ตรวจดูไฟ และสำหรับเป็นจุดตรวจการณ์ ในรัศมีสูงสุดระหว่าง 30-40 กิโลเมตร จากการใช้กล้องส่องทางไกล เนื่องจากอุทยานเวียงโกศัย ไม่มีสถานีควบคุมไฟป่า และไม่มีหน่วยงานบูรณาการในพื้นที่ การป้องกันไฟป่าในพื้นที่ จะมีกำลังของเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย และชาวบ้านเครือข่ายป้องกันไฟป่า มาอยู่ประจำจุดทุกวัน
หอดูไฟสร้างจากนั่งร้านจำนวน 7 ชั้น ความสูงประมาณ 11 เมตร สามารถสังเกตการณ์ไฟป่าได้ครอบคลุมในพื้นที่ป่าของอุทยาน และป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่จางฝั่งซ้าย ในท้องที่อำเภอแม่ทะ และอำเภอสบปราบ จังหวัดลำปาง โดยการสร้างหอดูไฟ เกิดจากความร่วมมือของเจ้าหน้าที่ และประชาชนในพื้นที่ ที่เห็นคุณค่าของป่าอนุรักษ์ ทำให้ลดผลกระทบของปัญหาไฟป่า หมอกควัน และฝุ่นละอองในพื้นที่
หัวหน้าอุทยาน กล่าวว่า ความสำเร็จของการสร้างหอดูไฟ คือ สามารถดับไฟป่าในบริเวณนั้นได้หมด และมีการวางแผนการทำงานว่า ในปีหน้าจะสร้างหอดูไฟแบบถาวรให้มีความแข็งแรงกว่าเดิม และสร้างเพิ่มเติมในหลายจุด ครอบคลุมพื้นที่อุทยาน
อุปสรรคในการทำงาน รวมถึง เมื่อเกิดไฟป่าในพื้นที่เป็นบริเวณกว้าง เจ้าหน้าที่ที่ประจำหอดูไฟ ต้องออกมาช่วยดับไฟป่าด้วย ทำให้เกิดความเหนื่อยล้าของเจ้าหน้าที่และมีขีดจำกัดในปฏิบัติงานเป็นเวลานาน
"เรารบกับไฟป่าโดยมีการนำยุทธวิธีของหน่วยงานไฟป่ามาใช้ มีทั้งการลาดตระเวน การทำแนวกันไฟ แต่ปัญหาสำคัญของเรา คือ การขาดบุคลากรในการทำงาน ต้องใช้เจ้าหน้าที่ลาดตระเวนมาช่วยดับไฟ ปรับจากเจ้าหน้าที่เดิม มาทำงานเฝ้าระวังและดับไฟป่าทั้งหมด คือ คนกลุ่มเดียวกันแต่ทำทุกหน้าที่"
นายประวิทย์ ระบุว่า ไม่ได้ขาดแคลนอุปกรณ์ในการใช้ดับไฟ อย่างเครื่องเป่าลมก็มีอยู่ 30 เครื่อง เพราะได้รับงบมาจากกรมอุทยาน และมีภาคีเครือข่ายที่มอบอุปกรณ์ในการดับไฟให้ รวมถึงยังมีการมอบอุปกรณ์ให้หมู่บ้านต่าง ๆ เพื่อให้ชาวบ้านสามารถดับไฟป่าได้ก่อนอย่างทันทีเมื่อเกิดเหตุ ไม่ต้องรอเจ้าหน้าที่ และเฝ้าระวังไฟป่าในพื้นที่รอบเขตอุทยาน
ส่วนการวางแผนการทำงานในอนาคตเพื่อแก้ปัญหาไฟป่านั้น หัวหน้าอุทยาน กล่าวว่า ได้นำทุกวิธีการมาทดลองใช้ บูรณาการทั้งการบังคับใช้กฎหมาย และกฎหมู่บ้านหลายวิธีผสมผสานกัน แต่ที่สำคัญ คือ การมีกำลังชาวบ้านในพื้นที่เข้ามาช่วยเจ้าหน้าที่ดับไฟ เมื่อเกิดความร่วมมือในพื้นที่ จึงทำให้มีความสำเร็จในการแก้ปัญหาไฟป่าได้ต่อไป
อ่านข่าวเพิ่มเติม
- 'อุทยานแห่งชาติศรีลานนา' กับการจัดการไฟป่า
- 'เครือข่าย อส.อส.' ช่วยลดไฟป่าเหลือ 0% 'งานกลับใจ' ที่ทุกภาคส่วนต้องช่วยกัน
- กรมอุทยานฯ งัดสารพัดเทคโนโลยี ช่วยลดปัญหาไฟป่าลุกลามในพื้นที่
ติดตามเราได้ที่
- เว็บไซต์ : https://www.thebangkokinsight.com/
- Facebook: https://www.facebook.com/TheBangkokInsight
- X (Twitter): https://twitter.com/BangkokInsight
- Instagram: https://www.instagram.com/thebangkokinsight/
- Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCYmFfMznVRzgh5ntwCz2Yxg
