จากการเหตุการณ์การใช้อาวุธปืนก่อเหตุยิง ที่เกิดขึ้นหลายครั้งในช่วงเวลาที่ผ่านมา ทีมข่าวจึงตรวจสอบข้อกฎหมายการครอบครองอาวุธปืน และมีข้อถกเถียงในสังคมว่าพลเรือนควรสิทธิมีปืนไว้เพื่อป้องกันตนเองหรือไม่ ซึ่งหากดูตามกฎหมายแล้วนั้นให้สิทธิประชาชนครอบครองและพกพาปืนได้ ตามวัตถุประสงค์ที่ร้องขอ ซึ่งมี 5 กรณีตาม พ.ร.บ.อาวุธปืน พ.ศ.2490 ได้แก่
- เพื่อป้องกันตัวหรือทรัพย์สิน
- เพื่อการกีฬา
- เพื่อการล่าสัตว์ ที่เป็นศัตรูของเกษตรกร
- เพื่อเก็บไว้เป็นที่ระลึก
- เพื่อพกพาชั่วคราว สำหรับนักการทูตและผู้ติดตาม
และมีขั้นตอนการขออนุญาตครอบครองและพกพา ดังนี้
- ผู้ขอยื่นคำร้องต่อนายทะเบียนเพื่อขออนุญาตให้มีอาวุธปืนและเครื่องกระสุน (ใบ ป.1) พร้อมระบุชนิดปืน ขนาด จำนวนเครื่องกระสุน จะซื้อจากร้านใดในท้องที่ใด เพื่อวัตถุประสงค์ใด ในกรุงเทพฯ ยื่นที่ศูนย์บริการประชาชนวังไชยา ส่วนต่างจังหวัดยื่นที่ที่ว่าการอำเภอที่พักอาศัยตามทะเบียนราษฏร
- นายทะเบียนออกใบอนุญาตให้ซื้อปืน (ใบ ป.3)
- ผู้ขอนำใบ ป.3 หรือ ใบขอซื้อ ไปแสดงต่อร้านเพื่อซื้อปืน
- ส่งคืนใบ ป.3 หรือใบขอซื้อ พร้อมนำปืนให้นายทะเบียนตรวจสอบ
- นายทะเบียนออกคู่มือประจำปืนให้ร้าน และมอบปืน
- ผู้ขอยื่นคำร้อง ขอ ใบ ป.4 คือทะเบียนแสดงเจ้าของปืน
- ผู้ขอยื่นคำร้องต่อ ผบ.ตร. ที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติ หากขออนุญาตพกพกอาวุธปืน (ใบ ป.12)
โดยแต่ละขั้นตอนมีค่าธรรมเนียมดำเนินการ และผู้ประสงค์จะมีอาวุธปืนไว้ในครอบครองต้องผ่านการตรวจสอบคุณสมบัติต่าง ๆ เช่น ไม่เป็นผู้ต้องโทษจำคุก ไม่ประพฤติผิดร้ายแรง ไม่เป็นผู้พิการหรือทุพพลภาพ บรรลุนิติภาวะแล้ว มีอาชีพและรายได้ มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง และมีชื่อในทะเบียนบ้านไม่น้อยกว่า 6 เดือน แต่จะสังเกตได้ว่ามีการตรวจสอบเพียงองค์ประกอบภายนอกเท่านั้น ไม่มีการประเมินสุขภาพจิตแต่อย่างใด และเป็นใบครอบครองแบบไม่มีอายุ ซ้ำยังสามารถโอนเป็นมรดกได้
และเพราะมีหลายขั้นตอนกว่าจะได้มาอย่างถูกต้อง ทำให้ผู้คนหันเข้าหาการครอบครองอาวุธปืนเถื่อน ทางตำรวจจึงเร่งรัดระดมกวาดล้างติดตามจับกุมอาวุธปืนผิดกฎหมาย และหามาตรการการป้องกันต่อไป