เมื่อวันที่ 20 ก.พ. ผู้สื่อข่าวรายงานว่า บนโลกออนไลน์ได้มีกระแสแชร์ชื่นชมความสวยงามของห้องแถวโบราณ บริเวณซอยเลื่อนฤทธิ์ ย่านถนนเยาวราช ที่ทำการบูรณะใหม่ใกล้เสร็จแล้ว พร้อมเป็นย่านท่องเที่ยวใหม่ โดยสมาชิกผู้ใช้ทวิเตอร์ชื่อว่า watthanasan ได้เผยเรื่องราวดังกล่าว พร้อมระบุข้อความว่า “ภาพก่อนและหลังการบูรณะ กลุ่มห้องแถวโบราณ ซอยเลื่อนฤทธิ์ ถนนเยาวราช บูรณะใกล้เสร็จแล้ว พร้อมเป็นย่านท่องเที่ยวใหม่ที่สวยงามของเยาวราช …ยุคไหนไม่ทำ ยุคนี้เราทำครับ #ทีมไทยแลนด์ #เมืองไทยตระการตา เครดิตภาพ Aey Srirathsomsawat”
ทั้งนี้โครงการซอยเลื่อนฤทธิ์ เดิมเป็นที่ดินของคุณหญิงเลื่อนฤทธิ์ เทพหัสดิน ณ อยุธยาที่ขายให้แก่กรมพระคลังข้างที่ (ปัจจุบันคือสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์) ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมพระคลังข้างที่สร้างตึกแถวรูปแบบที่นิยมในสมัยนั้น ซึ่งมีลักษณะอาคารที่ได้รับอิทธิพลรูปแบบสถาปัตยกรรมตะวันตก เพื่อให้ชาวไทยเชื้อสายจีน และชาวไทยเชื้อสายอินเดียทำมาค้าขาย โดยจัดให้เช่าในราคาถูก ซึ่งชาวชุมชนแห่งนี้มีอาชีพขายผ้าเป็นหลัก ในลักษณะขายส่งด้วยเหตุที่ที่ดินบริเวณนี้เป็นของคุณหญิงเลื่อนฤทธิ์มาก่อนที่จะถูกขายให้กรมพระคลังข้างที่ ชาวบ้านจึงเรียกติดปากว่าชุมชนเลื่อนฤทธิ์เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
สำนักงานทรัพย์สินฯ ได้จัดให้ชาวชุมชนเลื่อนฤทธิ์เช่าอาคาร จำนวนทั้งสิ้น 231 คูหา และที่ดินแปลงย่อย จำนวน 4 แปลง ซึ่งมีผู้เช่าจำนวน 164 รายเรื่อยมาจนถึงประมาณปี 2545 สัญญาเช่าของผู้เช่าทั้งหมดได้ครบกำหนด ประกอบกับอาคารมีความเสื่อมโทรม เนื่องจากมีอายุการใช้งานกว่า 100 ปี ทำให้สภาพอาคารมีความเสื่อมโทรมไปตามกาลเวลา ประกอบกับอาคารที่เช่าบางส่วนถูกต่อเติมโดยพลการซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตราย จึงจำเป็นต้องมีการพัฒนาพื้นที่บริเวณนี้
ด้วยเหตุที่ตึกแถวชุมชนซอยเลื่อนฤทธิ์มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรมซึ่งต่อมาได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานตามพระราชบัญญัติโบราณสถานฯ พ.ศ. ๒๕๐๔ แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๓๕ประกอบกับชาวชุมชนในพื้นที่มีความเข้มแข็ง โดยแสดงให้เห็นถึงความร่วมมือและศักยภาพในการพัฒนาพื้นที่ สำนักงานทรัพย์สินฯ จึงเปิดโอกาสให้ผู้เช่าเดิมมีส่วนร่วมในการพัฒนาพื้นที่ โดยต่อมาผู้เช่าเดิมได้รวมตัวกันจัดตั้งเป็นบริษัท ชุมชนเลื่อนฤทธิ์ จำกัด และเข้าทำสัญญาเช่ากับสำนักงานทรัพย์สินฯ เพื่อพัฒนาพื้นที่ในแนวทางของการอนุรักษ์ โดยปัจจุบันบริษัท ชุมชนเลื่อนฤทธิ์ฯ อยู่ระหว่างดำเนินการปรับปรุงซ่อมแซมอาคารตามแนวทางดังกล่าว ภายใต้การควบคุมดูแลของกรมศิลปากร
ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบ : @Aey SrirathSomsawat ,@สำนักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์ ,@watthanasan
