ทำเกษตรในเมือง เพาะกล้วยไม้ ขายได้ทั้งดอก-ต้น ส่งในและนอกประเทศ รับเงินแสน

กระแสการทำเกษตรกำลังมาแรงมาก คนรุ่นใหม่ให้ความสนใจการทำการเกษตรเพิ่มมากขึ้น กระทั่งคนเมืองหลายคนก็ใฝ่ฝันถึงการมีบ้านท่ามกลางต้นไม้สีเขียว ปลูกผัก ปลูกดอกไม้ และสามารถทำรายได้จากการทำการเกษตรแบบนี้เลี้ยงตัวเองได้

แต่จะทำการปลูกพืชผล หรือต้นไม้ดอกไม้ ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย ไหนจะต้องคำนึงถึงเรื่องการตลาด วิธีการปลูก การดูแล หรือการลงทุนอีก ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ ที่ใครก็จะสามารถทำได้ในเวลาอันรวดเร็ว ต้องอาศัยการศึกษาและประสบการณ์ไม่น้อย กว่าจะทำการเกษตรจนประสบความสำเร็จได้

ปลูกกล้วยไม้ ที่หนองแขม พื้นที่เกษตรเดิม รูปแบบคนเมือง

คุณสมศักดิ์ สัจจานุรักษ์วงศ์ เกษตรกรผู้ปลูกกล้วยไม้ และเป็นผู้แทนเกษตรกรเขตหนองแขม เล่าเรื่องราวการทำสวนกล้วยไม้ให้ฟังว่า “ก่อนหน้าที่จะมาทำกล้วยไม้ เคยทำสวนผักมาก่อน ตอนนั้นคือช่วงปี 2535 ที่ต้องเปลี่ยนมาทำสวนกล้วยไม้เพราะตอนนั้นราคาขายกล้วยไม้ดีมากๆ ราคาค่อนข้างสูง เริ่มแรกก็เอามาทดลองปลูกก่อนประมาณ 5 ไร่ ซึ่งเป็นพื้นที่ของตนที่มีอยู่แล้วในบริเวณบ้าน

การปลูกกล้วยไม้ ไม่ยากแต่ก็ไม่ง่าย และการจะได้ทุนคืน ก็ค่อนข้างใช้เวลานาน อย่างผมเองก็เกือบ 2 ปีกว่าจะได้เงินทุนคืน จึงเห็นผลว่า มันทำได้และดี”

คุณสมศักดิ์ ให้รายละเอียดว่า พื้นที่แถวนี้อย่างหนองแขม, บางแค หรือในโซนนี้เป็นพื้นที่ที่มีการทำสวนกล้วยไม้หลายสวน พื้นที่ของแต่ละสวนก็หลายสิบไร่ อย่างของเขาเองก็มีพื้นที่ทำสวนกล้วยไม้กว่า 15 ไร่ ยึดอาชีพนี้มาก็ 20 กว่าปีได้แล้ว และเกษตรกรอีกหลายรายในพื้นที่แถบนี้ก็ทำกันมานาน เพราะสมัยก่อนเมื่อ 20-30 ปี ราคากล้วยไม้ดีมากๆ ช่อหนึ่งสามารถขายได้ 4-5 บาทเลยทีเดียว คนจึงหันมาให้ความสนใจการปลูกกล้วยไม้กันมาก

เมื่อมีคนให้ความสนใจมาก และเจ้าของสวนบางเจ้าเงินทุนหนา สามารถลงทุนได้มาก ราคาการค้าขายกล้วยไม้ จึงลดลง แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าตลาดกล้วยไม้จะตันหรือต่อไม่ได้ เนื่องจากกล้วยไม้เป็นดอกไม้ที่คนนิยม ตลาดมีความต้องการอย่างต่อเนื่อง เพราะสามารถนำดอกไปไหว้พระ ตกแต่งโรงแรม หรือสถานที่ต่างๆ สร้างบรรยากาศและเอกลักษณ์ได้ ตลาดกล้วยไม้จึงเป็นตลาดที่มีความต้องการต่อเนื่อง และถึงแม้ราคาไม่แพงมากเหมือนแต่ก่อน แต่เกษตรกรก็ยังสามารถทำรายได้จากการทำสวนกล้วยไม้ได้ไม่น้อย

แต่เดิมพื้นที่เขตหนองแขมเป็นพื้นที่เขตชานเมือง แต่ปัจจุบันมีความเจริญขึ้นมาก คนอยู่อาศัยเป็นชุมชนเมืองมากขึ้น การทำเกษตรในพื้นที่จึงเป็นการทำแบบสืบทอด มีลูกหลาน หรือคนในครอบครัวมาทำต่อ หรือเป็นคนในพื้นที่เดิมซึ่งทำการเกษตรกันมาก่อนแล้ว อย่างคุณสมศักดิ์ ซึ่งเป็นเกษตรกรดั้งเดิมของพื้นที่

ตลาดกล้วยไม้ ในประเทศ-ส่งออก

จากประสบการณ์กว่า 20 ปีที่ทำสวนกล้วยไม้มานั้น คุณสมศักดิ์ บอกว่า “ผมทำเป็นแบบธุรกิจครอบครัวมาตลอด คือคนในบ้านช่วยกันทำ ช่วยกันขยายพื้นที่ การปลูกกล้วยไม้ไม่ได้ยาก แต่ส่วนที่ยากคือการเก็บดอก การดูแลช่วงที่ดอกออก คือค่อนข้างละเอียด มีความยากและอาศัยการให้ความใส่ใจค่อนข้างมาก

วิธีการปลูก คุณสมศักดิ์ บอกว่า ถ้าอยากให้ได้ต้นพันธุ์ดีๆ มีความแข็งแรง ให้ผลผลิตดี ก็ควรเป็นพันธุ์ที่มาจากการคัดต้นพันธุ์ แล้วนำไปเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อภายในห้องแล็บ ก่อนที่จะนำเอามาปลูกในแปลงใหญ่ ซึ่งปัจจุบันวิธีนี้ได้รับความนิยมมาก เพราะกล้วยไม้มีความแข็งแรง ทนโรคได้ดีกว่าการขยายพันธุ์แบบหน่อ แต่ก็มีต้นทุนที่สูงกว่าการขยายหน่อเอง

โดยคุณสมศักดิ์ บอกว่า “วิธีแยกหน่อ แล้วนำเอาไปปลูกเอง ก็ยังมีชาวสวนทำกันอยู่ เพราะสามารถช่วยลดต้นทุนได้ แต่ต้องดูแลให้มากขึ้น เพราะอาจมีโรคเกิดขึ้นได้ง่าย ชาวสวนรุ่นใหม่ที่เพิ่งเริ่มทำสวนกล้วยไม้เขาทำกัน นอกเสียจากว่าจะมีเงินทุนมากๆ เขาถึงใช้การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ส่วนชาวสวนเดิมๆ ที่ทำกันมานาน รวมทั้งตัวผม ใช้วิธีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ซึ่งก็อาศัยเวลาที่เพื่อนในวงการเดียวกันเขาไปทำ เราก็ไปทำด้วยกัน จะเอาจำนวนเท่าไหร่ ก็กำหนดกันไป ในรอบเดียวกันนั้น เป็นการช่วยลดค่าใช้จ่าย”

การปลูกกล้วยไม้ ไม่ยาก ปลูกง่าย หมั่นดูแลใส่ปุ๋ย ฉีดยา ตามกำหนดของสวนให้ดี ก็สามารถปลูกกันได้แล้ว แต่ส่วนที่ยากคือช่วงที่ออกดอกและต้องเก็บเกี่ยวผลผลิต เนื่องจากช่วงนี้มักมีโรค มีแมลงเข้ามาและติดเชื้อได้ง่าย โรคที่มักพบก็อย่างโรครา แมลงจำพวกเพลี้ยไฟ หรือหนอน เกิดขึ้นง่ายมากๆ ต้องมีการลงแปลงตรวจกันบ่อย 3-4 วันก็ควรฉีดพ่นยา ถ้าหากเห็นว่ามีโรคหรือแมลงก็ต้องรีบหาวิธีจัดการให้เร็ว จะได้ไม่ลามไปทั่วแปลง คุณสมศักดิ์ บอก

ส่วนด้านการตลาด คุณสมศักดิ์ บอกว่า “ปัจจุบันส่งขายตลาดในประเทศ ที่ปากคลองตลาด 30 เปอร์เซ็นต์ ส่งไปบริษัทที่ส่งขายเมืองนอก 50 เปอร์เซ็นต์ส่วนใหญ่ส่งไปประเทศจีน และอีก 20 เปอร์เซ็นต์ ตนแปรรูป เข้าช่อ ขายเองตามตลาดนัด ตลาดเช้า หรือบางทีก็ส่งให้แม่ค้าที่เขามีแผงขายพวกดอกไม้ไหว้พระ โดยจะตัดกล้วยไม้สัปดาห์ละครั้งในช่วงที่ออกดอก ซึ่งสวนกล้วยไม้ส่วนใหญ่ เขาจะตัดกันช่วงก่อนวันพระ ส่วนต้นของกล้วยไม้ที่ให้ผลผลิตมานานสัก 3 ปี เป็นต้นเก่า เดี๋ยวนี้คนจีนมารับซื้อ เขาเอาไปเข้าโรงงานอบ มารับซื้อถึงในสวน แต่ผมไม่รู้ว่าเอาไปทำอะไรต่อ”

ปัจจุบันนี้ คุณสมศักดิ์ถือว่าเขาและครอบครัวมีรายได้ที่อยู่ตัวแล้ว กำไรของสวนคุณสมศักดิ์อยู่ที่ปีละ 300,000-400,000 บาท ไม่มากเท่ากับกำไรของสวนกล้วยไม้ใหญ่ๆ แต่ก็สามารถอยู่ได้ สำหรับเกษตรกรรุ่นใหม่ที่อยากมาลองทำสวนกล้วยไม้ มีคำแนะนำว่า ต้องมาด้วยใจรัก การลงทุนต่อไร่เป็นเงินประมาณ 300,000 บาท ใช้เวลา 6-7 ปีจึงจะคืนทุน  ฉะนั้น เกษตรกรต้องอดทนพอสมควร

สำหรับพันธุ์กล้วยไม้ที่ผู้คนนิยมกันมากในปัจจุบันคือพันธุ์โจแดง ซึ่งเป็นกล้วยไม้สกุลหวาย ใครที่สนใจสามารถติดต่อ โทรศัพท์ (081) 336-3301