หลังจากที่กรุงเทพฯ เข้าสู่ฤดูฝุ่น อีกทั้งยังมีการคาดการณ์ว่าฝุ่นจะหนักขึ้นอีกในช่วงต้นปีหน้า ล่าสุดวันนี้ (29 ตุลาคม 2567) ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ได้ประกาศมาตรการการลดฝุ่นละออง PM2.5 ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ปี 2568
ชัชชาติ กล่าวว่า ขณะนี้จะเริ่มเข้าสู่ฤดูฝุ่นที่มาพร้อมกับฤดูหนาว มาตรการปีนี้จึงจะเพิ่มเติมมากขึ้น ผ่านมาตรการเขตมลพิษต่ำในพื้นที่กรุงเทพมหานคร (Bangkok Low Emission Zone) จำกัดพื้นที่ไม่ให้รถที่ปล่อยมลพิษเข้ามาในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร
ชัชชาติกล่าวต่อว่า ทั้งนี้ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ไม่ได้มีอำนาจมาก เราจึงใช้ พ.ร.บ.ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. 2550 ให้อำนาจผู้ว่าราขการกรุงเทพมหานคร กรณีเกิดหรือใกล้จะเกิดสาธารณภัยในพื้นที่ใด สามารถกำจัดต้นตอของสาเหตุสาธารณภัยได้ ซึ่งนำมาทำเป็นประกาศกรณีที่อาจจะเกิดฝุ่นมลพิษสูงตามเงื่อนไข ห้ามรถบรรทุกเข้าพื้นที่วงแหวนรัชดาภิเษกภายใต้พื้นที่บังคับใช้ จำนวน 9 เขต ประกอบด้วย
เขตดุสิต เขตพญาไท เขตพระนคร เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย เขตสัมพันธวงศ์ เขตคลองสาน เขตสาทร เขตปทุมวัน เขตบางรัก
และแนวถนนต่าง ๆ ผ่าน 13 เขต 31 แขวง ได้แก่ เขตบางซื่อ (วงศ์สว่าง) เขตจตุจักร (จตุจักร/ ลาดยาว/ จันทรเกษม/ จอมพล) เขตห้วยขวาง (ห้วยขวาง/ สามเสนนอก/ บางกะปิ) เขตดินแดง (ดินแดง/ รัชดาภิเษก) เขตราชเทวี (มักกะสัน) เขตวัฒนา (คลองเตยเหนือ) เขตคลองเตย (คลองเตย) เขตยานนาวา (ช่องนนทรี/ บางโพงพาง) เขตบางคอแหลม (บางคอแหลม/ บางโคล่) เขตธนบุรี (ดาวคะนอง/ สำเหร่/ บุคคโล/ ตลาดพลู) เขตบางกอกใหญ่ (วัดท่าพระ) เขตบางกอกน้อย (บางขุนนนท์/ อรุณอมรินทร์/ บางขุนศรี/ บ้านช่างหล่อ/ ศิริราช) เขตบางพลัด (บางพลัด/ บางบำหรุ/ บางอ้อ/ บางยี่ขัน)
โดยเมื่อค่าฝุ่น PM2.5 อยู่ในระดับสีแดง 5 เขต ประกอบกับการคาดการณ์สถานการณ์ฝุ่น อัตราการระบายอากาศ และทิศทางลมมาจากตะวันออก ล่วงหน้า 2 วัน จะออกประกาศดังกล่าว โดยจะประกาศล่วงหน้าอย่างน้อย 24 ชั่วโมง และกำหนดระยะเวลาห้าม 3 วัน มีผลใช้บังคับนับแต่วันถัดจากวันประกาศ
นอกจากนี้ยังจะมี Green List หรือบัญชีสีเขียว รถคันใดที่เปลี่ยนน้ำมันเครื่องเปลี่ยนและไส้กรองอากาศตั้งแต่วัน 1 พ.ย.เป็นต้นไป ให้รถเหล่านี้มาลงทะเบียนเป็นรถบัญชีสีเขียว เพื่อขอยกเว้นมาตรการเขตมลพิษต่ำในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ก่อนหน้านี้เรามีแนวคิดห้ามรถบรรทุกทุกคันไม่ให้วิ่งในกรณีที่มีฝุ่นสูง แต่หากเป็นแบบนั้น จะทำให้รถบรรทุกที่มีการปรับปรุง เตรียมการ หรือรถที่มีคุณภาพสูงจะถูกห้ามวิ่งไปด้วย ซึ่งไม่มีแรงจูงใจให้กับคนทำดี
ทั้งนี้ มาตรการห้ามรถบรรทุกเข้า จะเริ่มขึ้นในเดือนมกราคม 2568 ซึ่งที่เป็นเดือนฝุ่นหนัก จะมีกล้อง CCTV จำนวน 257 ตัว บันทึกทะเบียนของรถบรรทุกที่ฝ่าฝืน และจะมีการแจ้งความ ปรับไม่เกิน 2,000 บาท จำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน พร้อมกับมีมาตรการตั้งด่านบูรณาการ 14 จุด ร่วมมือกับสำนักป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ตรวจตามไซด์ก่อสร้างสถานประกอบการ หรืออู่รถเมล์ด้วย
“เชื่อว่ามาตรการนี้จะเป็นมาตรการในเชิงบวกที่ทำให้เรามีคุณภาพอากาศที่ดีขึ้น ไม่ได้เป็นการปูพรม คนที่ทำดีปล่อยมลพิษน้อยยังสามารถประกอบการในช่วงสภาวะวิกฤตได้ หากห้ามทุกคัน คนที่ทำดีก็จะโดนลงโทษไปด้วย” ชัชชาติ กล่าว
นอกจากนี้ยังมีกำหนดมาตรการเพิ่มเติมเพื่อรับมือสถานการณ์ฝุ่น PM2.5 ประกอบด้วย
โครงการรถคันนี้ลดฝุ่น ปี 2568 ซึ่งต่อยอดดำเนินโครงการเป็นปีที่ 2 ในช่วงเดือน พ.ย.67-ม.ค.68โดยขอความร่วมมือจากหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในการลดมลพิษทางอากาศจากยานพาหนะ ซึ่งตั้งเป้าหมายรถเข้าร่วมโครงการไว้ 500,000 คัน ทั้งนี้ เมื่อปี 67 มีรถยนต์เข้าร่วมโครงการโดยเปลี่ยนน้ำมันเครื่องและไส้กรอง จำนวน 265,130 คัน ช่วยลด PM2.5 จากภาคการจราจร 13.26%
มาตรการ Work From Home เมื่อค่าฝุ่น PM2.5 อยู่ในระดับสีแดง 5 เขต ต่อเนื่อง 2 วัน โดยขอความร่วมมือภาคีเครือข่าย WFH ให้เจ้าหน้าที่หรือพนักงานปฏิบัติงานในที่พัก เพื่อลดปริมาณการจราจรและผลกระทบต่อสุขภาพ อีกทั้งยังมีการจัดทำห้องปลอดฝุ่นและธงคุณภาพอากาศในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับสถานการณ์ฝุ่น PM2.5 และป้องกันสุขภาพอนามัยของนักเรียนและบุคลากร
การเปิดให้บริการคลินิกมลพิษทางอากาศในโรงพยาบาลสังกัดกรุงเทพมหานคร 8 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลกลาง โรงพยาบาลตากสิน โรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์ โรงพยาบาลสิรินธร โรงพยาบาลราชพิพัฒน์ โรงพยาบาลหลวงพ่อทวีศักดิ์ ชุตินธฺโร อุทิศ โรงพยาบาลเวชการุณย์รัศมิ์ และโรงพยาบาลนคราภิบาล ซึ่งประชาชนสามารถเข้ารับบริการได้
“ขอประชาชนอย่ากังวล เพราะเราห้ามรถของผู้ประกอบการเป็นหลัก พร้อมกับเน้นย้ำให้ประชาชนเปลี่ยนน้ำมันเครื่องและไส้กรองของตนเอง พยายามดูแลรถของตนเองทั้งรถดีเซลและรถเบนซิน ร่วมโครงการ Work From Home ส่วนผู้ประกอบการรถบรรทุกขนาดหกล้อขึ้นไปขึ้นไป รถโดยสารที่มีโอกาสปล่อยมลพิษ ขอให้นำรถไปดูแลบำรุงรักษา และนำรถเข้ามาในบัญชีสีเขียว” ชัชชาติกล่าวในช่วงท้าย