กรณีข่าวลิงขึ้นต้นมะพร้าว ส่งผลให้บางประเทศถึงกับยกสินค้าอันเกี่ยวกับมะพร้าวจากประเทศของเราออกจากห้าง
หากในกรณีเราส่งสินค้าใดๆ ออกไปสู่ตลาดแล้วโดนต่อต้าน อย่างแรกอยากจะให้ลองทำความเข้าใจก่อนว่า มันเกิดอะไร ทำไมเขาถึงแอนตี้เรื่องเหล่านี้
ในแง่ของการค้าขาย ถ้าลูกค้ามีปัญหา แม้เราจะไม่พึงพอใจ แต่ก็ต้องไม่ใจร้อน อาจจะต้องฟังให้ดีเสียก่อน ว่าทำไมลูกค้าถึงไม่โอเคกับสินค้าเรา
หากเป็นการค้าปกติ ก็มักจะเป็นเพราะกรณีต้นทุนสูง หรือคุณภาพเราต่ำกว่ามาตรฐาน แต่โลกปัจจุบันให้ความสำคัญกับบางสิ่งซึ่งแต่ก่อนเคยมองข้าม เช่นสินค้ามีผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมหรือไม่ มีการใช้แรงงานอันไม่เหมาะสม หรือไม่ เช่นใช้แรงงานเด็ก หรืออย่างที่เราเพิ่งทราบว่า แม้แต่การใช้แรงงานลิงเขาก็ไม่ยอมรับ
จำเป็นต้องมาพินิจพิเคราะห์ทบทวนดูให้ดีว่า เขามองเราเห็นเราเป็นเช่นไร
ในกรณีใช้แรงงานลิง
ในฐานะคนเกิดบนเกาะสมุย ผมเห็นลิงขึ้นมะพร้าวมาตั้งแต่เด็ก ลิงที่ว่าไม่ใช่กอริลล่า แต่เป็น ลิงกัง ซึ่งไม่ใช่ลิงแบบที่เราเห็นนั่งอยู่ตามทางขึ้นเขาวัง หรือบริเวณซึ่งนักท่องเที่ยวไปเดินเล่น ตากอากาศ หรืออย่างศาลพระกาฬที่เขาเลี้ยงโต๊ะจีนนั่นคือ ลิงแสม
เห็นการล่ามคอ การกระตุกเชือก พร้อมเสียงสั่ง บางครั้งใช้ไม้ขู่ ในกรณีลิงไม่ทำตาม อาจจะกล่าวได้ว่าเห็นจนชิน ไม่เคยนึกถึงหัวอกลิงหัวอกคน เพราะเห็นจนเป็นเรื่องปกติ สิ่งหนึ่งที่ตระหนักแน่คือแม้ลิงจะดูน่ารักอย่างไร ก็ไม่สามารถเข้าไปใกล้ชิดสนิทกับลิงได้ เพราะมันจะกัดเกือบทุกคน ยกเว้นเจ้าของผู้สามารถออกคำสั่งกับมันได้
เท่าที่ผมรู้จักและรู้สึกคือ ลิงมีความอันตรายมากกว่าที่คนทั่วไปคิด
ลิงจึงไม่ใช่สัตว์เลี้ยง และไม่เคยเห็นใครสามารถทำให้มันเชื่องได้ต่างจากสัตว์อื่นที่เรานำมาฝึก เช่น หมา โลมาหรือควาย ดังนั้นการฝึกลิงขึ้นมะพร้าวคงจะไม่ใช่เรื่องง่ายๆ
โรงเรียนฝึกลิง นี่ก็เคยไปดูมาหนหนึ่ง เป็นโรงเรียนดังของ ครูสมพร ไปดูเพราะมีคนแนะนำว่าแกสอนด้วยความรัก และเมตตา ถึงขนาดว่ากระทรวงศึกษาแทบจะต้องส่งคนไปดูงานวิชาเลี้ยงลิงกันเลยทีเดียว
แต่ก็นั่นแหละ รักอย่างไรก็ต้องล่าม สอนกันก็เพื่อจะนำออกมาใช้งาน ไม่ใช่ฝึกมาให้น่ารัก เหมือนแมวเหมือนหมา เพียงเอามาไว้เลี้ยงเป็นเพื่อนเล่นเฝ้าบ้าน
งานของลิงหนักกว่านั้นแน่ ไม่เฉพาะลิงไทย ลิงญี่ปุ่นก็มีงานเช่นกัน
คุณครูท่านหนึ่งเขียนเล่าให้ฟังเป็นข้อความว่า
‘ เราไปยืนดูการแสดงของลิงกับเจ้าของ ตรงหน้าศาลเจ้าตอนไปญี่ปุ่น รู้สึกว่าคนฝึกลิงอยู่ได้ ด้วยการแสดงของลิง และกลยุทธ์ที่เค้าคิดขึ้น แต่การจะให้คนสนใจการแสดง เค้าให้ลิงทำอะไรที่ยากเกินไปสำหรับลิง แต่ลิงถูกฝึกให้ทำได้ ถ้าด้วยวิถีชาวบ้านถ้อยทีถ้อยอาศัย ไม่ได้ทรมานลิง เราโอเค แต่เราไม่รู้ว่ามันวัดกันยังไง ว่าลิงเหนื่อยไม่เหนื่อยอ่ะพี่
เราเห็นรายการนึงสองเดือนก่อน เค้าฝึกลิงเค้าตีด้วยไม้เรียว เราเป็นคนไม่ชอบละครสัตว์ไม่ชอบปางช้าง เราเคยไปดูช้างวาดรูป ช้างเต้นระบำ เราเกลียด เราเห็นคนคุมเอาเหล็กแทงช้าง ครั้งนั้นเป็นครั้งสุดท้ายที่ดู บังเอิญมาเจอลิงหน้าศาลเจ้าที่ญี่ปุ่น ยืนดูจนจบ เรานี่น้ำตาไหลเลยนะ ร้องไห้สงสารลิง เพราะมันยากเกินไป สำหรับลิงตัวนั้น เค้ายอมทำ อาจเพราะรักเจ้าของหรืออาจเพราะการฝึก ทั้งๆ ที่มันดูทรมานลิง คนเฮคนปรบมือ แต่กว่าลิงมันจะทำได้ เราเห็นว่ามันตั้งใจมากเลยนะพี่ เพราะถ้าโชว์ง่ายๆ เค้าก็ไม่ได้เงิน
เราคิดว่าลิงไม่น่ามาเลี้ยงคน ละครสัตว์ด้วย ควรจะหมดไป หลายที่มันไม่โอเค แต่คนเราเห็นมานาน และคิดว่ามันโอเค เลยเป็นนอร์ม (norm)
เหมือนสมัยเด็กครูตัดผมเพื่อนเราคิดนะพี่ว่า ผมมันผิดอะไร แต่พศ.นี้ครูตัดผมนักเรียน กลายเป็นเรื่องผิดแล้ว กว่านอร์ม (norm) บางอย่างจะเปลี่ยนน่ะ ’
…………..
จากการสนทนากันด้วยตัวอักษรบนหน้าจอ จากหัวอกลิงก็เลยมาถึงหัวนักเรียน
……………
คราวนี้มาดูกรณีศึกษางานพิเศษอันเกิดจากลิง ที่ทำให้ลิงมีงานทำขึ้นมา
ลิงแสม มักจะชอบรื้อข้าวของ ดังนั้นเวลามีงานแสดงสินค้าหรือว่ามีการท่องเที่ยว ลิงเหล่านี้มักจะลงมาสร้างปัญหากับร้านรวงและผู้คน
ตัวอย่าง เช่น ศาลากลางบางแห่งขณะกำลังซ่อมสร้าง จำต้องมีการว่าจ้างลิงกังจำนวนสี่ตัว เป็นจำนวนเงิน สามหมื่นบาทต่อเดือน เพื่อให้เจ้าของนำลิงมาล่าม ไว้บริเวณที่ทำการก่อสร้างซ่อมแซมหลังคา เนื่องจากมีลิงแสมชอบมาขโมยกระเบื้อง
ในวิกฤติมีโอกาสของลิงกัง คือช่วงนั้นไม่ต้องไปขึ้นมะพร้าว แค่นั่งเฝ้าก็พอ เพราะว่ากลิ่นสาบของลิงกังส่งผลให้ลิงแสมไม่กล้าเข้าใกล้ เนื่องจากลิงกังมีลักษณะตัวใหญ่กว่า เขี้ยวแหลมคมและดุร้าย
ลองมาทบทวนดูกันอีกที ว่าเราจะใช้ลิงให้เกิดประโยชน์อย่างไรดี
เบนจามิน แฟรงคลิน กล่าวไว้ว่า
ทุกๆ ปัญหามักมีโอกาสซ่อนอยู่
แล้วในปัญหาลิงกับมะพร้าวมีโอกาสอะไรซ่อนอยู่ ลองช่วยกันหาให้เจอ
ติดตามบทความใหม่ ๆ จากศุ บุญเลี้ยง ได้ทุกวันพุธ บน LINE TODAY และหากสามารถอ่านบทความอื่นได้ที่เพจศุ บุญเลี้ยง
