วรรณกรรม “สามก๊ก” มีกุนซืออัจฉริยะมากมาย ไม่ว่าจะเป็นซุนฮก, กาเซี่ยง, กุยแก, เตียนห้อง, บังทอง, ขงเบ้ง ฯลฯ กุนซือส่วนใหญ่ล้วนมีจุดยืนทางการเมืองของตัวเอง เมื่อเลือกผู้นำอันเก่งกาจในดวงของตนแล้ว ก็มักจะติดตามเขาจนวันตาย ยกเว้นเพียง “กาเซี่ยง”
กาเซี่ยง (ค.ศ. 147-223) มีความพิเศษแตกต่างจากคนอื่นคือ ไม่มีจุดยืนทางการเมืองที่ชัดเจน เขาไม่เหมือนซุนฮกที่แม้จะทุ่มเทแรงกายให้โจโฉ แต่จิตใจกลับภักดีต่อราชสำนักฮั่นเสมอ ไม่เหมือนจอสิวผู้ที่ไม่ยอมรับฟัง มีแผนการแต่ไม่ใช้ ถึงตายก็ไม่ยอมเปลี่ยนใจไปจากอ้วนเสี้ยว แต่กาเซี่ยงไม่ได้ยึดติดกับผู้นำ รู้จักวางมือเมื่อถึงเวลาสมควร เข้าถึงแก่นแท้ของโลกมนุษย์
กาเซี่ยงมีผลงานสำคัญมากมาย เช่น ช่วยเตียวสิ้วรบชนะศึกใหญ่กับโจโฉที่เมืองลำหยง แต่วีรกรรมที่แสดงความสามารถและความสุขุมของกาเซี่ยง ที่มีการกล่าวถึงเสมอๆ มีอยู่ 2 ครั้ง คือ
1. โน้มน้าวเตียวสิ้วให้เข้ากับโจโฉ : ขณะที่อ้วนเสี้ยวจะส่งทูตมาผูกสัมพันธ์กับเตียวสิ้ว ได้มีจดหมายผูกไมตรีกับกาเซี่ยง
ขณะที่เตียวสิ้วกำลังจะตอบตกลงเป็นพันธมิตรกับทูตอ้วนเสี้ยว กาเซี่ยงกลับฝากคำพูดถึงทูตของอ้วนเสี้ยวว่า “แม้แต่พี่น้องแท้ๆ ยังอยู่ร่วมกันไม่ได้ แล้วจะอยู่ร่วมกับคนนอกได้อย่างไร” เพื่อยับยั้งการผูกไมตรีของสองฝ่าย
เตียวสิ้วคิดไม่ถึงว่ากาเซี่ยงจะคัดค้าน จึงสอบถามเหตุผลเป็นการส่วนตัว กาเซี่ยงให้เหตุผลว่า
ข้อแรก โจโฉอ้างราชสำนักบัญชาการขุนนางทั้งผอง นับว่าถูกต้องตามทำนองคลองธรรม ข้อสอง อ้วนเสี้ยวแข็งแกร่ง หากไปเข้าร่วมกับเขาคงไม่เห็นความสำคัญ แต่โจโฉอ่อนแอกว่าอ้วนเสี้ยว หากไปเข้าร่วมก็เท่ากับเสริมเขี้ยวเล็บให้เขาต้องดีใจมากทีเดียว ข้อสาม ผู้มีอุดมการณ์อันยิ่งใหญ่ ย่อมไม่ถือสาความแค้นส่วนตัว (เนื่องจากโจโฉเอาอาสะใภ้เตียวสิ้วไปเป็นภรรยาน้อย ขณะที่ฝ่ายเตียวสิ้วเองก็ฆ่าลูกชาย และแม่ทัพของโจโฉไปหลายคน)
นอกจากนี้ กาเซี่ยงยังมองว่า ด้วยความสามารถของโจโฉ ในอนาคตเขาจะเป็นผู้นำคนสำคัญที่มีบทบาทสำคัญเหนืออ้วนเสี้ยว
2. การแต่งตั้งทายาทของโจโฉ : เมื่อเตียวสิ้วมาอยู่กับจโฉ กาเซี่ยงได้เป็นหนึ่งในทีมที่ปรึกษาของโจโฉด้วย ต่อมาโจโฉอายุมากขึ้นก็เตรียมมองทายาทของตนเองระหว่างลูกชาย 2 คน คือ โจผีและโจสิด ว่าควรให้คนใดคนหนึ่ง โจผีวัยวุฒิเหมาะสม แต่โจสิดคุณวุฒิเหมาะสม
กาเซี่ยงที่อยู่ข้างโจผี รู้ดีว่าโจผีฝีมือสู้โจสิดไม่ได้ จึงแนะนำว่าให้โจผีสงบจิตใจให้มาก สงวนท่าที และให้ทำตัวเป็นบุตรกตัญญูอยู่โอวาท
ส่วนท่าทีกับโจโฉ เพราะกาเซี่ยงรู้ดีว่าโจโฉไม่ใช่คนที่จะยอมให้ใครมีอิทธิพลเหนือตนเอง หรือชักจูงได้ง่ายๆ จึงไม่เคยเอ่ยปากเรื่องนี้เอง รอจนโจโฉเป็นฝ่ายเรียกไปถามความคิดเห็น กาเซี่ยงก็ตอบรับคำหนึ่งแล้วก็ไม่ปริปากอันใด จนโจโฉต้องถามซ้ำว่าคิดอะไรอยู่
กาเซี่ยงตอบว่า“ข้ากำลังคิดเรื่องอ้วนเสี้ยวกับเล่าเปียว”
คำพูดประโยคเดียวของกาเซี่ยง ด้วยท่าทีธรรมดาที่สุด กลับมีน้ำหนักให้โจโฉต้องฉุกคิด
เพราะในอดีต อ้วนเสี้ยวและเล่าเปียว ไม่ได้แต่งตั้งบุตรคนโตเป็นทายาท แต่เลือกบุตรชายคนถัดๆ มาแทน ทำห้พี่น้องฆ่าฟันกันเองจนเกิดเป็นศึกสายเลือด สุดท้ายถูกโจโฉฉกฉวยโอกาสจัดการกวาดล้างไปทีละคน
โจโฉฟังแล้วก็ฟังแล้วก็หัวเราะชอบใจ คลี่คลายเรื่องแต่งตั้งทายาท เพราะคำพูดประโยคเดียวของกาเซี่ยง
“กาเซี่ยง” เข้าใจโลกมนุนย์ รู้จักถอนตัวออกมาเมื่องานสำเร็จ บั้นปลายชีวิตของกาเซี่ยง เขารู้ตัวดีว่ามิใช่ขุนนางเก่าแก่ของโจโฉ กังวลว่าความสามารถของตนจะสั่นคลอนสถานะของนาย และนำภัยมาสู่ตนเอง จึงปิดตัวเอง ซ่อนเร้นความสามารถ ถอนตัวออกวงการ เขาจึงเป็นกุนซือเพียงไม่กี่คนในสามก๊ก ที่ปกป้องตัวเองให้อยู่รอดปลอดภัย สามารถใช้ชีวิตสุขสบายจนถึงบั้นปลายชีวิต
อ่านเพิ่มเติม :
- วรรณกรรม “สามก๊ก” ภาพสะท้อนความเป็น “อนิจจัง” ของประวัติศาสตร์จีนที่ต้อง “แตกแยก”
- เล่าปี่เป็นพระเจ้าอาจริงหรือ? ค้นประวัติศาสตร์ฉบับหลวง ดูนัยจากนิยายสามก๊ก
- เล่าปี่ กวนอู เตียวหุย ตำนานแห่งสามก๊ก สาบานเป็นพี่น้องกันในสวนท้อจริงหรือ?
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
ข้อมูลจาก :
หลี่อันสือ (เขียน), วราง ตติยะนันท์ และปิยะพร แก้วเหมือน (แปล). ยอดวีรบุรุษ สามก๊ก : 33 ผู้มีใจสูง, สำนักพิมพ์มติชน, กันยายน 2558.
หลี่อันสือ (เขียน) เกียรติศักดิ์ ฟงปรีชากุล (แปล).สงครามสามก๊ก: 26 ยุทธวิธีสู่ชัยชนะ, สำนักพิมพ์มติชน, มกราคม 2558.
เผยแพร่ในระบบออนลน์ครั้งแรกเมื่อ 13 กรกฎาคม 2563
อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : “กาเซี่ยง” กุนซืออัจฉริยะไม่กี่คนในสามก๊ก ที่มีบั้นปลายชีวิตสงบสุข
ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.silpa-mag.com