บรรยากาศที่สำนักงานพรรคอนาคตใหม่ ชั้น 5 อาคารไทยซัมมิททาวเวอร์ ถ.เพชรบุรีตัดใหม่ คึกคักตั้งแต่ช่วงเช้า 09.00 น.กลุ่มผู้สนับสนุนพรรคอนาคตใหม่ เข้าร่วมรอฟังคำวินิจฉัยขององค์คณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญจะออกนั่งบัลลังก์อ่านคำวินิจฉัย
กรณีที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ยื่นให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย พรรคอนาคตใหม่กู้ยืมเงินจากนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ จำนวน 191,200,000 บาท เป็นการกระทำอันเป็นการฝ่าฝืน มาตรา 72 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 หรือไม่ ในเวลา 15.00 น. โดยพรรคได้เปิดพื้นที่ห้องโถงใหญ่ เพื่อรองรับประชาชนที่มารอฟังคำวินิจฉัยของศาล โดยนำจอมอนิเตอร์ขนาดใหญ่เพื่อถ่ายทอดการอ่านคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ
ทีมข่าวการเมือง เนชั่นทีวี ขอสรุปเหตุการณ์สำคัญในการอ่านคำวินิจฉัยของศาล ดังต่อไปนี้
15.00 น. ตุลาการศาลระน.ออกนั่งบัลลังก์อ่านคำวินิจฉัยคดีเงินกู้ของพรรคอนาคตใหม่ ตรงเวลา
15.03 / 4 ประเด็นวินิจฉัย 1. ผู้ร้องมีอำนาจร้องหรือไม่ 2.มีเหตุยุบพรรคหรือไม่ 3. กก.บห.พรรคของผู้ถูกร้องถูกเพิกถอนสิทธิ์หรือไม่ 4.ผู้เคยดำรงตำแหน่ง กก.บห.ของพรรคผู้ถูกร้อง จะมีส่วนจดทะเบียนตังพรรคขึ้นใหม่ มีกำหนด 10 ปีนับตั้งแต่ยุบพรรคหรือไม่
15.04 น. / 2 ม.ค.62 พรรคอนาคตใหม่กู้เงินจากนายธนาธร 161.2 ล้าน / รับเงินแล้ว / กำหนดส่งดอกเบี้ยทุกเดือน ร้อยละ 7.5 ถ้าผู้กู้ผิดนัด จะเสียเบี้ยปรับ / ผู้ถูกร้องชำระเงินกู้บางสว่นให้นายธนาธร 3 ครั้ง / วันที่ 4 ม.ค.62 ชำระเงินสด 14 ล้าน วันที่ 21 ม.ค.62 ชำระเงินสด 8 ล้านบาท /วันที่ 29 ม.ค. ชำระโดนเข้าบัญชีออมทรัพย์ กรุงศรีฯ สาขาไทยซัมมิท เป็นเงบิน 50 ล้านบาท / รวม 72 ล้านบาท
15.07 น. // 11 เม.ย.62 ผ้ถูกร้องกู้เงินจากนายธนาธรอีก 30 ล้านบาท สัญญาระบุว่า ผู้กู้รับเงินกู้ 2 ล้าน 7 แสนบาท / เงินกู้ที่เหลือ ผู้ให้กู้จะให้แก้ผู้กู้ในภายหลัง / ดอกเบี้ยร้อยละ 2 ต่อปีของต้นเงินกู้เท่าที่ค้างชำระ / มีการแก้ไขสัญญาเงินกู้ จากกำหนดให้ส่งดอกเบี้ยทุกเดือน เปลี่ยนเป็นทุกปี / ก.ค.62 นายธนาธร ได้บริจารคเงินให้แก่ผู้ถูกร้อง 8 ล้าน 5 แสนบาท / 20 ะ.ค62 อนค.ชำระค่าดดอกเบี้ย และเงินกู้บางสว่นให้นายธนาธรอีก 3 ครั้ง / ครั้งที่ 1 ดอกเบี้ยพร้อมเบี้ยปรับ 5.8 ล้านบาท / ครัง่ที่ 2 ชำระเงินกู้บางส่วน ของสัญญา 2 ม.ค.62 จำนวน 5 ล้านบาท / ครั้งที่ 3 ค่าดอกเบี้ยเงินกู้พร้อมเบี้ยปรับ 1.4 ล้านบาทเศษ
15.09 น. / ประเด้นวินิจฉัยที่ 1 ผู้ร้องมีอำนาจร้องหรือไม่ ศาลเห็นว่า พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 92 ประกอบมาตรา 93 ให้อำนาจ กกต.ยื่นคำร้องต่อศาลได้
15.16 น. // / ที่ผู้ถูกร้อง (อนค.) โต้แย้งว่า อนุ กกต.เสนอ กกต.ว่าคดีไม่มีมูล กกต.ต้องสั่งยุติเรื่อง แต่เลขาธิการ กกต. (นายทะเบียน) กลับยื่นคำร้องให้ศาลยุบพรรคตาม มาตรา 72 ถือว่าผิดขั้นตอนกฎหมายนั้น / ศาลเห็นว่ากฎหมายและระเบียบ กกต. เปิดช่องให้ กกต.สั่งแสวงหาข้อเท็จจริงได้ตลอดเวลาเมื่อมีหลักฐานอันควรเชื่อ ไม่ว่าจะมาจากทางใด / ความเห็นของ กกต.เป็นอิสระ ไม่ขึ้นกับคณะกรรมการไต่สวน สืบสวน
15.18 น. // กระบวนการดำเนินคดีอาญา กับการยื่นศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรค เป็นอิสระจากกัน และ กกต.ยื่นคำร้องต่อศาลถูกต้องคามกฎหมายแล้ว
15.19 น. // อนค.โต้แย้งว่า ศาลรัฐธรรมนูญไม่มีอำนาจตามกฎหมายในเรื่องยุบพรรค ศาลเห็นว่าข้อโต้แย้งนี้ฟังไม่ขึ้น
15.21 น. // คำร้องนี้เป็นปัญหาข้อกฎหมาย เพราะข้อเท็จจริงยุติแล้ว / ศาลรธน.ดำเนินการตามกระบวนพิจารณาของศาล ตั้งแต่รับคำร้องเมื่อเดือน ธ.ค. มีการนั่งประชุม 11 ครั้ง ถือว่าใช้ระยะเวลาในการพิจารณาคดีโดยละเอียดถี่ถ้วน นานพอสมควร และได้ให้ความเป็นธรรมทั้งสองฝ่าย ใช้เวลา 71 วัน ไม่ได้เร่งรัดรวบรัด
15.22 น. // ประเด็นวินิจฉัยที่ 2 มีเหตุยุบพรรคตามมาตรา 92 หรือไม่ / อ้างถึงมาตรา 66 เรื่องบริจาคให้พรรคการเมืองเกิน 10 ล้านบาทมิได้ / พรรคการเมืองก็รับบริจาคเกิน 10 ล้านไม่ได้ / อ้างถึงมาตรา 72 / อ้างถึง รธน.มาตรา 45 ให้เสรีภาพในการรวมตัวกันตั้ง่พรรคการเมือง โดยการดำเนินการของพรรคมีความเป็นอิสระ ไม่ถูกครอบงำ ป้องกันไม่ให้เกิดธุรกิจการเมือง / ป้องกันไม่ให้ใครใช้เงินมาครอบงำ ชี้นำพรรคการเมืองได้ จึงมีการออกกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญมารองรับ
15.26 น. // บทบัญญัติ พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 66 ป้องกันบุคคลไม่ให้อาศัยความได้เปรียบทางการเงินมาครอบงำ ชี้นำพรรคการเมือง จนทำให้พรรคการเมืองไม่เป็นอิสระ ไม่มีการตรวจสอบถ่วงดุลกันภายในอย่างแท้จริง / พรรคการเมืองอาจกลายเป็นเครื่องมือของผู้มีอิทธิพล
15.28 น. // อ้างถึงบทบัญญัติมาตรา 72 มีความหมายแค่ไหน เพียงใด / ศาลเห็นว่าบทบัญญัติมีความหมาย 2 กรณี คือ รับเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชขน์อื่นใด โดยรู้หรือควรรู้ว่าได้มาโดยมิชอบด้วยกฎหมาย / กับรับเงินซึ่งมีแหล่งที่มาไม่ชอบด้วยกฎหมาย เช่น เงินที่มาจากการฟอกเงิน สิ่งผิดกฎหมาย
15.30 น. // พรรคการเมืองสามารถกู้เงินได้หรือไม่ / ศาลเห็นว่าการดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมืองต้องอาศัยรายได้ของพรรคการเมือง ซึ่งมาตรา 62 กำหนดไว้ / หากพรรคการเมืองนำเงินมาจากส่วนอื่น ก็ถือว่าเป็นเงินที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย / แม้กฎหมายจะไม่ได้เขียนห้ามไว้ชัดเจน แต่ก็ไม่ได้เขียนรับรองให้ทำได้ / เงินกู้ถือเป็นรายรับ / พรรคการเมืองถือเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายมหาชน
15.32 น. // ศาลอธิบายนิยามของคำว่า "บริจาค" ซึ่งหมายรวมถึงประโยชน์อื่นใดด้วย ไม่เฉพาะเงิน / นิยามคำว่า "ประโยชน์อื่นใด" หมายถึงการให้บริการ การให้ส่วนลด มีค่าตอบแทน หรือทำให้หนี้ที่พรรคการเมืองเป็นหนี้ลดลง หรือหมดสิ้นไป ฉะนั้นการให้กู้โดยไม่คิดดอกเบี้ย หรือคิดดอกเบี้ยต่ำกว่าที่คิดตามปกติทางการค้า จึงเข้าข่าย "ประโยชน์อื่นใด"
15.33น. // มวลชน เริ่มโห่ ในขณะที่ศาลอ่านคำพิพากษา เงินที่พรรคการเมืองจะนำมาทำกิจกรรมทางการเมืองจะต้องเป็นไปตามที่กฎหมายกำหนด พร้อมตะโกนด่าทอไม่พอใจ
15.35 น. // คำว่าบริจาค และประโยชน์อื่นใด จึงมีความหมายเฉพาะตามกฎหมายนี้ และเป็นไปตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญและกฎหมายประกอบ ที่ต้องการให้พรรคการเมืองมีความโปร่งใส ตรวจสอบได้ ป้องกันบุคคลหรือกลุ่มบุคคลป้องกันการใช้พรรคกาเรมืองเพื่อหาประโยชน์ส่วนตน หรือใช้ความได้เปรียบทางการเงินครอบงำพรรคการเมือง
15.36 น. // งบการเงินของ อนค.ปี 61 มีรายได้จากทุนประเดิน 1.06 ล้านบาท รายได้เงินบำรุงสมาชิก 8.6 ล้านบาท / รายได้จากการจำหน่ายสินค้า 2.7 ล้านบาท / รายได้จากเงินบริจาค 58.7 ล้านบาท / รายได้อื่น 3 หมื่นบาท / รวมรายได้ 70 กว่าล้าน / ส่วนค่าใช้จ่ายเป็นต้นทุกการจำหน่ายสินค้า 2 ล้านกว่าบาท / ค่าใช้จ่ายในการบริหาร 61 ล้าน / ค่าใช้จ่ายประชาสัมพันธ์ 8 ล้าน / รวมค่าใช้จ่าย 70 กว่าล้าน / ค่าใช้จ่ายสูงกว่ารายได้ 1 ล้านบาทเศษ / แต่ อนค.กลับทำสัญญากู้เงินถึง 191.2 ล้านบาท (สัญญากู้ 2 ฉบับ) แต่คิดอัตราดอกเบี้ยหรือเบี้ยปรับ ไม่เป็นปกติทางการค้า ถือว่าเข้าข่ายประโยชน์อื่นใด
15.39 น. // การคืนเงินในเดือนเดียวกับที่กู้ ถือว่าผิดปกติวิสัย / สัญญากู้ฉบับที่ 2 คิดดอกเบี้ยร้อยละ 2 และรับเงินในวันทำสัญญาเพียง 2 ล้านบาท ทั้งๆ ที่ยังมีหนี้เก่าอยู่ / และยังไม่มีหลักประกันเงินกู้ / ถือว่าผิดปกติวิสัย / รวมเงินกู้ 191.2 ล้านบาท / เงินบริจาคของนายธนาธรอีก 8 ล้านในปี 62 / ถือว่าพรรครับบริจาคเกิน 10 ล้านบาท ตาม พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 66 วรรค 2
15.41 น. // กรรมการบริหารพรรคควรรู้ว่า การเป็นหนี้บุคคลจำนวนมาก ทำให้เจ้าหนี้มีอิทธิพลเหนือพรรค เข้าข่ายธุรกิจการเมือง / การกู้ยืมเงิน เข้าข่ายหลีกเลี่ยงการรับบริจาค ตามหลักเกณฑ์มาตรา 66 / และเข้าข่ายมาตรา 72 คือรั้บเงินโดยรู้หรือควรรู้ว่าไม่ชอบด้วยกฎหมาย
***15.43 น. // อนค.กระทำผิดมาตรา 72 สั่งยุบพรรค ตามมาตรา 92
15.44น. มวลชนอนาคตใหม่ ตะโกนไม่พอใจ หลังศาลมีคำพิพากษายุบพรรคอนาคตใหม่
15.43 น. // ประเด็นวินิจฉัย กก.บห.จะถูกตัดสิทธิ์กี่ปี / กฎหมายเขียนลักษณะบังคับมาในกฎหมาย พ.ร.ป.พรรคการเมือง เมื่อยุบพรรคแล้ว ก็ต้องเพิกถอนสิทธิ์สมัครรับเลือกตั้งของ กก.บห. ที่ดำรงตำแหน่งในวันที่ทำสัญญากู้เงินทั้ง 2 ครั้ง / สำหรับระยะการเพิกถอนสิทธิ์เลือกตั้ง ต้องพิจารณาให้ได้สัดส่วนกับความร้ายแรงที่กระทำ / ศาลเห็นว่าการกระทำของพรรคอนาคตใหม่ที่กู้เงิน จงใจหลีกเลี่ยง พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 62 และ 66 / แต่ยังไม่ถึงขนาดสมาชิกพรรคทั้งหมดถูกครอบงำ / จึงสั่งเพิกถอนสิทธิ์เลือกตั้ง 10 ปี
***สั่งเพิกถอนสิทธิ์กรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ 10 ปี
15.48 น. // ห้ามกรรมการบริหารพรรคที่ถูกยุบ ไปมีส่วนร่วมในการจัดตั้งพรรคการเมืองใหม่เป็นเวลา 10 ปี นับจากวันที่พรรคถูกยุบ
