ริมฝีปาก เป็นอีกหนึ่งอวัยวะที่บอบบาง มักเกิดอาการระคายเคือง อย่างเช่น ริมฝีปากแห้ง แตก ลอกเป็นขุย รวมถึงริมฝีปากคล้ำ จนทำให้เราหมดความมั่นใจได้ง่ายๆ แล้วอยากรู้ไหมว่า ปัญหาริมฝีปากเหล่านี้เกิดจากอะไร?
ปัญหาของริมฝีปาก
1. ริมฝีปากดำคล้ำ เกิดจากเหตุปัจจัยหลายอย่าง ลองพิจารณาดูว่าปัญหาของคุณเกิดจากสิ่งเหล่านี้หรือเปล่า
- ลักษณะเฉพาะบุคคล ดังที่กล่าวว่า คนผิวเข้มและมีรอยฝีปากสีเข้มมากกว่าคนผิวขาว ซึ่งเป็นเรื่องของธรรมชาติของคนคนนั้น
- อุณหภูมิ อาจมีผลทำให้สีของริมฝีปากเปลี่ยนแปลงได้ เช่น ช่วงที่อากาศหนาวเย็น ปากอาจจะมีสีคล้ำขึ้น เพราะเส้นเลือดหดตัวและมีเลือดดำคั่งค้างมากกว่าปกติ
- ผู้ที่สุขภาพไม่สมบูรณ์ เช่น เลือดจาง เจ็บป่วยเรื้อรัง ผู้ป่วยระยะฟื้นไข้ ปริมาณเลือดที่ไหลมาเลี้ยงริมฝีปากมีน้อย จึงทำให้ปากดูซีดเขียว ไม่มีสีสัน หรือผู้ป่วยโรคหัวใจที่เลือดมีสีเข้มข้น ก็จะทำให้ริมสีปากดูกล้ำกว่าคนปกติได้
- อาหารที่เรากินอยู่ทุกวัน ก็มีส่วนไม่น้อยที่ทำให้เกิดปัญหาปากคล้ำ ตัวอย่างเช่น ผักขึ้นฉ่าย ผักชีฝรั่ง หอม กระเทียม ขิง หรือผลไม้ ของเปรี้ยวพวกส้ม มะนาว มะกรูด สับปะรด มะม่วง ฯลฯ เนื่องจากอาหารเหล่านี้มีสารที่ชื่อว่า โซราแลน (soralen) สารดังกล่าวเมื่อตกค้างตามริมฝีปากก็ไม่ได้ทำให้เกิดปัญหาแต่อย่างไร แต่ถ้าสารนั้นสัมผัสกับรังสีอัลตราไวโอเลตในแสงแดด ก็จะเกิดปฏิกิริยาเคมี ทำให้ผิวริมฝีปากอักเสบ และมีการกระตุ้นเซลล์ให้สร้างเม็ดสีออกมามากๆ จนปากดำคล้ำ (ทางแพทย์เรียกว่าปฏิกิริยาแพ้แดด)
- ยาบางชนิด ก็เป็นสาเหตุทำให้เกิดปฏิกิริยาแพ้แดดได้ เช่น เบาหวาน ยาขับปัสสาวะ ยารักษาเชื้อรา ยารักษาหวัดหรือโรคภูมิแพ้
2. ริมฝีปากแห้ง ปากแตก หรือลอกเป็นขุย ส่วนใหญ่เกิดจากสิ่งที่ใช้อยู่ชีวิตประจำวันนี่เอง โดยที่หลายคนนึกไม่ถึง เช่น
- ยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปาก มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ หรือแอลกอฮอล์ในปริมาณสูง รวมถึงสารที่ทำให้เกิดฟอง และสารที่ทำให้เกิดความสดชื่นที่มีรสเผ็ดซ่าในยาสีฟันด้วย
- ลิปสติก ซึ่งสารประกอบที่ก่อให้เกิดปัญหาได้บ่อยที่สุดก็คือ สี กลิ่น น้ำหอม ลาโนลิน (ที่ให้ความชุ่มชื้น) และสารกันบูด
- สิ่งแวดล้อมรอบตัว เช่น อากาศ ที่เย็นและแห้งในหน้าหนาว หรือการทำงานในห้องปรับอากาศตลอดเวลา และการดื่มน้ำน้อย เป็นสาเหตุสำคัญอย่างหนึ่งที่ทำให้ริมฝีปากแห้ง
เลียริมฝีปากบ่อยๆ แก้ปัญหาริมฝีปากแห้ง แตก ได้จริงหรือไม่?
การเลียริมฝีปาก เป็นวิธีที่คนส่วนใหญ่ใช้แก้ปัญหาปากแห้งและแตก แต่ความจริงแล้ว การเลียริมฝีปากบ่อยๆ เอนไซม์ที่ช่วยย่อยอาหารในน้ำลาย จะยิ่งไปรบกวนผิวริมฝีปากให้แห้งมากยิ่งขึ้น
การใช้ลิปบาล์ม เป็นเวลานานจนติดเป็นนิสัย เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ปากแห้ง ลิปบาล์มอาจช่วยบรรเทาริมฝีปากแห้งได้ชั่วคราว แต่ในระยะยาวอาจทำให้ริมฝีปากแตกแห้งมากขึ้น เพราะสารสำคัญที่ผสมอยู่ในลิปบาล์มทั่วไปจะดูดความชื้นออกจากริมฝีปาก จึงทำให้ต้องทาลิปบาล์มบ่อยมากขึ้น
ที่มา : สสส.