ติ๊ง ติ๊ง ติ๊ง! เสียงแจ้งเตือนจากแอปพลิเคชันสีเขียวอ่อนดังขึ้นเรียกความสนใจยามเช้าตรู่ เมื่อเปิดเข้ามาในกรุ๊ปครอบครัวก็ต้องยิ้มให้กับรูปดอกพุทธรักษาสีเหลืองสด พร้อมข้อความสวัสดีวันจันทร์ แต่ไม่ทันไรก็ต้องขมวดคิ้วให้กับข้อความลูกโซ่ที่ถูกส่งมาจากบรรดาญาติผู้ใหญ่ “บอกต่อได้บุญ สูตรลับกำจัดมะเร็ง มะนาวสองลูกต่อโซดาหนึ่งขวด กินทุกวัน ได้ผลกว่าการทำคีโมหมื่นเท่า”
อ่านจบก็ได้แต่ถอนหายใจรัว ๆ แม้เรื่องมะนาวโซดาช่วยรักษามะเร็งจะมีสื่อหลายสำนักออกมายืนยันแล้วว่าไม่เป็นความจริง แต่พวกผู้สูงวัยก็ยังเชื่อข้อความลูกโซ่ในไลน์อย่างหมดเปลือกและส่งต่อข้อมูลผิด ๆ นี้อย่างต่อเนื่อง แถมพอเราออกปากเตือนด้วยความหวังดีก็ยังเลือกที่จะเชื่อคนในไลน์มากกว่าอีก
วันนี้เราจึงตัดสินใจให้แม่คุยกับหมอโดยตรงและฟังคำอธิบายจากปากคุณหมอแบบจะ ๆ เอาให้ชัด เอาให้เคลียร์
หมอว่างี้ แม่ว่าไง “มะนาวโซดาไม่ได้ช่วยรักษามะเร็ง!!!”
จะพาแม่ไปโรงพยาบาลเพื่อถามคุณหมอแค่เรื่องมะนาวโซดากับมะเร็ง ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้ป่วยหรือบาดเจ็บก็ดูจะเกินเบอร์ไปหน่อย แต่โชคดีที่ทาง Healthy Living มีบริการ See Doctor Now ถือว่าสะดวกสบายและตอบโจทย์ความต้องการมาก ๆ
หลังจากเข้าระบบเพียงไม่นาน เราก็ได้พบกับนายแพทย์ตะวัน ชัยภูวนารถ ซึ่งคุณหมอท่านนี้มีความเชี่ยวชาญเรื่องรังสีรักษาและมะเร็งวิทยาโดยเฉพาะ ไม่รอช้า เรารีบให้แม่สอบถามทันทีว่าข้อความเหล่านี้จริงไหม?
“ข้อความในไลน์เรื่องมะนาวโซดาช่วยรักษามะเร็งไม่มีหลักฐานว่าเอามาจากไหนหรือมีประโยชน์อะไรที่เกี่ยวข้องกับมะเร็งเลยครับ” หมอตะวันกล่าว
ก่อนที่จะเชื่อข้อมูลอะไร เราต้องเข้าใจก่อนว่ามะนาวและโซดามีส่วนประกอบอะไรบ้าง โดยโซดาก็คือน้ำรวมกับคาร์บอนไดออกไซด์แอซิดนิดหน่อย ส่วนมะนาวจะประกอบด้วยซิเตรท ซึ่งกรดทั้งสองอันนี้ไม่มีงานวิจัยรองรับว่าเกี่ยวข้องหรือมีประโยชน์กับมะเร็งเลย
ทั้งนี้คุณหมอได้โชว์ตาราง Summary of strong evidence on diet, nutrition, physical activity and the prevention of cancer ซึ่งเป็นผลวิจัยของสำนักงานกองทุนวิจัยมะเร็งโลกให้ดูแบบเต็มตาว่าอาหารที่มีแนวโน้มจะช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งนั้นไม่มีมะนาวโซดา แต่กลับเป็นอาหารที่เราคุ้นเคยกันดีอย่างโฮลเกรน, ไฟเบอร์, และผลิตภัณฑ์จากนม
หลงเชื่อไปแล้ว! มะนาวสองลูก + โซดาหนึ่งขวด
กินทุกวันจะเป็นอันตรายไหม ทำยังไงดี?
พอคุณแม่ได้ฟังความจริงจากปากหมอจนกระจ่างแล้วก็เริ่มเกิดความกังวลว่า กรดของมะนาวและโซดาจะกัดกระเพาะอาหารและทำให้ฟันสึกกร่อนหรือไม่ เพราะเธอแทบดื่มมะนาวโซดาแทนน้ำเปล่าทุกวัน
คุณหมออธิบายอย่างใจดีว่า การกินมะนาวโซดาทุกวันไม่ได้มีผลเสียอะไรต่อร่างกาย ถึงมันจะเป็นกรด แต่ก็เป็นกรดอ่อน ๆ ที่เทียบกับกรดในร่างกายของเราไม่ได้เลย กรดในกระเพาะอาหารของเรายังแรงกว่ากรดของน้ำมะนาวเสียอีก เพราฉะนั้นกระเพาะไม่เป็นแผลแน่นอน
ส่วนเรื่องฟันสึกกร่อนก็ไม่มีผลเช่นกัน ถ้าให้เทียบค่าความกรดด่างของมะนาวกับพวกน้ำอัดลมหรือยาชูกำลังแล้ว เครื่องดื่มพวกนั้นยังมีค่าความเป็นกรดมากกว่าอีก
คุณหมอเสริมอีกว่า ร่างกายของเรามีระบบรักษาความสมดุลกรดด่าง เมื่อเรากินมะนาวเข้าไป ค่า PH ในร่างกายก็ไม่ได้เปลี่ยนแปลง เพราะร่างกายจะทำการปรับตัวให้สมดุลโดยอัตโนมัติ โดยขับกรดส่วนเกินออกมาทั้งในรูปของปัสสาวะและรูปของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ผ่านการหายใจ
“สิ่งที่อันตรายต่อร่างกายไม่ใช่มะนาวโซดา แต่เป็นความเชื่อผิด ๆ ที่ไม่มีหลักฐานยืนยัน จนทำให้เราเสียโอกาสทางการรักษาที่เป็นมาตรฐาน” หมอตะวันกล่าว
หมอยืนยัน ถึงบอกลามะเร็งไม่ได้ แต่มะนาวช่วย “สลายนิ่วในไต” ได้จริงนะ
แม้มะนาวจะกำจัดเซลล์มะเร็งไม่ได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่ามะนาวจะไม่มีประโยชน์ในการรักษาโรคอื่น ๆ นอกจากประโยชน์ทั่วไปที่เรารู้กันดีว่าการดื่มน้ำมะนาวช่วยแก้อาการไอ เจ็บคอ และบรรเทาหวัด มะนาวยังช่วยรักษาโรคนิ่วในไตได้อีกด้วย
หมอตะวันบอกว่า มะนาวช่วยรักษาโรคนิ่วในไตได้จริง โดยนิ่วในไตประมาณ 80% เป็นนิ่วแคลเซียมออกซาเลต ซึ่งเกิดจากของเสียในร่างกายที่มีค่าเป็นกรดค่อย ๆ จับตัวเป็นก้อนนิ่ว แต่เมื่อเรากินมะนาวที่อุดมไปด้วยสารซิเตรท เจ้าสารตัวนี้จะช่วยเพิ่มค่าความเป็นด่างของปัสสาวะ ทำให้นิ่วจับตัวเป็นผลึกได้ยากขึ้น ส่วนปริมาณมะนาวที่คุณหมอแนะนำต่อวัน คือ 85 ซีซี ซึ่งเป็นปริมาณที่เทียบเท่ากับขนาดยาโปแตสเซียมซิเตรทที่คนไข้โรคนิ่วได้รับ
พูดคุยได้ไม่ถึง 10 นาทีก็ได้คำตอบที่ครบ ชัด และเคลียร์ ก่อนจากกันไปคุณหมอตะวันได้ฝากไว้ว่า ข้อความทางการแพทย์ที่ถูกแชร์ในโซเชียลมีเดีย ถ้าไม่มีหลักฐานมายืนยันรับรอง เราก็ไม่ควรเอาตัวเองหรือเอาญาติของเราที่ป่วยไปเสี่ยง เพราะอาจทำให้เกิดผลเสียตามมาได้
ในยุคที่ข้อความลูกโซ่ถูกส่งต่อวนไปวนมาอย่างไม่รู้จบ ก็คงเป็นหน้าที่ของลูกหลานอย่างเราที่ต้องคอยตักเตือนญาติผู้ใหญ่ไม่ให้หลงเชื่อข้อความเหล่านั้นโดยปราศจากงานวิจัยรองรับ โดยหาบทความที่น่าเชื่อถือมาให้อ่าน หรือวิดิโอคอลสอบถามคุณหมอโดยตรงก็สะดวกไม่น้อย
เพิ่มช่องทางการรับข่าวสารและข้อมูลดี ๆ ผ่าน Line Official AZAYfan ที่จะช่วยทำให้ใกล้ชิดกันมากยิ่งขึ้น ได้ที่