ทั่วไป

กำเนิด Bangkok Post หนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษ รายวัน ฉบับเดียวของไทย

The Better
อัพเดต 01 ส.ค. 2567 เวลา 04.17 น. • เผยแพร่ 01 ส.ค. 2567 เวลา 04.15 น. • THE BETTER
โดย…สมาน สุดโต 

หนังสือพิมพ์ Bangkok Post หนังสือพิมพ์รายวัน ภาษาอังกฤษฉบับเดียวที่ยังมีอยู่ในประเทศไทย ซึ่งฉบับปฐมฤกษ์ เปิดตัวเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2489 ( Thursday , August 1, 1946) จำหน่ายฉบับละ 1 บาท
( ปัจจุบันฉบับละ 30 บาท)

กำเนิด นสพ ฉบับนี้ ต้องย้อนหลังไปเมื่อ 78 ปี ที่แล้ว หลังสงครามมหาเอเซียบูรพายุติใหม่ๆ

โฆษณา - อ่านบทความต่อด้านล่าง

ในขณะนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล (ร.8) ทรงเป็นพระประมุข ของสยาม และนายปรีดี พนมยงค์ เป็นนายกรัฐมนตรี

ในช่วงสงคราม สหรัฐอเมริกาส่ง พันตรี อเล็กซานเดอร์ แมคโดนัลด์ นายทหาร oss มาช่วยงานฝ่ายเสรีไทย เมื่อสงครามยุติ นายทหารอเมริกัน เตรียมตัวกลับประเทศชองตน นายปรีดี จึงขอให้เข้าเฝ้าพระเจ้าอยู่หัวก่อน แต่มิใช่เข้าเฝ้าแบบทั่วไป หากแต่จัดดินเนอร์ที่พระทั่นั่งจักรีมหาปราสาท เป็นการส่วนพระองค์ทีโต๊ะเสวย ประกอบด้วยพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่8 สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าภูมิพล (ร.9) พระราชชนนีศรีสังวาลย์ นายปรีดี พนมยงค์ กงสุลอเมริกัน และ พันตรี แมคโดนัลด์ รวม 3 พระองค์ และ 3 คน
พ.ต.แมคโดนัลด์เล่าใน My footloose Newspaper life ว่าเมื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในวงสนทนานั้น นายปรีดี ถามว่า กลับสหรัฐ จะไปทำอะไร เขาตอบว่ากลับไปทำอาชีพเดิม คือนักหนังสือพิมพ์
นายปรีดี จึงชักชวน ให้เปิดหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษในสยาม เพราะไม่มี นสพ. ภาษาอังกฤษในขณะนั้น แต่ก่อนสงครามเคยมีหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษ 1 ฉบับ แต่ได้ปิดไปแล้ว จึงให้พันตรีแมคโดนัล หาวิธีการว่าจะทำหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษ ในสยามได้หรือไม่

พันตรีแมคโดนัลด์กล่าวว่า การสนทนาวันนั้น คือจุดเริ่มต้นความคิดที่จะทำหนังสือพิมพ์ในเมืองไทย

โฆษณา - อ่านบทความต่อด้านล่าง

จึงได้ติดต่อกับบุคคลที่ นายปรีดีแนะนำให้ และบุคคลที่ตนรู้จัก เข้ามาปรึกษาหารือและตกลงว่าจะทำ หนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษ 1 ฉบับ

หลังจากนั้น 1 เดือน พันตรีแมคโดนัลด์ ได้ตั้งองค์กรที่จะทำหนังสือพิมพ์โดยเชิญผู้มีชื่อเสียงมาร่วมเป็นผู้ก่อตั้งเช่น ดร.ทวี ตะเวทิกุล หลวงดำรงดุริตเรข ประสิทธิ์ ลุลิตานนท์ พระยาปรีชานุศาสน์ ดรเ.ดือน บุนนาค และชวาลา สุขุมาลจันทร์เป็นต้น

ส่วนที่มาของชื่อ The Bangkok Post นั้น พันตรีแมคโดนัลด์ กล่าวว่าวันหนึ่ง เขาเสนอกับหลวงดำรงดุริตเรขและ คุณชวาลา ว่าหนังสือพิมพ์รายวันภาษาอังกฤษฉบับนี้ จะมีชื่อว่า The Bangkok Post เพื่อให้สอดคล้องกับ Boston Post และ Bridgeport Post ที่เขาเคยทำที่สหรัฐอเมริกา ซึ่งก็ไม่มีใครขัดข้อง

โฆษณา - อ่านบทความต่อด้านล่าง

ที่ตั้งโรงพิมพ์แห่งแรก อยู่ที่ ซอยศุภกร ถนน กรุงเกษม ติดกับตลาดนางเลิ้ง ( ปัจจุบันตั้งที่อาคาร Bangkok Post ถนนณ ระนอง คลองเตย กรุงเทพฯ )

ประสิทธิ์ ลุลิตานนท์ผู้ก่อตั้งเล่าว่า วันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ 2489 ซึ่งเป็นวันสุกดิบหรือ 1 วันก่อนที่เราจะเริ่มพิมพ์หนังสือพิมพ์ ฉบับปฐมฤกษ์ ได้นิมนต์พระสงฆ์ มาสวดมนต์ และเจิมป้าย เพื่อความเป็นสิริมงคล

บรรยากาศ การเปิดหนังสือพิมพ์ฉบับปฐมฤกษ์ ในวันที่ 1 สิงหาคมนั้น มีทั้งความเครียด และ ชื่นมื่น ก่อนหน้านั้น ทุกคนยังมองไม่ออกว่าหนังสือพิมพ์จะออกมาแบบไหน เมื่อพระยาปรีชานุศาสน์ ผู้อาวุโส ได้รับเชิญให้เป็นเกียรติ ในการกดปุ่มแท่นพิมพ์ เสียงแท่นพิมพ์ก็เดินเครื่อง ลุ้นกันจนกระทั่งออกเป็นหนังสือพิมพ์ฉบับแรก ซึ่งพันตรีแมคโดนัลด์ บอกว่าเป็นไปตามที่เราต้องการทุกประการ
The Bangkok Post ฉบับแรก พิมพ์จำนวน 500 ฉบับ ปรากฏว่า ขายดีหมดแผง

ปัจจุบัน ชื่อเหลือแค่ Bangkok Post ประกอบ ม๊อตโต ว่า The Newspaper You Can Trust จำหน่ายฉบับละ 30 บาท
หนังสือพิมพ์ฉบับนี้ ยึดถือหลักจริยธรรม และความเที่ยงตรงเป็นสิ่งสำคัญ จึงได้รับความเชื่อถือว่าเป็นหนังสือพิมพ์ที่ดีที่สุดฉบับหนึ่งในเอเชีย แม้ว่าครั้งหนึ่ง บรรณาธิการที่เป็นชาวอังกฤษ ถูกฟ้องคดีหมิ่นประมาท โดยนักการเมืองคนหนึ่ง ศาลพิพากษาให้จำคุก 3 เดือน ในฐานะที่เป็นผู้ดีอังกฤษไม่ยอมอุทธรณ์ยอมเข้าเรือนจำ แต่ทางราชการได้ลดโทษเหลือเพียง 1 เดือน ในขณะที่อยู่ในเรือนจำนั้นเขาต้องทำหน้าที่เหมือนนักโทษทั่วไป รวมทั้งเรียนวิธีจักสานด้วย ถือว่าเป็นบรรณาธิการคนแรกที่ถูกจำคุก
ปัจจุบันสำนักงาน Bangkok post ตั้งที่อาคาร Bangkok Post ถนน ณ ระนอง คลองเตย กทม

นอกจาก newspaper แล้ว ก็มี Digital news ด้วย

(ภาพได้รับการเอื้อเฟื้อจาก สายัณห์ พรนันทรัตน์ อดีตบรรณาธิการภาพ บางกอกโพสต์)

ดูข่าวต้นฉบับ