รอยเตอร์ - จัสติน ทรูโด นายกรัฐมนตรีแคนาดาระบุในวันศุกร์(14ธ.ค.) ว่าการควบคุมตัวพลเมืองแคนาดา 2 รายของจีนเป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้และแสดงความกังวลว่าเศรษฐกิจอาจได้รับผลกระทบจากความสัมพันธ์ที่เสื่อมทรามลง
จีนแถลงยืนยันในวันพฤหัสบดี (13 ธ.ค.) ไมเคิล สเปเวอร์ นักธุรกิจแคนาดาที่ทำงานให้เกาหลีเหนือ ถูกควบคุมตัวสอบสวนเนื่องจากสงสัยว่าเป็นภัยต่อความมั่นคงของจีน ส่วน ไมเคิล โควริก อดีตนักการทูตแคนาดา ทำงานให้กลุ่มคลังสมอง อินเตอร์เนชันแนล ไครซิส กรุ๊ป (ไอซีจี) ถูกจับกุมในปักกิ่งเมื่อวันจันทร์ (10ธ.ค.) และถูกสอบสวนในข้อหาเดียวกัน
การควบคุมตัวพลเมืองแคนาดา 2 รายของจีน มีขึ้นหลังจาก เมิ่ง หว่านโจว ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายการเงินของหัวเว่ย ซึ่งเป็นบุตรสาวของผู้ก่อตั้งบริษัท ถูกเจ้าหน้าที่แคนาดาควบคุมตัวตามคำร้องขอของสหรัฐฯ และ คริสเตีย ฟรีแลนด์ รัฐมนตรีต่างประเทศแคนาดา หยิบยกประเด็นนี้มาพูดคุยระหว่างเยือนวอชิงตันในวันศุกร์(14ธ.ค.) ท่ามกลางความกังวลต่อคำพูดของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ที่อาจบ่อนทำลายคำร้องขอส่งผู้ข้ามแดนของสหรัฐฯ
ในวันศุกร์(14ธ.ค.) ทรูโด ใช้คำพูดแข็งกร้าวที่สุดเท่าที่เคยแสดงความคิดเห็นในเรื่องนี้ โดยบอกว่าความเคลื่อนไหวของจีนต่อพลเมืองแคนาดาคือการตอบโต้เหตุจับกุม เมิ่ง หว่านโจว ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายการเงินของหัวเว่ย เทคโนโลยีส์ ในแวนคูเวอร์ เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม
"แน่นอนว่า เราจะยืนหยัดเพื่อพลเมืองของเราที่ถูกควบคุมตัว พยายามหาคำตอบว่าทำไม พยายามทำงานร่วมกับจีนเพื่อแสดงออกให้เห็นว่ามันเป็นสิ่งที่ไม่อาจยอมรับได้" เขากล่าวกับซิตี้ทีวี ในโทรอนโต
ปักกิ่งปฏิเสธคำกล่าวหาของทรูโด โดยบอกว่ารัฐบาลไม่สามารถแทรกแซงกระบวนการยุติธรรมได้ ขณะที่ในส่วนคดีของเมิ่ง เธอเพิ่งได้รับการประกันตัวเมื่อช่วงกลางสัปดาห์ แต่ยังคงต้องพำนักอยู่ในแคนาดาต่อไป
ท่ามกลางความตึงเครียดที่ร้อนระอุขึ้นเรื่อยๆ เมลานี โจลี รัฐมนตรีการท่องเที่ยวของแคนาดาในวันศุกร์(21ธ.ค.) แถลงเลื่อนแผนเยือนจีนอย่างเป็นทางการออกไป จากเดิมที่กำหนดไว้ในสัปดาห์หน้า
"มันคือหนึ่งในสถานการณ์ที่สองชาติเศรษฐกิจยักษ์ใหญ่ของโลก จีนและสหรัฐฯ เริ่มต่อสู้กัน" ทรูโดกล่าว "สงครามการค้าระหว่างพวกเขาลุกลามขยายวงจนก่อผลลัพธ์โดยไม่เจตนาต่อแคนาดา และเป็นไปได้ที่จะก่อผลกระทบต่อเศรษฐกิจทั้งโลก เรากังวลกับสิ่งนั้น"
ทรัมป์บอกเมื่อช่วงต้นสัปดาห์ว่า บางทีเขาอาจแทรกแซงคำร้องขอส่งผู้ร้ายข้ามแดนหากว่ามันเป็นประโยชน์ต่อความมั่นคงของชาติ หรือช่วยบรรลุข้อตกลงทางการค้ากับจีน กระตุ้นให้ฟรีแลนด์เตือนว่าวอชิงตันไม่ควรทำประเด็นนี้ให้กลายเป็นเรื่องการเมือง
ฟรีแลนด์ ได้เข้าพบ ไมค์ พอมเพโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ เพื่อพูดคุยในวอชิงตันวันศุกร์(14ธ.ค.) และเธอได้หยิบยกเรื่องนี้เข้าหารือกับพอมเพโอด้วย
การพบปะกันดังกล่าวนับเป็นการประชุมระดับสูงครั้งแรก นับตั้งแต่สองประเทศบรรลุข้อตกลงการค้าไตรภาคีใหม่ในเดือนกันยายน อันสงวนไว้ซึ่งเขตการค้าเสรีมูลค้า 1.2 ล้านล้านดอลลาร์ ระหว่างเม็กซิโก, แคนาดาและสหรัฐฯ
หลังการหารือ พอมเพโอ เรียกร้องให้จีนปล่อยตัว 2 พลเมืองแคนาดาในทันที "การควบคุมตัว 2 พลเมืองแคนาดาอย่างไม่ชอบธรรมตามกฎหมายเป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้และพวกเขาควรปล่อยตัวกลับมา" พอมเพโอกล่าวระหว่างแถลงข่าวร่วมกับ ฟรีแลนด์
ทั้งนี้ในวันศุกร์(14ธ.ค.)เช่นกัน กระทรวงการต่างประเทศแคนาดาเผยว่าเอกอัคราชทูตแคนาดาประจำประเทศจีนได้รับอนุญาตให้เข้าถึงทางกงสุลเยี่ยมอดีตทูตแคนาดาที่ถูกควบคุมตัวในปักกิ่่ง "ท่านทูต(จอห์น) แม็คคัลลัม ได้เข้าเยี่ยมเขาในปักกิ่ง" ถ้อยแถลงระบุว่า พร้อมเผยว่าออตตาวา กำลังกดดันขอเข้าเยี่ยม สเปเวอร์ ด้วย
