ปุ่ม Scroll Lock ใช้อย่างไร ?
ยุคแรกของคอมพิวเตอร์เริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ช่วงปี ค.ศ. 1937 (หรือ พ.ศ. 2480) แต่กว่าที่ยุคของคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (PC : Personal Computer) จะเริ่มต้นขึ้นก็เป็นช่วงประมาณ ค.ศ.1980 (หรือ พ.ศ. 2523) ระหว่างนั้นแป้นคีย์บอร์ดที่ใช้กัน ก็จะมีพื้นฐานมาจากเครื่องพิมพ์ดีด ยังไม่มีแป้นคีย์บอร์ดที่ถูกออกแบบมาเพื่อใช้กับคอมพิวเตอร์อย่างจริงจัง
จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1981 (พ.ศ. 2524) บริษัท IBM ได้เปิดตัวคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลรุ่น IBM 5150 มันมาพร้อมกับคีย์บอร์ดแบบ 83 คีย์ มีปุ่ม F1-F10 และปุ่ม Scroll Lock ด้วย คีย์บอร์ดรุ่นนี้ได้กลายเป็นมาตรฐานของคีย์บอร์ดคอมพิวเตอร์มาจนปัจจุบัน (เดี๋ยวนี้อาจจะสกรีนปุ่มว่า ScLk หรือว่า ScrLk หรือว่า Slk แทนก็สุดแท้แต่)
ยุคนั้นเมาส์ และระบบปฏิบัติการแบบกราฟิกถูกคิดค้นขึ้นมาแล้วก็จริง แต่ยังไม่เป็นที่นิยมมากนัก DOS เป็นระบบปฏิบัติการที่นิยมใช้กันเป็นหลัก
Apple Lisa เป็น PC รุ่นแรกที่ใช้ระบบปฏิบัติการแบบกราฟิก Graphical user interface (GUI) เปิดตัวในปี 1983 ส่วน Windows 1.0 กว่าจะเปิดตัวอย่างเป็นทางการก็ปี 1985
ลองจินตนาการตามว่าเราต้องควบคุม "Cursor" บนหน้าจอ โดยที่ไม่มี "เมาส์คอมพิวเตอร์" ดูนะครับ ยุคนั้นเราจะต้องใช้ปุ่มทิศทางบนแป้นคีย์บอร์ดในการเลื่อนตัว Cursor หรือเลื่อนหน้าจอ หน้าที่ของปุ่ม Scroll Lock ก็คือ ปิดเลื่อนหน้าจอ แล้วเปลี่ยนเป็นการเลื่อน Cursor แทน
ภาพจาก https://blog.sheetgo.com/spreadsheets-tips/history-of-spreadsheets/
แต่เดี๋ยวนี้เราก็มีเมาส์แล้วนี่ แถมบนเมาส์ก็มีปุ่ม Scroll wheel ให้ใช้ ทำไมปุ่ม Scroll Lock ยังอยู่ล่ะ?
ทุกวันนี้ปุ่ม Scroll Lock นิยมใช้งานกันอยู่ 2 อย่าง คือ
1. Microsoft Excel
ปกติใน โปรแกรม Microsoft Excel ปุ่มทิศทาง (Arrow keys) จะใช้ในการเลือก Cells อย่างไรก็ตาม หากเรากดปุ่ม Scroll Lock เอาไว้ เราจะสามารถใช้ปุ่มทิศทางในการเลื่อนดูตาราง Spreadsheets ส่วนอื่นๆ ได้ เหมือนเวลาเราใช้ Scroll wheel บนเมาส์น่ะแหละ
วิธีการนี้เป็นที่นิยมใช้กันในมืออาชีพ ที่เวลาทำงานใช้ทั้งสองมืออยู่บนคีย์บอร์ดเกือบตลอดเวลา ไม่ต้องเสียเวลาเอามือออกจากแป้นคีย์บอร์ดไปขยับเมาส์เพื่อเลื่อนตัว Spreadsheets
2. ปุ่มอิสระไว้ตั้ง Shortcut
ไม่ใช่ทุกคนที่ใช้ Excel และไม่ใช่ทุกคนที่ใช้ Excel จะใช้ Scroll Lock ด้วยเช่นกัน ทำให้มันเป็นปุ่มที่ไม่ได้ใช้ หลายคนจึงนำมันมาตั้งค่าใหม่ให้กลายเป็น Shortcut หรือปุ่มเรียก Macros แทน
การตั้ง Shortcut เปิดโปรแกรมอย่างรวดเร็ว ทำได้ง่ายๆ ด้วยการคลิกขวาที่ไอคอนของโปรแกรมที่ต้องการแล้วเลือก Properties ไปที่แท็บ Shortcut ในช่อง Shortcut key ก็กดปุ่มที่เราต้องการลงไป (ในภาพผมใช้ปุ่ม Scroll Lock)
โบนัส : หากบนแป้นคีย์บอร์ดไม่มีปุ่ม Scroll Lock ?
ด้วยความที่ปุ่มมันไม่นิยม ทำให้ผู้ผลิตคีย์บอร์ด หรือโน๊ตบุ๊คบางรุ่น ตัดปุ่มนี้ออกไปซะเลย แต่ก็ไม่ใช่ว่าเราจะเรียกใช้ไม่ได้นะ ส่วนใหญ่จะมีคีย์ลัดให้กดแทน
- Dell : กด Fn+S หรือไม่ก็ Fn+F6
- Lenovo : กด Fn+C หรือไม่ก็ Fn+K
- HP : กด Fn+C
หรือไม่ก็กดผ่านคีย์บอร์ดเสมือน "On-screen keyboard" ก็ได้นะ วิธีเรียกใช้งานก็ให้เราคลิกที่ปุ่ม Start บนหน้าจอแล้วพิมพ์ว่า osk ก็จะขึ้นเมนูมาให้เปิดใช้งาน