“โค้ชหนึ่ง” หนึ่งฤทัย สระทองเวียน กุนซือหญิงคนแรกในไทยลีก

สุภาพสตรีกับลูกบอล มองดูแล้วยังเป็นเรื่องที่ไกลเกินตัวสำหรับชายหนุ่มที่วนเวียนในสารบบฟุตบอล  แม้ว่าโลกในปัจจุบันจะเปิดกว้างให้เพศหญิงได้เข้าไปมีส่วนร่วมในการทำหน้าที่มากมายในแวดวงลูกหนัง

ทั้งการตัดสินใจในสนามของเหล่ากรรมการในบอลลีกอาชีพใหญ่ หรืออีเวนต์ฟุตบอลระดับทวีปมาแล้ว แต่ถ้าหากมาพูดกันในวงจำกัด โค้ชฟุตบอลหญิงแท้ๆยังไม่พร้อมที่จะมารับจ็อบสั่งการนักเตะผู้ชาย แม้ว่าจะมีผู้คนมากมายมองว่าควรเปิดโอกาส แต่ช่องว่างหลายปัจจัย อาทิเช่นพละกำลัง ชั้นเชิงในสนาม มันยังมีเครื่องหมายคำถามพวกเธอดีพร้อมแล้วหรือที่จะมาฝึกซ้อมผู้ชายแมนๆแบบเราๆ และจากการที่ทีมราชบุรี มิตรผล ตั้ง”โค้ชหนึ่ง” หนึ่งฤทัย สระทองเวียน มาคุมทีม ขอบสนามจึงขันอาสารวบรวมเรื่องราวกุนซือหญิงที่มารับงานคุมทีมบอลอาชีพว่ามีใครกันบ้างบนโลกใบนี้

หนึ่งฤทัย สระทองเวียน

หลังจากที่เห็นข่าวกุนซือหญิงหาญกล้ามารับงานคุมทีมบอลชายอาชีพในต่างแดน มาวันนี้แวดวงลูกหนังเมืองไทยมีโอกาสต้อนรับสุภาพสตรีคนแรกที่มาทำทีมบอลอาชีพชายแบบเต็มตัวและเธอคนนี้มีนามว่า “โค้ชหนึ่ง” หนึ่งฤทัย สระทองเวียน อดีตกุนซือฟุตบอลหญิงทีมชาติไทย ที่นำทีมไปเล่นบอลโลกหญิงมาแล้ว 2 สมัย ในปี 2015 ที่แคนาดาและ 2019 ที่ฝรั่งเศส หญิงวัย 47 ปี มารับจ็อบคุททีมราชบุรีมิตรผล เอฟซี

อาจเป็นเพราะบ้านเกิดเมืองนอนโค้ชหนึ่งคือจังหวัดนครปฐม ซึ่งเป็นบ้านใกล้เรือนเคียงกับราชบุรี ทำให้โดยกุนซือหญิงผู้ถือโปรไลเซนต์รุ่นแรกของสมาคมกีฬาฟุตบอล อยากลิ้มลองความท้าท้ายครั้งใหม่ เธอเองชื่นชอบและคลั่งไคล้สไตล์การเล่นของทีมชาติบราซิล, ทีมชาติสเปนและบาร์เซโลน่า ซึ่งแนวทางตรงกับรองประธานสโมสร ธนวัชร์ นิติกาญจนา ที่ชอบบอลเกมรุกที่ครอบครองบอลเหมือนกัน ในทีแรกโค้ชหนึ่งจะเข้ามาเป็นที่ปรึกษาทีม แต่ภาพการปรากฏตัวในเกมไทยลีกที่ราชันมังกร เปิดบ้านเสมอทรู แบงค็อก ยูไนเต็ด 2-2 เราคงได้เห็นโค้ชหนึ่งในบริบทกุนซือบอลชายมากขึ้น และหวังว่าเธอจะได้รับโอกาสทำทีมอย่างจริงจังและได้รับการยอมรับจากลูกทีมหนุ่มๆภายในทีม

ชาง หยวน ติง

เมื่อ 2 ปีก่อน มีข่าวฮือฮาผ่านทางสื่อดังของอังกฤษเดอะ การ์เดี้ยน ถึงโค้ชฟุตบอลหญิงผมสั้นที่มีนามว่า ชาง หยวน ติง อดีตแข้งบอลหญิงทีมชาติฮ่องกงชาง ผู้ที่ได้รับโอกาสจากสโมสรอีสเทิร์นให้กลายเป็นกุนซือหญิงคนแรกที่ได้มาทำทีมบอลลีกอาชีพชายในฮ่องกง ในช่วงปรีซีซั่น 2015

ชาง มีเดวิด เบ็คแฮม เป็นไอดอล แต่เธอไปไม่รุ่งกับการเล่นบอล และต้องเลิกเล่นบอลอาชีพทั้งที่อายุ 25 ปีในช่วงปี 2013 ระหว่างที่เรียนมหาลัยเธอสนใจเป็นโค้ชลูกหนังอาชีพและแน่นอนว่าเธออยากบรรลุฝันในการมาคุมทีมโดยมีลูกทีมเป็นผู้ชาย

เธอได้งานชิ้นแรกคือการทำหน้าที่วิเคราะห์เกมให้ฮ่องกง เปกาซัส และโยกไปทำหน้าที่ผู้ช่วยโค้ชอีสเทิร์น จนมาเป็นกุนซืออย่างที่ใฝ่ฝัน แนวทางการทำทีมของ ชาง นิยมชมชอบฟุตบอลเกมรุกแบบสไตล์เพรสซิ่ง และมันก็ทำให้เธอ ประสบความสำเร็จในการทำทีมเต็มตัวเป็นปีแรก อีสเทิร์น ผงาดคว้าแชมป์ลีกสูงสุดฮ่องกง ในซีซั่น 2015-2016 พ่วงด้วยรางวัลกุนซือยอดเยี่ยมของฮ่องกงในปี 2016 และ โค้ชบอลหญิงยอดเยี่ยมของเอเชียในปีเดียวกัน นอกจากนี้ยังถูกบีบีซีเลือกให้เป็นผู้หญิงที่สร้างแรงบัลดาลใจในปี 2016

ทว่าปี 2017 ชาง กลายเป็นที่ถูกพูดถึงเนื่องจากนำอีสเทิร์น ลงเตะเอเอฟซี แชมเปี้ยนส์ ลีก อย่างไรก็ดีด้วยประสบการณ์ที่สู้รบปรบมือกับเพื่อนสายทั้ง กว่างโจว เอเวอร์แกรนด์, คาวาซากิ ฟรอนตาเล่ และซูวอน ซัมวุง บูลวิงส์ ทีมแพ้ 5 และเก็บผลเสมอ 1 เกม ทีมตกรอบและชางประกาศลาออกเพื่อไปอบรมในระดับโปรไลเซนต์ ปัจจุบัน ชาง ได้รับตำแหน่งกุนซือทีมหญิงจีน รุ่นอายุไม่เกิน 16 ปี

เฮเลน่า คอสต้า

บางทีประวัติศาสตร์ลูกหนังอาจมีการเปลี่ยนแปลงใหม่ โกรินเน่ ดิอาเคร อาจไม่ได้จารึกว่าเธอคือบุรุษหญิงคนแรกที่ได้ชื่อจารึกชื่อเธอคือกุนซือทีมชาติคนแรกของโลก ถ้าหาก เฮเลนา คอสต้า โค้ชหญิงโปรตุกีสไม่ตัดสินใจ ลาออกจากการทำแกลร์กมงต์ ฟุต ทีมในลีก เดอซ์ ฝรั่งเศส เสียก่อน

เฮเลน่า ได้รับการแต่งตั้งเมื่อเดือนพฤษภาคม ปี 2014 และเป็นข่าวฮือมากพอสมควร เพราะนี่คือหญิงคนแรกที่ได้โอกาสทำบอลชาย และเธอก็เคยทำหน้าที่เป็นแมวมองให้เซลตกมาก่อน และผ่านการคุมทีมหญิงของทั้งกาตาร์และอิหร่านมาแล้ว เธอมาพร้อมความคาดหวังที่จะยกระดับแกลร์กมงต์ ฟุต ไปให้สูงกว่าการดิ้นรนหนีการตกชั้น

อย่างไรก็ดีอายุงานของ เฮเลน่า มีแค่เดือนเดียวและไม่ได้ไปคุมทีมซ้อมปรีซีซั่นเลยด้วยซ้ำ เนื่องจากคุณสมบัติเธอไม่ผ่านสำหรับการส่งชื่อคุมทีมของสมาพันธ์ฟุตบอลแดนน้ำหอมนั้นเองปัจจุบัน เฮเลน่า คอสต้า ทำหน้าที่เป็นสเกาต์ให้ไอค์ทรัค แฟร้งค์เฟิร์ต ทีมในบุนเดสลีกา

โกรินเน่ ดิอาเคร

หลังการไขก็อกลาออกของเฮเลน่า คอสต้า แกลร์กมงต์ ฟุต ไม่ได้มองหน้ากุนซือลูกหนังอาชีพผู้ชาย พวกเขายังคงเฟ้นหาสาวแกร่งผู้ที่จะมาคุมลูกทีมผู้ชาย และคราวนี้ผู้หญิงที่ถูกเลือกมีชื่อว่า โกรินเน่ ดิอาเคร อดีตนักเตะแม่เนื้ออ่อนหญิงทีมชาติฝรั่งเศสนั้นเอง ทำให้เธอได้รับการจารึกชื่อว่าเป็นโค้ชบอลหญิงคนแรกของโลกที่ได้คุมบอลอาชีพชาย ทว่าด้วยงบประมาณของทีมที่ไม่ได้เยอะแยะมากมาย ทำให้ ดิอาเคร จำเป็นต้องทำทีมยึดพื้นฐานเกมรับเป็นหลัก

มันเป็นเรื่องยากที่ทีมหนีตายทุกปีจะไปเล่นบอลบุกรุกใส่คู่แข่ง กลยุทธ์การเล่นเกมรับอย่างอดทน หาจังหวะซุ่มโจมตีแบบกองโจรมันได้ผล 3 ปีในลีก เดอซ์ แกลร์กมงต์ ฟุต ไม่ต้องไปกังวลกับการดิ้นรนหนีการตกชั้นเลย สไตล์การทำทีมและจิตวิทยาอันยอดเยี่ยมสามารถซื้อใจลูกทีมผู้ชาย และผลตอบรับก็เป็นในเชิงบวก ด้วยผลงานยอดเยี่ยมของทีมที่แทบไม่มีต้นทุนกำไรมากมาย มันเพียงพอที่จะทำให้สมาพันธ์ฟุตบอลฝรั่งเศส ดึง โกรินเน่ ดิอาเคร ไปทำทีมบอลหญิงตราไก่ในปี 2017 และปัจจุบันเธอก็ยังคงนั่งแท่นทำทีมอยู่

มิลาโกรส มาร์ติเนซ โดมิงเกรซ

เจแปน ฟุตบอล ลีก 2019 หรือในระดับดิวิชั่น 4 ของญี่ปุ่น มีเรื่องฮือฮา จนกลายเป็นข่าวหน้าหนึ่งของสื่อกีฬา เมื่อช่วงเดือนมกราคม 2019 หรือต้นปีที่ผ่านมา เมื่อทีมซูซูกะ อันลิมิเต็ด คลับลูกหนังเล็กๆจาก เมืองซูซูกะ ในจังหวัดมิเอะ ในภูมิภาคคันโต ที่เพิ่งได้สิทธิ์เลื่อนชั้นจากระดับท้องถิ่นภูมิภาคลำดับที่ 5 ตัดสินใจแยกทางกับเคอิยู คาราชิกะ โค้ชที่ปลุกปั้นทีมมา 2 ปี แล้วเลือกกุนซือต่างชาติจากสเปน ที่มี มิลาโกรส มาร์ติเนซ โดมิงเกรซ เข้ามาทำทีมแทน ลำพังชื่อเสียงมันไม่อะไรน่าสนใจนอกเสียจากโค้ชนำเข้าจากแดนกระทิงดุ ดันเป็นสุภาพสตรีนั้นเอง

หญิงสาวที่มีโปรไลเซนตส์จากยูฟ่า กลายเป็นกุนซือที่ไม่ใช่ผู้ชายคนแรกในประวัติศาสตร์ลูกหนังระดับอาชีพของแดนซามูไร แน่นอนว่ามันคือเรื่องแปลกใหม่สำหรับคอบอลแดนซามูไรและคู่แข่งของทีมฝั่งตรงข้าม

เธอผ่านการสัมภาษณ์จากผู้บริหารของซูซูกะและนำเสนอไอเดียการทำบอลเท้าสู่เท้าแบบทีมชาติสเปน แทบทุกสัปดาห์ที่ มิลาโกรส นำซูซูกะ อันลิมิเต็ด ลงแข่งเธอเป็นที่ถูกพูดถึงมาก จากคอบอลท้องถิ่นและคู่แข่งตรงข้าม ทว่าอุปสรรคเรื่องภาษาที่ต้องมีการสื่อสารผ่านล่าม แม้จะได้การหนุนหลังจากผู้เล่นชายแท้ๆภายในทีมและบอร์ดบริหาร แต่การที่ไม่รู้จักรูปแบบการเล่นฟุตบอลในแดนซามูไร ที่เน้นการเล่นเป็นทีมมากการเซ็ตบอลเลี้ยงบอล ทำให้ผลงานไม่เปรี้ยง และซูซูกะ อยู่อันดับที่ 14 ในลีก จากทั้งหมด 16 ทีม ต้องมาดิ้นรนหนีการตกชั้น

เอ็มเร่

Xwongthong@gmail.com