สิ่งที่เราได้เรียนรู้ตั้งแต่สมัยเรียนอนุบาล นอกจากการนอนกลางวันและของว่างตอนบ่ายแล้ว เรายังได้เรียนรู้ทักษะการอยู่ร่วมกับผู้อื่น ซึ่งสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามไปก็คือ "การมีน้ำใจ" ที่เราควรมีติดตัวไปตลอดชีวิต
แต่ถ้าถามว่าทำไมเขาคนนั้นถึงมีน้ำใจกับเราล่ะ คำตอบอาจต่างกันสุดขั้ว… ด้านหนึ่งคือเขาแสดงออกถึงความรักและใส่ใจต่อเพื่อนมนุษย์ที่อยู่รอบข้าง แต่อีกแง่หนึ่งก็อาจมองได้ว่าเขาแสดงน้ำใจเพราะอยากได้ผลประโยชน์ตอบแทน หรือเป็นแค่เครื่องมือทำให้เจ้าตัวป๊อบปูลาร์มากขึ้น ถึงขั้นที่นักเศรษฐศาสตร์เรียกการมีน้ำใจว่า 'warm-glow effect' คือไม่ใช่ว่าฝ่ายคนรับน้ำใจจะได้ประโยชน์ แต่คนที่หยิบยื่นน้ำใจก็ได้ประโยชน์เหมือนกัน นั่นคือ "ความรู้สึกดี"
ทำไมการมีน้ำใจกับคนอื่น ทำให้เรารู้สึกดี?
เรื่องนี้ล้ำลึกไปถึงสมอง… โดยทีมวิจัยจาก Washington University School of Medicine อธิบายว่า การทำดี มีน้ำใจกับคนอื่นเหมือนเป็นการเปิดประตูสมองส่วน striatum ซึ่งเป็นส่วนเดียวกันกับที่มีปฏิกิริยาตอนเราให้รางวัลตัวเองอย่างกินอาหารอร่อยๆ หรือแม้แต่ใช้สารเสพติด
อาจไม่ถึงขั้นต้องสแกนสมองเพื่อดูปฏิกิริยาว่าส่วนไหนบ้างที่ถูกกระตุ้น เพราะจากบทความวิชาการเรื่อง Adolescents’ Conceptualizations of Kindness and its Links with Well-being: A Focus Group Study ยืนยันว่า ยิ่งเรามีน้ำใจช่วยเหลือผู้อื่น ชีวิตความเป็นอยู่ของเราก็จะยิ่งดีขึ้น ความรู้สึกดีๆ ที่เกิดขึ้นสามารถรับรู้ได้ตั้งแต่เด็กๆ และเมื่อเป็นผู้ใหญ่สามารถทำงานหาเงินได้แล้ว การบริจาคเงินก็ทำให้มีความสุขในใจได้เหมือนกัน
Photo by Robert Baker on Unsplash ลองเริ่มด้วยการทำอะไรง่ายๆ แบบนี้สิ • เลี้ยงกาแฟคนที่คิวต่อจากคุณ คราวหน้าที่มุ่งหน้าไปซื้อลาเต้จากร้านกาแฟเจ้าประจำ ลองเสนอคนที่ต่อคิวหลังจากคุณ ว่าคุณอยากเลี้ยงกาแฟเค้าสักแก้ว วิธีนี้แสนจะง่ายและราคาไม่แพง ในการทำให้คุณรู้สึกดีไปตลอดทั้งวัน
• แบ่งปันลูกอม/หมากฝรั่ง อาจเป็นคนที่ต่อแถวรถไฟฟ้า หรือรอจ่ายเงินในร้านสะดวกซื้อ ลองเสนอเค้าว่าคุณอยากแบ่งให้เค้านะ เป็นวิธีการที่ดีในการคอนเนคชั่นใหม่ๆ แต่ต้องเลือกแบบที่สภาพดี รสชาติอร่อยหน่อย… ใครบ้างไม่อยากได้เพื่อนใหม่
• ช่วยเหลือเพื่อนบ้าน แม้คุณจะไม่ได้อาศัยอยู่ในย่านที่ทุกคนเป็นมิตร พร้อมหยิบยื่นสิ่งดีๆ ให้ แต่เราก็อยากให้ลองทำดีกับพวกเขาเท่าที่คุณจะทำได้ ถ้าเห็นคนแก่ทำของตก ก็แค่ช่วยแกหาของ หากเขาถือของพะรุงพะรังอยู่ ก็แค่ช่วยถือ… และถ้าคุณรู้จักเพื่อนบ้านของคุณขึ้นอีกนิดล่ะก็ อาจจะช่วยรับจดหมายหรือดูแลสัตว์เลี้ยงวันที่พวกเขาออกไปทำธุระนอกบ้านก็ได้
• ลุกให้คนอื่นนั่ง ในระบบขนส่งสาธารณะ ไม่ว่าเส้นทางการเดินทางของคุณจะยากลำบากแค่ไหน แต่ย่อมมีคนที่จำเป็นต้องนั่งมากกว่าเราอยู่ดี ครั้งต่อไปถ้าเห็นผู้สูงอายุ คนท้อง หรือบางคนที่ดูเหนื่อยล้า ลองลุกให้พวกเขานั่ง … รับรองว่ารอยยิ้มที่ได้กลับมาทำให้คุณอารมณ์ดีไปทั้งวัน
แต่ก่อนจะลงมือช่วยใคร อาจต้องประเมินสถานการณ์สักหน่อย เพราะขณะที่เราพร้อมหยิบยื่นน้ำใจ แต่เขาอาจไม่พร้อมเปิดรับไว้ก็ได้… ไม่อย่างนั้นความสุขที่คุณคาดหวังจากการมีน้ำใจ อาจกลายเป็นความเหวอที่ทำให้คุณรู้สึกแย่ไปทั้งวัน :)
