อเมริกาเอาคืนตั้งกฎคุมเข้มนักการทูตจีน ขณะทรัมป์คาดเซ็นข้อตกลงการค้ากับ“สี”พ.ย.นี้

เอเจนซีส์ - กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ กำหนดเงื่อนไขที่เป็นการ “เอาคืน” นักการทูตและเจ้าหน้าที่จีนในอเมริกา สวนทางกับทรัมป์ที่ยกย่อง “มิตรไมตรี” ระหว่างวอชิงตันกับปักกิ่ง พร้อมแสดงความคาดหวังว่า จะลงนามข้อตกลงการค้าขั้นต้นกับสี จิ้นผิงในเดือนหน้า ขณะที่จีนส่งสัญญาณแง่บวกหลายอย่าง รวมถึงการกล่าวชัดถ้อยชัดคำว่า หวังที่จะบรรลุข้อตกลงกับอเมริกาโดยเร็วที่สุด

ในวันพุธ (16 ต.ค.) เจ้าหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ แถลงว่า นักการทูตและเจ้าหน้าที่จีนในอเมริกาจะต้องแจ้งกระทรวงฯ ล่วงหน้า หากต้องการพบกับเจ้าหน้าที่ระดับรัฐ ท้องถิ่น และเทศบาล ตลอดจนถึงสถาบันการศึกษาและสถาบันวิจัยของอเมริกา ทั้งนี้ เพื่อตอบโต้วิธีการที่นักการทูตอเมริกันได้รับการปฏิบัติในจีน

ขณะเดียวกัน ประธานคณะกรรมาธิการวิเทศสัมพันธ์ของวุฒิสภา ซึ่งเป็นนักการเมืองสังกัดพรรครีพับลิกัน แสดงความหวังว่า วุฒิสภาจะพิจารณาลงมติได้อย่างรวดเร็ว ในร่างกฎหมายที่มีเนื้อหามุ่งตรวจสอบเข้มงวดการปกครองฮ่องกงของจีน ว่ามีการละเมิดสิทธิมนุษยชนหรือไม่ รวมทั้งกำหนดให้กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯทบทวนเป็นประจำทุกทีเกี่ยวกับสถานะที่ได้รับสิทธิพิเศษทางการค้าของฮ่องกง

ก่อนหน้านี้ เมื่อวันอังคาร (15) สภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯ ผ่านร่างกฎหมายดังกล่าวไปแล้ว ซึ่งทำให้จีนตอบโต้อย่างเกรี้ยวกราดโดยการวิจารณ์สมาชิกสภาสหรัฐฯ ว่า แทรกแซงกิจการภายในของจีน มีเจตนาร้ายในการบ่อนทำลายเสถียรภาพของฮ่องกง และเตือนว่า ความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับอเมริกาอาจได้รับผลกระทบจากกฎหมายนี้

ความเคลื่อนไหวเหล่านี้มีขึ้น ในขณะที่ทางประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ พูดกับนักข่าวในทำเนียบขาวเมื่อวันพุธ (16) ว่า ข้อตกลงการค้าขั้นต้นระหว่างสหรัฐฯกับจีนที่บรรลุผลเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ขณะนี้อยู่ระหว่างการร่างออกมาเป็นเอกสาร และสำทับว่า สัปดาห์ที่ผ่านมาจีนสั่งซื้อสินค้าเกษตรอเมริกันมูลค่า 40-50 ล้านดอลลาร์ พร้อมย้ำว่า ที่จีนมุ่งมั่นจัดซื้อสินค้าเกษตรของสหรัฐฯ เพิ่มและยอมโอนอ่อนหลายอย่างเนื่องจากแรงกดดันทางเศรษฐกิจของวอชิงตัน

ทั้งนี้ วันศุกร์(11) ที่ผ่านมา ทรัมป์ประกาศว่า จีนและอเมริกาบรรลุข้อตกลงการค้าขั้นแรกครอบคลุมสินค้าเกษตร ค่าเงิน และการปกป้องสินทรัพย์ทางปัญญาในบางประการ รวมทั้งจะผ่อนคลายมาตรการกีดกันทางการค้าระหว่างกันซึ่งดำเนินมานาน 15 เดือน

แม้สัปดาห์ที่แล้ว เจ้าหน้าที่ทั้งสองฝ่ายออกตัวว่า ยังมีงานหลายอย่างรออยู่ก่อนที่จะบรรลุข้อตกลงขั้นต้นได้ ทว่า ในวันพุธ ทรัมป์กลับให้สัมภาษณ์ว่า “อาจ” ได้ลงนามร่วมกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิงระหว่างการประชุมกลุ่มความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก (เอเปก) ที่จะจัดขึ้นในประเทศชิลี วันที่ 11-17 เดือนหน้า

การเปิดเผยของทรัมป์สอดคล้องกับท่าทีของจีน โดยในวันพฤหัสฯ (17) กระทรวงพาณิชย์แดนมังกรแถลงว่า จีนหวังว่า จะบรรลุข้อตกลงการค้าขั้นต้นกับอเมริกาโดยเร็วที่สุด รวมทั้งดำเนินการเพื่อยกเลิกมาตรการศุลกากรที่สองฝ่ายเรียกเก็บจากสินค้าของกันและกัน

กว๋อ เฟิง โฆษกกระทรวงพณิชย์จีนเสริมว่า ข้อตกลงขั้นต้นจะช่วยฟื้นความเชื่อมั่นในตลาดและลดความไม่แน่นอน และสำทับว่า ทั้งสองฝ่ายยังคงติดต่อกันอย่างใกล้ชิด โดยผู้แทนระดับคณะทำงานกำลังร่วมกันดำเนินการบางอย่างเกี่ยวกับข้อตกลง

นอกจากนี้ช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา จีนยังส่งสัญญาณแง่บวกหลายอย่าง ตัวอย่างเช่นเมื่อวันศุกร์ที่แล้วที่หน่วยงานด้านกำกับดูแลหลักทรัพย์ ได้เปิดเผยกำหนดเวลาที่ชัดเจนในการยกเลิกข้อจำกัดการถือครองหลักทรัพย์ สัญญาซื้อขายล่วงหน้า และบริษัทกองทุนรวมเป็นครั้งแรก ทั้งนี้ การเพิ่มการเข้าถึงของต่างชาติในภาคอุตสาหกรรมนี้เป็นส่วนหนึ่งของข้อเรียกร้องของอเมริกาในการเจรจาการค้า

ก่อนหน้านั้นหนึ่งวัน (10) กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ยืนยันยอดขายสุทธิเนื้อหมู 142,172 ตันให้จีนในสัปดาห์ที่สิ้นสุดวันที่ 3 ตุลาคม ซึ่งถือเป็นยอดขายประจำสัปดาห์จำนวนมากที่สุดของอเมริกา

ทรัมป์ระบุว่า จีนต้องการจัดซื้อสินค้าเกษตรอเมริกันมูลค่าถึง 40,000-50,000 ล้านดอลลาร์ ด้านสตีเฟน มนูชิน รัฐมนตรีคลัง เสริมว่า ตัวเลขดังกล่าวจะกลายเป็นมูลค่าการจัดซื้อประจำปีของจีนในอนาคต

เมื่อวันพุธ นายกรัฐมนตรีหลี่ เค่อเฉียง ยังได้กล่าวว่า จีนจะยกเลิกข้อจำกัดนักลงทุนต่างชาติในธุรกิจการธนาคาร โบรกเกอร์ และบริษัทจัดการกองทุน แต่ไม่ได้ให้รายละเอียดใดๆ