เอื้องหมายนา หรือต้นเอื้องดิน เป็นพืชที่เป็นทั้งไม้ดอกไม้ประดับและพืชสมุนไพรที่พบเห็นได้ง่ายในท้องถิ่น อีกทั้งยังมีสารสำคัญที่เรียกว่า "สารแทนนิน" ซึ่งมีคุณสมบัติในการกำจัดหอยเชอรี่ในนาข้าวได้เป็นอย่างดี
คุณคำใหม่ บริบาล หมอดินอาประจำอำเภอราศีไศล จ.ศรีสะเกษ เกษตรกรผู้ทำการเกษตรอินทรีย์แบบผสมผสาน ให้สัมภาษณ์กับทีมงานเจ้าหน้าที่ร่วมด้วยช่วยกันสำนึกรักบ้านเกิด กล่าวว่า ในฤดูการทำนามักจะพบการระบาดของหอยเชอรี่ในระดับที่เป็นอันตรายต่อข้าว โดยเฉพาะในช่วงฤดูน้ำหลากประมาณเดือนสิงหาคม-เดือนกันยายน หอยเชอรี่จะแพร่ขยายพันธุ์อย่างรวดเร็ว และมักจะพบการระบาดเป็นจำนวนมากในพื้นที่การทำนาแบบอินทรีย์ซึ่งไม่มีการใช้สารเคมีแต่อย่างใด
เอื้องหมายนา หรือเอื้องเพชรม้า (ภาคกลาง) ภูมิภาคอื่นๆเรียกเอื้อง,เอื้องช้าง,เอื้องดิน เอื้องใหญ่ ชู้ไลบ้อง จัดอยู่ในกลุ่มไม้ประดับและพืชสมุนไพรท้องถิ่น ซึ่งก่อนหน้านี้ คุณคำใหม่เคยให้คำแนะนำวิธีการใช้สมุนไพรเอื้องหมายนาร่วมกับกับสมุนไพรชนิดอื่นเพื่อนำไปกำจัดเสี้ยนดินในถั่วลิสง และมีสารสำคัญที่เรียกว่า "สารแทนนิน" ที่เป็นพิษต่อหอยเชอรี่และมีคุณสมบัติคล้ายๆกันกับสารซาโปนินที่มีในกากชาซึ่งใช้ในการกำจัดหอยเชอรี่ในนาข้าว
คุณคำใหม่ให้คำแนะนำวิธีการใช้สมุนไพรเอื้องหมายนาไปกำจัดหอยเชอรี่ในนาข้าว ดังนี้
วิธีที่ 1 : นำเอาสมุนไพรเอื้องหมายนา ทั้งต้น ใบและดอก นำไปสับให้เป็นชิ้นเล็กๆ จากนั้นนำไปตำหรือนำไปปั่นให้ละเอียดแล้วคั้นกรองเอาเฉพาะน้ำนำไปฉีดพ่นให้โดนไข่หอยเชอรี่โดยไม่ต้องผสมน้ำ แล้วไข่หอยจะฝ่อภายใน 1-2 วัน และไม่แพร่ขยายพันธุ์ต่อไป
วิธีที่ 2 : นำเอาสมุนไพรเอื้องหมายนา ทั้งต้น ใบและดอก รวมกัน 10 กก.(สำหรับใช้ในนาข้าวพื้นที่ 1 ไร่) แล้วนำไปสับให้เป็นชิ้นเล็กๆ ก่อนนำไปตำหรือปั่นคั้นเอาเฉพาะน้ำที่ได้ไปผสมน้ำสะอาด อัตราส่วน 1 : 3 (น้ำคั้นสมุนไพร 1 ส่วน : น้ำสะอาด 3 ส่วน) แล้วนำไปสาดให้ทั่วแปลงนาที่พบการระบาดของหอยเชอรี่ ซึ่งสารพิษในตัวสมุนไพรจะทำให้หอยเชอรี่ตายภายใน 5-7 วัน
หมายเหตุ : สารพิษที่มีอยู่ในสมุนไพรจะมีปริมาณไม่มากนัก แต่ก็เพียงพอต่อการกำจัดหอยเชอรี่ได้โดยไม่มีสารตกค้างในดิน อีกทั้งไม่ส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของข้าวและมนุษย์แต่อย่างใด
