หุ่นยนต์ไซบอร์กการแพทย์ชั้นนำของโลกจากญี่ปุ่น

คงจะดีไม่น้อย ถ้าโลกนี้มีหุ่นยนต์ไซบอร์กที่คอยช่วยเหลือมนุษย์ในการทำงานบ้านเหมือนกับในนิยายวิทยาศาสตร์ และจะดียิ่งกว่าถ้าหุ่นยนต์ไซบอร์กนั้นสามารถช่วยเหลือผู้ป่วยในด้านการแพทย์ได้ด้วย

ฝันของหลายคนเป็นจริงแล้ว เพราะล่าสุด บริษัท ไซเบอร์ดายน์ ได้เปิดตัวธุรกิจให้บริการหุ่นยนต์ไซบอร์กทางการแพทย์เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยโรคร้ายแรงที่ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้เป็นครั้งแรกในประเทศไทย โดยได้รับความร่วมมือจากศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ (องค์การมหาชน) หรือ TCELS ในสังกัดกระทรวง วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 

การเปิดตัวหุ่นยนต์ไซเบอร์ดายน์นี้ จัดขึ้นในงานสัมมนาการแพทย์หุ่นยนต์ล้ำยุคประจำปี 2562 (International Advanced Medical Robotics Symposium 2019) โดยมีขึ้นหลังจากที่ บริษัท Cyberdyne ประสบความ สำเร็จในการรักษาผู้ป่วยที่ไม่สามารถขยับหรือเดินได้ ให้มีความสามารถในการเดินหรือช่วยตัวเองได้อีกครั้งหนึ่งในหลายประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา เยอรมนี อิตาลี โปแลนด์ ซาอุดิอาระบีย มาเลเซีย ญี่ปุ่น ฯลฯ โดยศูนย์ฟื้นฟูกายภาพบรุ๊คส์ (Brooks Rehabilitation) ในมลรัฐฟลอริดา สหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นโรงพยาบาลด้านกาย ภาพบำบัดที่ใหญ่เป็นอันดับที่สองของสหรัฐ ได้ใช้หุ่นยนต์ไซบอร์กของ Cyberdyne ในการกายภาพบำบัดให้แก่คนไข้ที่ไม่สามารถฟื้นฟูร่างกายให้เดินเองได้ด้วยวิธีการรักษาแบบปกติ

เรื่องนี้ ศ.ดร.โยชิยูกิ ซานไค ผู้ก่อตั้งและประธานกรรมการ บริษัทไซเบอร์ดายน์ เผยว่า…“มนุษย์ทุกคน เกิดมา พอมีอายุที่มากขึ้น ความสามารถของร่างกายก็เริ่มถดถอยลง หลายคนต้องเผชิญกับโรคร้าย ทำให้ ร่างกายเคลื่อนไหวไม่ได้ เช่น โรคสโตรค หรือเส้นเลือดในสมองแตก รวมทั้งโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง จึงได้มีการสร้างหุ่นยนต์ขึ้นมาเพื่อช่วยเหลือคนเหล่านี้ ตลอดจนผู้สูงอายุด้วย

การทำงานของหุ่นยนต์ไซบอร์ก Cyberdyne ใช้ระบบปฏิบัติการผสมผสาน (HAL–Hybrid Assitive Limb) ซึ่งเป็นระบบที่แพทย์สามารถเลือกได้ ระหว่างแบบให้คนไข้สั่งการหุ่นยนต์เองด้วยการคิด หรือแบบอัตโนมัติ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของหุ่นยนต์ Cyberdyne ด้วยเหตุนี้จึงทำให้หุ่นยนต์ของไซเบอร์ดายน์เป็นไซบอร์ก

เนื่องจากระบบการทำงานที่คนไข้สั่งการได้เอง จะเป็นการเชื่อมต่อระหว่างสัญญาณไฟฟ้าจากสมองมนุษย์ (Bio Electrical Signal) และระบบอิเล็กทรอนิกส์ของหุ่นยนต์ ซึ่งการทำงานช่วยเหลือกันอย่างเป็นหนึ่งเดียวระหว่างมนุษย์และหุ่นยนต์นี้เอง ทำให้หุ่นยนต์ก้าวเดินหรือขยับตามคำสั่งจากสมองมนุษย์ได้ 

ดังนั้น การฟื้นฟูร่างกายด้วยวิธีนี้จึงเปรียบเสมือนการทำงานปกติระหว่างสมองและร่างกายนั่นเอง ซึ่งจากการวิเคราะห์ผลการรักษาในคนไข้ทั่วโลกปรากฏว่า การรักษาด้วยวิธีการนี้ (Cybernic Treatment) มีผลให้เส้นใยประสาทที่ขาดไปกลับมามีปฏิสัมพันธ์กันและเชื่อมต่อกันอีกครั้ง ส่งผลให้คนไข้จำนวนมากสามารถขยับ เดิน และพึ่งตนเองได้อีกครั้งหนึ่ง โดยทางไซเบอร์ดายน์ได้พัฒนาหุ่นยนต์นี้มาตั้งแต่ปี 1991 จนถึงปัจจุบัน รวมเวลาเกือบ 30 ปี จนกระทั่งหุ่นยนต์สามารถเชื่อมต่อกับความคิดของคนได้สำเร็จ”

ดร.ซานไค ยังเผยถึงสาเหตุที่มาเปิดตัวในประเทศไทยอีกว่า… “ประเทศไทยเหมาะแก่การพัฒนาและมีความเป็นไปได้สูงที่จะกลายเป็น Medical Hub แห่งหนึ่งของโลก และด้วยวันนี้ประเทศไทยเข้าสู่ยุค 4.0 มีการมุ่งเน้นพัฒนาเทคโนโลยี และนวัตกรรมทางการแพทย์ ผมจึงมีแนวคิดว่าจะตั้งเป็นสมาคมประชาชาติเอเชีย ในการ วิจัยและพัฒนาหุ่นยนต์ล้ำสมัยขึ้นมา โดยอาศัยความร่วมมือกับรัฐบาลไทย รวมถึง TCELS ในการทำให้ ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประชาชาติอาเซียนที่สามารถพัฒนาหุ่นยนต์ชั้นสูงในการรักษาทางการแพทย์ได้”

ด้าน ดร.นเรศ ดำรงชัย ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ กระทรวงวิทยาศาสตร์ (TCELS) กล่าวว่า… “เราอยากให้เกิดอุตสาหกรรมใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุตสาหกรรมทางการแพทย์ แต่ในขณะเดียวกัน ต้องช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนด้วย ซึ่งการวิจัยอาจจะเกิดขึ้นในมหาวิทยาลัย หรือมีสถาบันอื่นๆ เข้ามาช่วย แต่สุดท้ายแล้ว ถ้าจะไปให้ถึงมือผู้ใช้จริง เราจำเป็นต้องให้ภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วม ซึ่งการดูแลสุขภาพของคนไม่ใช่เรื่องผูกขาด จำเป็นต้องดึงเอาองค์ความรู้จากต่างประเทศมา หรือเราต้องพัฒนาความรู้ของเราเองแล้วไปแลกเปลี่ยนกับต่างประเทศ

สำหรับการพัฒนาหุ่นยนต์ไซเบอร์ดายน์ ผมเชื่อว่าในอนาคตหากมีการร่วมมือพัฒนา ถ่ายทอดเทคโนโลยี ทำวิจัยร่วมกัน จะสามารถไปได้ไกล ส่วนการเข้าถึงผู้ป่วยเป็นเรื่องที่มีความจำเป็นมาก ซึ่งได้มีการคุยกัน ว่าถ้าแพงเกินไป อาจจะทำได้ในวงจำกัด จึงอยากให้เกิดการร่วมกันพัฒนาให้เทคโนโลยีแผ่ขยายไปในวงกว้าง  และสุดท้ายหากได้ผลจริง และมีการวางระบบที่ดี ก็เชื่อว่าหลักประกันสุขภาพจะสามารถเข้ามามีบทบาทในระบบเบิกจ่ายได้ ซึ่งจะเป็นอีกเส้นทางหนึ่งที่จะทำให้คนไทยเข้าถึงเทคโนโลยีทางการแพทย์ได้มากยิ่งขึ้น”  

ปัจจุบันนี้ Cyberdyne ให้บริการเช่าหุ่นยนต์ไซบอร์กทางการแพทย์เพื่อฟื้นฟูความสามารถในการทำงานของส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น คนที่เป็นอัมพาตส่วนล่างตั้งแต่เอวลงไปถึงเท้าจะใช้ไซบอร์กรุ่นระบบขา (HAL Lower Limb Type), คนไข้ที่ไม่สามารถยกตัวขึ้นได้หรือสูญเสียความสามารถในการนั่งจะใช้ไซบอร์กระบบเอว (HAL Lumbar Type), คนไข้ที่ไม่สามารถยืดหรือหดข้อได้ ไม่ว่าจะเป็นข้อแขน มือ เข่า หรือเท้า จะใช้ไซบอร์ก ระบบข้อ (HAL Single Joint Type) และคนไข้ที่มีปัญหาในการขยับนิ้วมือจะใช้ระบบมือในการช่วยฟื้นฟูความสามารถในการหยิบจับกำและแบมือ (Hand of Hope)

ไซเบอร์ดายน์จะให้บริการเช่าหุ่นยนต์ไซบอร์กทางการแพทย์ผ่านการให้บริการของโรงพยาบาลหรือคลินิกฟื้นฟูกายภาพเท่านั้น โดยมีตัวแทนอย่างเป็นทางการในประเทศไทยคือ Zignature Robotics สอบถามได้ที่ 0-2115-8981 (ตามเวลาราชการ) หรือ admin@zignature.co.th