มีข้อถกเถียงกันมาตลอดหลายเดือนนี้ว่าโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่ที่ทำให้เกิดโรคโควิด-19 เป็นผลมาจากฝีมือมนุษย์หรือไม่ แต่จากการวิเคราะห์ข้อมูลทางพันธุกรรมของ SARS-CoV-2 และไวรัสอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ล่าสุดนักวิทยาศาสตร์ระบุว่า ไวรัส SARS-CoV-2 ไม่ได้ถูกสร้างในห้องปฏิบัติการ แต่เป็นกระบวนการคัดเลือกทางธรรมชาติ ซึ่งไวรัสนี้อาจจะไหลเวียนอยู่ในมนุษย์โดยไม่ทำอันตรายใดๆ มาเป็นระยะเวลาหนึ่งแล้ว ก่อนที่จะกลายเป็นโรคระบาดร้ายแรงไปทั่วโลก
คริสเตียน แอนเดอร์สัน นักภูมิคุ้มกันวิทยา สถาบันวิจัยสคริปป์ หนึ่งในผู้ร่วมวิจัยระบุในบทความที่ตีพิมพ์ใน วารสารวิชาการ Nature Medicine เมื่อวันที่ 17 มีนาคมว่า “จากการเปรียบเทียบการข้อมูลทางพันธุกรรมของโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ที่มีอยู่ เรายืนยันได้ว่า SARS-CoV-2 มีต้นกำเนิดมาจากกระบวนการทางธรรมชาติ”
ทีมนักวิจัยระบุว่า เป็นไปได้ที่แหล่งกำเนิดของไวรัส SARS-CoV-2 เข้ามาอยู่ในมนุษย์ ได้รับลักษณะทางพันธุกรรมใหม่ผ่านการปรับตัวระหว่างการถ่ายทอดระหว่างมนุษย์สู่มนุษย์ “การปรับตัวของไวรัสหลังจากมันเข้ามาในมนุษย์อาจจะทำให้เกิดการแพร่ระบาดขึ้น และทำให้เกิดกลุ่มผู้ติดเชื้อขึ้น
หลักฐานที่แสดงให้เห็นว่า ไวรัส SARS-CoV-2 ไม่ได้มาจากฝีมือมนุษย์มาจากการวิเคราะห์ข้อมูลทางพันธุกรรมของไวรัส SARS-CoV-2 และไวรัสโคโรนาอื่นๆ ที่คล้ายกัน นักวิจัยพบว่า Receptor-Binding Domain (RBD) บนสไปก์โปรตีน (spike protein) วิวัฒนาการจนมีประสิทธิภาพในการจับเยื่อหุ้มเซลล์ของมนุษย์ในตำแหน่ง ACE2 ซึ่งเป็นตัวรับที่เกี่ยวข้องกับความดันโลหิตของมนุษย์
ส่วนหลักฐานที่ชี้ว่าเป็นกระบวนการคัดเลือกตามธรรมชาติมาจากโครงสร้างทางโมเลกุลของ SARS-CoV-2 นักวิทยาศาสตร์พบว่า โครงสร้างทางโมเลกุลของมันแตกต่างจากโครงสร้างของโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ที่มีอยู่แล้ว และส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับไวรัสที่พบในค้างคาวและตัวนิ่ม
สำหรับต้นกำเนิดของไวรัส ทีมวิจัยมีสมมติฐาน 2 ข้อ สมมติฐานแรก การคัดเลือกตามธรรมชาติเกิดขึ้นในสัตว์ที่เป็นโฮสต์ก่อนที่ไวรัสจะถูกถ่ายทอดไปยังมนุษย์ โดยอธิบายแม้ว่าตัวอย่างของโคโรนาไวรัสที่พบในค้างคาวและตัวนิ่มจะมีพันธุกรรมคล้ายกัน แต่ไม่ตรงกันเสียทีเดียวนัก สมมติฐานที่ 2 การคัดเลือกตามธรรมชาติเกิดขึ้นในมนุษย์ หลังจากที่ไวรัสถูกถ่ายทอดมาจากสัตว์ที่เป็นโฮสต์ ก่อนที่มันจะทำให้เกิดโรคในมนุษย์ได้
จากนั้น ผลจากวิวัฒนาการทีละน้อยตลอดหลายปีที่ผ่านมาหรืออาจจะเป็นสิบปี ไวรัสก็สามารถแพร่กระจายจากมนุษย์สู่มนุษย์ได้ จนทำกลายเป็นโรคร้ายแรงถึงชีวิต
แม้ว่าจะไม่รู้ว่าสมมติฐานทั้งสองข้อนี้จะถูกต้องหรือไม่ นักวิจัยคิดว่าในอนาคตจะมีข้อมูลมากกว่านี้ เพื่อวัดว่าข้อใดเป็นไปได้มากกว่า
ที่มา:
https://www.scripps.edu/news-and-events/press-room/2020/20200317-andersen-covid-19-coronavirus.html
https://www.nature.com/articles/s41591-020-0820-9
ภาพ : gettyimages