ทั้งโพลลับใต้ดิน และโพลในที่แจ้งโดยสำนักโพลต่าง ๆ บอกสัญญาณตรงกันว่า “พรรคเพื่อไทย” ภายใต้แม่ทัพที่ชื่อ “คุณหญิงสุดารัตน์ เกยุราพันธุ์” ยังเข้าวินเป็นอันดับหนึ่งในช่วงโค้งสุดท้าย
ส่วนอันดับสอง อันดับสาม ผันผวนตามกระแสก่อนเข้าเส้นชัย ระหว่าง “พรรคประชาธิปัตย์” (ปชป.) ใต้การกุมบังเหียนของ “อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ” กับ “พรรคพลังประชารัฐ” (พปชร.) ที่มี “พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา” นายกรัฐมนตรีปัจจุบัน ในฐานะแคนดิเดตนายกฯของพรรค
หลังการเลือกตั้งล่วงหน้าที่มีผู้มาใช้สิทธิล้นหลามมากกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ ปั่นสมการตัวเลขในโพลทุกตัวให้เปลี่ยนไป
“โพลทักษิณ” ดีดตัวเลขเพื่อไทยสูงถึง 190 เสียง ทว่า…แกนนำ “เพื่อไทย” ที่คลุกวงใน ไม่กล้าฟันธงว่าตัวเลขจะสูงตามโพลหรือไม่ แต่ลุ้นที่ 50/50
แม้ “เพื่อไทย” มาเป็นอันดับหนึ่ง แต่โอกาสเป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาลนั้นยากยิ่งกว่ายาก เพราะหลังเลือกตั้งมีถึง 3 ก๊อก กว่าจะถึงการจัดตั้งรัฐบาล
ก๊อกแรก โหวตเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร ฝ่ายใดรวบรวมเสียงได้เกิน 251 สามารถล็อกเก้าอี้ประธานสภาได้
ก๊อกสอง ใช่ว่าพรรคฝ่ายที่ครองบัลลังก์ประธานสภาจะได้ตัวนายกฯง่าย ๆ เพราะในชั้นนี้ต้องอาศัยกลไก ส.ว. 250 คน มาช่วยเลือกนายกฯคนที่ 30 เปิดช่องให้เกิดการต่อรอง สับขั้ว-ย้ายข้าง อีกหน เพื่อตั้งนายกฯ
ก๊อกสาม หลังจากตั้งนายกฯแล้ว ฝ่ายที่ชนะโหวตนายกฯ เป็นแกนนำตั้งรัฐบาล ต้องรวบรวมเสียงให้ได้เกิน 270 เสียง จึงจะอยู่ในเซฟตี้โซนเป็นรัฐบาลที่มีเสถียรภาพ อาจต่อรองได้อีกก๊อกหนึ่ง
ทั้ง 3 ก๊อก ทำให้เกิดสูตรตั้งรัฐบาลในสายตานักการเมืองมีถึง 8 สูตร
สูตรแรก พปชร.ได้เสียงมากเป็นอันดับ 1 เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล มีนายกฯชื่อ พล.อ.ประยุทธ์
สูตรสอง พปชร.+ฝ่ายหนุน “พล.อ.ประยุทธ์” ประกอบด้วย พรรครวมพลังประชาชาติไทย (รปช.)+ประชาชนปฏิรูป (ปชช.) จับขั้วพรรคฝ่ายแทงกั๊ก ชาติไทยพัฒนา (ชทพ.)+ชาติพัฒนา (ชพน.)+ภูมิใจไทย. (ภท.)+ปชป. ในเงื่อนไขที่ได้เสียงต่ำร้อย โหวต พล.อ.ประยุทธ์ เป็นนายกฯ
สูตรสาม พปชร.+ภท.+ชทพ.+ชพน.+รปช.+ปชช.+งูเห่า (อดีต กปปส.ประมาณ 30 คน ที่อยู่ใน ปชป.) โหวต พล.อ.ประยุทธ์ (สูตรนี้ ปชป.ไม่ยอมร่วมรัฐบาล พลิกเป็นฝ่ายค้าน)
สูตรสี่ ปชป.ได้คะแนนตามเป้า+พปชร.+ชทพ.+ชพน.+ภท.+รปช.+ปชช. โหวตอภิสิทธิ์ เป็นนายกฯ
สูตรห้า สูตรเปรมโมเดล ส.ว.+ส.ส. 2 ใน 3 ของ 2 สภา ชู “บุคคลที่ทุกฝ่ายยอมรับ” ขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรี
สูตรหก เพื่อไทยได้เสียงข้างมาก+ประชาชาติ (ปช.)+เพื่อชาติ (พพช.)+อนาคตใหม่ (อนค.)+เสรีรวมไทย (สร.)+งูเห่า (เพื่อไทยเดิมที่ไปอยู่ในพรรคต่าง ๆ โดยเฉพาะ พปชร.) โหวตนายกฯ จากกลุ่มเพื่อไทย เพื่อให้เป็นรัฐบาลเสียงข้างมาก
สูตรเจ็ด เพื่อไทยได้เสียงข้างมากแบบแลนด์สไลด์+ปช.+พพช.+อนค.+สร. โหวตนายกฯ จากเพื่อไทย
สูตรแปด ส.ส.+ส.ว. 250 เสียง ไม่สามารถลงมติโหวตนายกฯของฝ่ายใดได้ อาจเกิดเดดล็อก นำไปสู่รัฐบาลแห่งชาติ หากมีสัญญาณพิเศษ
ด้านความเห็นของนักรัฐศาสตร์มองไปทางเดียวกัน “สิริพรรณ นกสวน สวัสดี” จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประเมินสถานการณ์หลัง 24 มีนา ออกมา 5 ทาง 1.ต่อให้พรรคแนวร่วมต้าน คสช. ต่อให้ชนะมาเป็นอันดับหนึ่ง ก็ตั้งรัฐบาลไม่ได้ เพราะรวมกันไม่ถึง 376 เสียง (รวมกับเสียง ส.ว. 250 คน เลือกนายกฯ) ยกเว้น ส.ว. 250 คนจะแปรพักตร์ 2.โอกาสที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา จะกลับมาเป็นนายกฯ เป็นไปได้ยาก 3.ปชป.+พปชร. พรรคอื่น ๆ ไม่ชู พล.อ.ประยุทธ์เป็นนายกฯ และฝั่งไม่เอา คสช.ได้เกิน 251 เสียง จะยอมเป็นรัฐบาลเสียงข้างน้อยหรือไม่
ดังนั้น ทางที่เป็นไปได้ คือ 4.การมีนายกฯคนนอก ซึ่งจะต้องใช้เสียง 500 จาก 750 เชื่อว่าทำได้ หากมีสัญญาณบางอย่างบอกมา และมีรัฐบาลแห่งชาติ และ 5.โมฆะเลือกตั้ง
“สติธร ธนานิธิโชติ” นักวิจัยการเลือกตั้งของสถาบันพระปกเกล้า ประเมินตัวเลขฝ่ายเพื่อไทยและเครือข่าย โดยเพื่อไทยจะอยู่ประมาณ 160 ที่นั่ง รวมกับพรรคเพื่อชาติ-พรรคประชาชาติ-เสรีรวมไทย อีก 20 ที่นั่ง ผนวกกับ “อนาคตใหม่” ที่กระแสมาแรงโค้งสุดท้าย อาจเห็นตัวเลข 40-50 ที่นั่ง รวมกันแล้วจะได้ราว 230 เสียง
ขณะที่ฝ่ายหนุน พล.อ.ประยุทธ์ เป็นนายกฯ อย่าง พปชร. คาดว่าจะได้ประมาณ 100 ที่นั่ง (เขต 50+ปาร์ตี้ลิสต์ 50) ส่วนพรรคแนวร่วมหนุน “ลุงตู่” อย่างพรรค รปช. ของ “กำนันสุเทพ-สุเทพ เทือกสุบรรณ” พรรคพลังท้องถิ่นไทย อาจรวมถึงชาติไทยพัฒนา และชาติพัฒนา ตัวเลขรวมกัน 20 เสียง
บวกกับพรรคที่ยังแทงกั๊ก ปชป.เคาะตัวเลขที่ 100-120 เสียง ส่วน “ภูมิใจไทย” อยู่ที่ 30 ที่นั่ง หากเข้าข้างเป็น กองหนุน พปชร.จะทำให้ก้อนที่สนับสนุน “พล.อ.ประยุทธ์” อยู่ที่ 240-250 เสียง โหวตนายกฯและจัดตั้งรัฐบาลปริ่มน้ำ ดังนั้นอาจต้องดึง “งูเห่า” ของ “สุเทพ” ที่ฝากเลี้ยงไว้ในพรรคประชาธิปัตย์ มารวมเป็นรัฐบาลเสียงข้างมาก
“ประจักษ์ ก้องกีรติ” นักรัฐศาสตร์จาก ม.ธรรมศาสตร์ วิเคราะห์ว่า การเลือกตั้งครั้งนี้คือการ “เดิมพัน” ครั้งสำคัญของระบอบ คสช. อย่างไรก็ตาม คาดว่าเพื่อไทยที่นั่งจะลดลงจาก 265 เหลือ 200+-
แต่มีพันธมิตรใหม่ ๆ อาจจะได้เกิน 250 โอกาสที่ขั้วฝั่งประชาธิปไตยเกิน 250 ยังมีอยู่ ถ้าเกิดปรากฏการณ์สึนามิการเมือง แต่มีโอกาสที่จะเกิดนายกฯคนนอก ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 272 ที่ไม่ใช่ พล.อ.ประยุทธ์
