หัวหน้าวิเชียร เปิดใจกับอีจันหลังฟังคำพิพากษา "คดีเสือดำ" เสร็จ ให้ครั้งนี้เป็นบทเรียนครั้งสำคัญของประเทศไทย

หลังศาลจังหวัดทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี อ่านคำพิพากษา นายเปรมชัย กรรณสูต พร้อมพวก ในคดีเสือดำ

อีจันมีโอกาสได้คุยกับ นายวิเชียร ชิณวงษ์ หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ถึงเรื่องราวที่ต่อสู้ในคดีเสือดำมากว่า 1 ปี

หัวหน้าวิเชียร พูดถึง บทลงโทษเกี่ยวกับการล่าสัตว์ป่า ว่า
ตอนนี้มันไม่หนัก แต่มีกฎหมายใหม่ที่เขาเพิ่มโทษขึ้นมา ทั้งโทษจำคุกแล้วก็โทษปรับ ถามว่าวันนี้พอใจไหม เขาได้รับโทษโดยที่ศาลไม่ให้รอลงอาญา เราพอใจ
แต่ถามว่าเราอยากให้เขาติดอะไรอีก ก็คือ ข้อหาล่า ข้อหาครอบครองซากเสือดำ แต่เขาไม่โดน คือเราก็เคารพศาล น้อมรับคำตัดสิน แต่เรามาวิเคราะห์ในทางเชิงวิชาการ เราก็อยากให้เขาได้รับโทษมากกว่านี้ แต่เราไม่อยากไปซ้ำเติมเขา เราก็ไม่อยากให้คนอื่นมองเราในมุมแบบนั้น

ตลอดเวลา 1 ปี ที่เราต้องต่อสู้กับคดี หัวหน้าวิเชียรหวาดหวั่น เกรงกลัวอะไรไหมคะ
ไม่หรอกครับ กลัวอย่างเดียวคือกลัวเขาจะหลุด กลัวหัวหน้าทีมหลุด จากที่ว่ากลัวเขาจะมาปองร้าย มากลั่นแกล้ง หรือเรื่องส่วย

ที่ผ่านมาหัวหน้าวิเชียรโดนผลกระทบเรื่องงานไหมคะ

ไม่โดนครับ อธิบดีท่านก็ให้กำลังใจตลอด แล้วก็ ผอ. ทุกท่านให้กำลังใจ จริงๆพี่เคยไปหาอธิบดีนะ ท่านก็บอกให้เข้มแข็งไว้ เดี๋ยวเรารอดูคำพิพากษาของศาล มันอาจจะดีเองก็ได้
ผู้บังคับบัญชาไม่เคยตำหนิ มีแต่ให้กำลังใจ แล้วก็จากคนไทยที่เขารับไม่ได้กับสิ่งที่มันเกิดขึ้น อีกทั้งยังมีเศรษฐีที่มีเงินเป็นหมื่นล้าน แสนล้าน ยังมีรสนิยมชอบเสพเรื่องพวกนี้อยู่ เข้ามาล่าสัตว์ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ที่เป็นมรดกโลก มีระบบการคุ้มครองป่าที่เข้มแข็งมาก ซึ่งตั้งแต่ตอนที่เขาเข้ามา เขาก็รู้อยู่แล้วว่ามันเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แต่เขาก็ยังกล้าเข้ามา ทั้งเขาและลูกน้องเขาไม่มีความตื่นกลัว ว่าจะถูกเจ้าหน้าที่จับกุม เหมือนกับว่าเขาก็ใช้ศักยภาพของเขาจัดการกับคดีได้

หัวหน้าวิเชียร เปิดใจถึงคดีเสือดำตั้งแต่วันแรกที่ได้รับเรื่อง จนถึงวันนี้ (19 มี.ค.62) ให้อีจันฟังว่า

วันนี้เป็นวันที่ทุ่งใหญ่ฯ เฝ้ารอ ที่นายเปรมชัยกับพวกมายิงเสือดำ เหมือนการมาเหยียบหน้ากัน โดยที่ไม่ได้มีความสนใจอะไร หรือเขาไม่รู้ ก็ไม่รู้นะ ว่าเจ้าหน้าที่ป่าไม้เขาลำบากแค่ไหน กว่าจะรักษาป่า กว่าจะรักษาสัตว์ป่า หรือว่าคุณเปรมชัยเขาคิดว่าเป็นเดรัจฉานตัวหนึ่ง หรือว่าเขามีรสนิยมของเขามาตั้งแต่สมัยก่อน ต้องยอมรับว่าสมัยก่อนการยิงสัตว์ ล่าสัตว์ มันเป็นเกมส์ของลูกผู้ชาย แต่ว่ามันเป็นค่านิยมที่มันหลงยุค นี่มันเป็นยุคของการรักษาสัตว์ป่า ดูแลป่า ซึ่งวันนี้เป็นวันที่ทุ่งใหญ่ฯรอว่าจะเอาโทษ เอาผิด คนที่ร่ำรวย มีอิทธิพลได้ไหม

ในทุ่งใหญ่ฯ เคยมีอดีต เหตุการณ์ที่มีคนเข้ามาล่าสัตว์ป่า แล้วได้รับการลงโทษแต่เฉพาะคนที่เป็นลูกน้อง
ที่ทุ่งใหญ่ฯ เมื่อประมาณ 2561 มีทหารมาล่า ลงโทษแค่พราน
ถัดมามีเหตุการณ์ ข้าราชการระดับ C8 ที่ จ.กาญจนบุรี เข้ามาตั้งแคมป์ แล้วก็ยิงสัตว์ป่า อันนี้ก็มีการจับกุม เป็นข่าวใหญ่โต แต่ท้ายที่สุด เอาผิดได้แต่คนที่เป็นลูกกระจ๊อก คนที่เป็นหัวหน้าทีมก็ลอยนวลไป เนื่องจากว่า วัตถุพยานมันไม่รัดตัว มันก็เป็นที่เจ็บช้ำน้ำใจ ก่อนพิพากษาคดีนี้ หลายๆ คน ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มที่ทำงานกับเจ้าหน้าที่ทุ่งใหญ่ฯ มา ก็มีการพูดคุยกันว่า หลุดแน่ เอาผิดไม่ได้ เขาก็เหมือนว่าดูจากเหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้นมาแล้ว
จนกระทั่งเกิดเหตุเรื่องคดีเสือดำ ซึ่งหัวหน้าทีมก็เป็นคนที่รวยระดับประเทศ มีสัญญากับรัฐบาลมาทุกรัฐบาล กล้าเข้ามาทำผิดในที่ที่เราหวงแหนไว้ มันก็สาสมแล้ว

พี่วิเชียรช่วยเล่าให้ฟังหน่อย วินาทีที่นั่งฟังคำพิพากษา เรารู้สึกยังไงบ้าง

ต้องบอกว่าเราก็ไม่ได้เก่งกฎหมาย เราจำได้เป็นบางข้อ พอตอนต้นเรื่องเหมือนว่าจะหลุด แต่พอหลังๆ มาก็มีการลงโทษ แต่ในภาพรวมถือว่าน่าพอใจ ก็เคารพและน้อมรับคำพิพากษาของศาลไม่ได้ก้าวล่วง แต่ว่าในความรู้สึก เราก็อยากให้เขาได้รับโทษในอีกข้อหาหนึ่ง คือข้อหาล่าสัตว์ป่า และครอบครองซากสัตว์ป่า อันนี้ในมุมมองเราแต่เราก็เคารพศาลตัดสิน 

วันนี้ก็ได้พิสูจน์ให้สังคมไทยได้เห็นว่า อย่างน้อยคนที่ทำผิดก็ได้รับการลงโทษ ซึ่งมันอาจจะถูกใจบางคน หรือบางคนอาจคิดว่าโทษมันน้อยไป เราก็ต้องยอมรับคำตัดสินของศาล เพียงแต่ว่าเราก็ต้องเอาคำพิพากษามาวิเคราะห์แล้วหารือกับท่านอัยการว่า อุทธรณ์ในข้อหาที่เราเห็นว่าเขาไม่ได้รับโทษ จะต้องมีการอุทธรณ์แน่นอน

เขารับสารภาพในเรื่องของอาวุธปืน แต่ว่าเรื่องล่าสัตว์ป่า เขาไม่รับสารภาพนะ อย่าง นายธานี ตอนจะขึ้นไปเบิกความ ทนายบอก นายธานี ป่วย ขอเลื่อนไปเบิกความในวันที่ 26 ธ.ค.61 แต่พอถึงวันที่จะเบิกความ ทนายบอกว่าไม่ขอเอา นายธานี ขึ้นมาสืบ
วันที่สืบ นายธานี ก็ไม่ยอมมาเบิกความ ส่วนคนอื่นเรื่องล่าสัตว์ ปฏิเสธ ทุกข้อหา
ส่วนข้อหาอาวุธปืนไม่รับก็ไม่รู้จะว่ายังไง เพราะมันเห็นกันโต้งๆ เท่าที่เข้าใจนะ อาวุธปืนเอาไว้ป้องกันตัวและทรัพย์สิน ถ้าจะเอาออกนอกสถานที่ ต้องมีใบอนุญาตพกพาอยู่แล้ว เพราะฉะนั้นถ้าจะเอาปืนออกนอกบ้าน ก็ต้องต้องผ่านหน้าปากซอย และต้องผ่านเมือง เพราะฉะนั้นข้อหานี้ปฏิเสธไม่ได้

ทุกวันนี้เราก็เข้มแข็งอยู่แล้ว แต่ว่าคดีนี้มันก็จะเป็นบรรทัดฐานว่า ต่อไปใครจะมาทำผิดเกี่ยวกับกฎหมายป่าไม้ในเขตทุ่งใหญ่นเรศวร เจ้าหน้าที่คงไม่หวาดหวั่นแล้ว เพราะคดีนี้ คนถูกจับก็เป็นเศรษฐี ระดับต้นของประเทศ น่าจะเป็นกำลังใจให้กับเจ้าหน้าที่มากกว่า แต่ว่าเรื่องการทำงาน เราก็ทำเป็นปกติอยู่แล้ว ก็เข้มแข็งอยู่แล้ว

เรามีการถอดบทเรียนกับเหตุการณ์นี้อย่างไรบ้าง

บทเรียนใช่ไหมครับ บทเรียนคือ 1. การจะเข้ามาในพื้นที่ อันดับแรกต้องสแกนให้ดีและถูกต้องตามกฎระเบียบ แล้วก็ต้องใช้หลักเรื่องนิติวิทยาศาสตร์เข้ามาช่วยด้วย เพื่อที่จะให้หลักฐานแน่นหนา ซึ่งคดีนี้ คดีเสือดำน่าจะเป็นคดีแรก ของประเทศไทยที่มีการล่าสัตว์ป่า และมีการใช้นิติวิทยาศาสตร์เข้ามาช่วยมากที่สุด คือตรวจยันอุจจาระ แล้วก็เป็นประสบการณ์ว่าบางอย่างเราคาดไม่ถึง วัตถุพยานเราคาดไม่ถึง แต่มันกลับเป็นสิ่งสำคัญที่จะมาช่วยเติมน้ำหนักของหลักฐานอื่นๆ ให้มันสมบูรณ์ ถ้าวันนั้นยึดโถส้วมไว้ได้ก็จะดี เพราะเขาเอาส้วมเคลื่อนที่ไปด้วย เราก็เห็นว่าเป็นส้วมขี้ เอาไปทำไม คือเราก็ไม่คิดว่าจะต้องไปตรวจขี้ ว่ามันมี ดีเอ็นเอ เสืออยู่หรือเปล่า ก็น่าจะเป็นคดีที่เป็นตัวอย่าง ในการใช้นิติวิทยาศาสตร์เข้ามาช่วย

มันก็ทำให้คนทุ่งใหญ่ฯ เรียนรู้ ว่าต่อไปเราเห็นคนล่าสัตว์ป่า เราจับเขาแล้วคดีมันจะจบไม่ง่ายเสมอไป อย่างคดีนี้เป็นตัวอย่าง ถึงมีปืนมีซากสัตว์อยู่ เขาก็มีที่ปรึกษาทางกฎหมายเป็นมือฉมังอยู่ เราก็อึ้งเหมือนกันว่าบางอย่างเขากล้ายกมาสู้เพื่อหักล้างหลักฐานที่เรามีอยู่ เช่นถุงเกลือ จุดที่พบไส้เสือดำ มีถุงเกลืออยู่ 2 ถุง เป็นถุงเปล่า เขาน่าจะเอาเกลือมาพอกหนังเสือไว้แล้ว ส่วนถุงเกลืออีก 2 ถุง อยู่ที่แค้มป์เป็นยี่ห้อเดียวกัน ทีนี้ผู้ต้องหาจำเลยคนหนึ่ง ในทีมบอกว่า ถุงเกลือเจ้าหน้าที่ป่าไม้เป็นคนเอามาให้เอง ถุงเกลือที่มีในจุดที่พบลำไส้ กับอยู่ที่แค้มป์ฉันไม่ได้เอามานะคะ เจ้าหน้าที่ป่าไม้เอามาให้ฉันเอง เพื่อที่จะหักล้างหลักฐาน ทำลายความน่าเชื่อถือของเรา

อยากให้พี่วิเชียรพูดอะไรกับคนที่ติดตามเสือดำอยู่ และคอยเป็นกำลังใจให้พี่วิเชียรตลอดให้ต่อสู้กับคดีมาตลอด
ในนามของเจ้าหน้าที่ทุ่งใหญ่นเรศวรผู้พิทักษ์สัตว์ป่า สำหรับวันนี้ผมว่าคดีนี้ถึงแม้ว่าจะถูกใจหรือไม่ถูกใจ สำหรับหลายๆ คน แต่ว่าอย่างน้อยคำพิพากษาก็พิพากษาให้ได้รับการลงโทษแล้ว 2 ปี ไม่รอลงอาญาผมก็ถือว่าผมพอใจ ถึงแม้ว่าในส่วนลึกของผมกับทีมงานต้องการให้เขาได้รับโทษมากกว่านี้ แต่ว่าเราก็กลับไปแก้ไขอะไรไม่ได้ เพียงแต่ว่าขั้นตอนต่อไปก็เป็นสิ่งที่เราก็จะไปหารือ กับทางท่านอัยการกับทางนักกฎหมายของกรมอุทยานเพื่อที่จะอุทธรณ์ในข้อหาที่เขาได้รับโทษน้อยไป

ในส่วนของคนทุ่งใหญ่ฯ ก็ต้องขอขอบคุณคนไทยทุกคนที่ส่งกำลังใจมาเชียร์โดยตลอด ให้พวกเราทำงาน โดยไม่ท้อถอย แต่ว่าอย่างน้อย วันนี้ก็ได้พิสูจน์ให้คนไทยเห็นในระดับหนึ่งแล้วว่า กฎหมายไม่ได้ใช้เฉพาะกับคนจน คนรวยหรือใครก็แล้วแต่ที่ทำผิดกฎหมายก็ต้องได้รับการลงโทษ เช่นกัน ในส่วนของคดีเราก็ไม่ได้นิ่งนอนใจว่ามันจะจบแค่นี้ คงต้องสู้กันอีก 2 ยก อันนี้เป็นแค่ยกแรก ทางกรมอุทยานก็จะทำหน้าที่ในการปกป้องคุ้มครองป่า แล้วก็ดูแลคดีนี้ ซึ่งเป็นคดีที่ทุกคนรอคอย ก็จะทำให้ดีที่สุด จากคำพิพากษาศาลชั้นต้นก็ทำให้พวกเรามีแรงบวกมากขึ้น ในการทำงาน