แชร์ภาพหอไอเฟลตอนกลางคืน ละเมิดลิขสิทธิ์จริงเหรอ?
มีเรื่องหนึ่งที่นักท่องเที่ยวผู้เดินทางไปเที่ยงประเทศฝรั่งเศสมักจะได้รับการเตือนอยู่บ่อยๆ นั่นก็คือ"อย่าแชร์ภาพถ่ายหอไอเฟลที่ถ่ายตอนกลางคืนนะ มันผิดกฎหมาย" อนึ่ง ไม่ได้หมายความว่าแชร์ภาพหอไอเฟลตอนกลางคืนผิดกฎหมาย แต่ถ้าแชร์ตอนกลางวันจะถูกกฎหมายนะ คนละความหมายกัน ภาษาไทยมันดิ้นเก่ง ผู้พูดหมายถึงว่า การเผยแพร่ถ่ายภาพหอไอเฟลตอนกลางคืนขณะที่หอเปิดไฟอยู่ต่างหาก ที่มีสิทธิ์ผิดกฎหมาย คำถามก็คือ แชร์ภาพหอไอเฟลตอนกลางคืนจะโดนฟ้องอย่างที่เขาว่าจริงหรือไม่?
หอไอเฟลเป็นแลนด์มาร์คอันโดดเด่นของเมืองปารีส ในประเทศฝรั่งเศส ในแต่ละวันปีมีนักท่องเที่ยวหลายล้านคนที่เดินทางไปเยี่ยมชมหอคอยแห่งนี้ แน่นอนว่าใครที่ไปเยือนก็จะต้องถ่ายภาพหอไอเฟลเก็บไว้กันน่าจะทุกคนล่ะเนอะ เพื่อเป็นหลักฐานยืนยันว่าครั้งหนึ่งฉันเคยมาเยือนสถานที่แห่งนี้แล้วนะ
ภาพจาก https://pixabay.com/images/id-2000717/
เวลาที่เราค้นหารูปภาพหอไอเฟลจากพวกหนังสือนำเที่ยว หรือเว็บไซต์ท่องเที่ยว หรือตามเว็บแจกภาพ หากสังเกตดีๆ จะพบว่าเป็นเรื่องยากมากที่เราจะได้เห็นภาพของหอไอเฟลในยามค่ำคืน (เสิร์ชก็เจอบ้างแหละ แต่ส่วนใหญ่ที่พบจะเป็นหอไอเฟลจำลองที่มีการสร้างเลียนแบบอยู่หลายแห่ง) ส่วนใหญ่ภาพที่ถูกนำมาใช้จะเป็นภาพหอไอเฟลตอนกลางวันเสียส่วนใหญ่ เรื่องนี้มีเหตุผลของมันอยู่ นั่นก็คือ ปัญหาด้านลิขสิทธิ์
หอไอเฟลตอนกลางวันเป็นสถานที่สาธารณะ แต่ไฟที่หอไอเฟลเปิดตอนกลางคืนถือเป็นผลงานศิลปะที่มีลิขสิทธิ์คุ้มครองอยู่
หอไอเฟลกับกฎหมายลิขสิทธิ์ที่แสนซับซ้อน
ว่ากันด้วยกฎหมายลิขสิทธิ์ของประเทศฝรั่งเศสเสียก่อน ที่นั่นเขาให้อำนาจคุ้มครองแก่ผู้สร้างสรรค์ผลงานต้นฉบับในการขาย หรือทำซ้ำ ซึ่งสิ่งก่อสร้างอย่างหอไอเฟลก็นับเป็นเหมือนผลงานศิลปะชิ้นหนึ่งที่เราเห็นในพิพิธภัณฑ์ลูฟ
ตามหลักของประเทศสมาชิกกลุ่มสหภาพยุโรปแล้ว กฎหมายลิขสิทธิ์จะให้อำนาจคุ้มครองแก่ผู้สร้างไปอีก 70 ปี หลังจากที่เจ้าของลิขสิทธิ์เสียชีวิต สำหรับหอไอเฟลเป็นผลงานขอ อาเลกซ็องดร์ กูสตาฟว์ แอแฟล (Alexandre Gustave Eiffel) วิศวกร และสถาปนิกชาวฝรั่งเศส ผู้เป็นปรมาจารย์ในด้านการก่อสร้างด้วยเหล็ก ซึ่งตัวเขาได้เสียชีวิตลงในปี ค.ศ. 1923 นั่นก็คือ หอไอเฟลจะได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์ต่อไปอีก 70 ปี นั่นก็คือ ปี ค.ศ. 1993 จากนั้นหอไอเฟลก็จะกลายเป็นสมบัติสาธารณะที่ไม่ว่าใครก็มีอิสระในการสร้างเลียนแบบได้ เราถึงได้เห็น หอไอเฟลในลาสเวกัสที่สร้างขึ้นในปี 1999 หรือในจีนเมื่อปี 2007 ก็มีการสร้างขึ้นที่เมือง Sky City (ด้านล่างนี้ภาพซ้ายคือหอไอเฟลในประเทศจีน ส่วนภาพขวาคือของเดิมในปารีส)
ภาพจาก https://www.indiatoday.in/lifestyle/travel/story/eiffel-tower-to-versailles-there-is-paris-in-china-and-everything-is-eerily-similar-1265376-2018-06-20
อย่างไรก็ตาม ในปี ค.ศ. 1985 หอไอเฟลในปารีสได้มีการตกแต่งด้วยไฟกว่า 20,000 ดวง ซึ่งไฟเหล่านี้ถูกออกแบบการติดตั้งโดย Pierre Bideau แน่นอนว่า "การออกแบบไฟบนหอไอเฟล" ได้รับการคุ้มครองโดยลิขสิทธิ์ด้วยเช่นกัน (เป็นลิขสิทธิ์ของ Société d’Exploitation de la Tour Eiffel (SETE))
ดังนั้นการนำภาพถ่าย หรือวิดีโอของหอไอเฟลที่เปิดไฟอยู่ไปใช้โดยไม่ได้ขออนุญาตก่อนจึงนับเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ แม้แต่การถ่ายภาพในเชิง Freedom of panorama โดยติดหอไอเฟลยามค่ำคืนมาด้วยก็ถือว่านับเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ได้
Freedom of panorama คืออะไร?
Freedom of panorama คือ ข้อกำหนดที่อนุญาตให้ช่างภาพ หรือคนทั่วไป สามารถถ่ายภาพตึก, ภาพศิลปะ, ประติมากรรม หรืออนุสาวรีย์ที่ตั้งอยู่ในพื้นที่สาธารณะได้ ถึงแม้ว่าสิ่งเหล่านั้นจะได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์อยู่ก็ตาม
แปลว่าการแชร์ภาพหอไอเฟลยามค่ำคืนผิดกฎหมาย?
มาถึงคำถามสำคัญ ว่าสรุปเราถ่ายได้หรือไม่ได้กันแน่ ก่อนอื่นต้องบอกว่าถ่ายน่ะถ่ายได้อยู่แล้ว ของใหญ่โตขนาดนั้น จะไปห้ามไม่ให้ถ่ายได้อย่างไร แต่ประเด็นที่สำคัญที่สุด คือนำไปใช้หรือเผยแพร่ต่อได้หรือไม่?
ตามกฎใหม่ที่ทางฝรั่งเศสได้ประกาศใช้ตั้งแต่วันที่ 7 ตุลาคม 2016 ได้อนุญาตให้สามารถถ่ายภาพแบบ Freedom of panorama ได้แล้ว แต่มีข้อแม้ว่า ภาพ หรือวิดีโอที่ถูกบันทึกจะเป็นการใช้งานแบบส่วนตัวเท่านั้น ไม่สามารถนำไปใช้แสวงหาผลกำไรต่อได้
ดังนั้น ไม่ต้องกังวลว่าหากถ่ายหอไอเฟลตอนกลางคืน แล้วแชร์ลง Facebook, Instaram ฯลฯ จะถูกฟ้องละเมิดลิขสิทธิ์ ตราบใดที่เราไม่เอาภาพที่ถ่ายได้ไปใช้หารายได้ผ่านช่องทางอื่นๆ อย่างเช่น ขายภาพต่อให้เว็บไซต์ขายภาพ
อันที่จริง ไม่ใช่แค่หอไอเฟลเท่านั้น ที่อยู่ภายใต้กฎข้อคุ้มครองนี้ สถานที่สำคัญต่างๆ ส่วนใหญ่ก็ถือคุ้มครองด้วยกฎนี้เช่นเดียวกัน ตัวอย่างเช่น พีระมิดลูฟวร์, รูปปั้นนางเงือกริมอ่าวโคเปนเฮเกนประเทศเดนมาร์ก, Atomium sculpture อาคารในกรุงบรัสเซลส์ประเทศเบลเยียม ฯลฯ เป็นต้น
สรุปอีกที การถ่ายภาพหอไอเฟลตอนกลางคืน จะถ่ายเล่น, ถ่ายจริงจัง หรือจะเซลฟี่แล้วลง Social network สามารถทำได้โดยไม่ผิดกฎหมาย แต่อย่าเอารูปไปหารายได้ต่อก็แล้วกัน ไม่งั้นโดนฟ้องขึ้นมา เดี๋ยวจะงานเข้าเสียเปล่าๆ
ศักดิ์ ดา สรุปถ่ายภาพหอไอเฟล ตอนกลางคืนขณะเปิดไฟ ถ่ายได้ฯส่งต่อได้ฯ แต่ห้ามนำไปแสวงประโยชน์ทางการค้าฯ เพราะมีลิขสิทธิ์เกี่ยวกับการแสดงแสงสียามค่ำคืน ถ้าห้ามไปหมดทุกเรื่องฯจะทุบหม้อข้าวตัวเองเปล่าๆ
19 ต.ค. 2562 เวลา 12.33 น.
ViP อ่านสรุปคือจบ
19 ต.ค. 2562 เวลา 12.37 น.
M เคยไปแต่จะไม่ไปอีกหอไอเฟลตามทางเดินสกปรกมากๆมีแต่หมากฝรั่งเต็มถนนอาหารก็ไม่อร่อยของก็แพง
19 ต.ค. 2562 เวลา 17.56 น.
👑A🐒d🐣d อ่านซะเยอะ สรุปได้ถ้าไม่ใช่การค้า อืมโชคดีถ่ายมาไม่ได้เอาไปขายใคร 555
20 ต.ค. 2562 เวลา 02.00 น.
TT ป้อมบอกตอบได้ทุกเรื่อง ล่าสุดถามเรื่องขึ้นเงินเดือนนายพล ป้อมตอบ"ไม่รู้"....555
21 ต.ค. 2562 เวลา 00.56 น.
ดูทั้งหมด