รัฐเร่ง Digital ID ให้คนไทยได้ใช้เอกสารอิเล็กทรอนิกส์ เปิดบัญชีโดยไม่ต้องไปแบงก์

เทคโนโลยีเพื่อการยืนยันตัวบุคคลปัจจุบันไปไกลกว่าการสแกนลายนิ้วมือ เพราะสามารถใช้ได้ทั้งใบหน้า เสียงหรือดวงตา ฯลฯ แต่ที่สำคัญคือนำมาใช้อย่างไร ถ้าไทยมี Digital ID เกิดขึ้น ประชาชนอาจไม่ต้องไปเสียเวลาเป็นวันๆ แบกสำเนาเอกสารเป็นตั้งๆ ไปหาหน่วยงานรัฐแล้ว แต่สามารถใช้กระบวนการยืนยันตัวตนแบบอิเล็กทรอนิกส์ผ่านระบบออนไลน์ ซึ่งจะสะดวกมากยิ่งขึ้น

ภาพจาก Shutterstock

ไม่ต้องไปสาขาแบงก์-หน่วยงานรัฐ ก็ทำธุระได้ด้วย Digital ID

ดร.ศักดิ์ เสกขุนทดผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์กรมหาชน)บอกว่า ไทยกำลังเร่งทำ Digital ID ให้ประชาชนสามารถใช้เอกสารของภาครัฐในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งจะทำธุรกรรมต่างๆ ง่ายขึ้น ล่าสุดที่รัฐบาลทำเสร็จแล้วคือความร่วมมือกับกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงพาณิชย์ให้ประชาชนใช้สำเนาทะเบียนบ้าน สำเนาบัตรประชาชน และสำเนานิติบุคคลแบบอิเล็กทรอนิกส์ได้แล้ว

“ต่อไปถึงเวลาที่ประชาชนจะเก็บเอกสารต่างๆ เป็นอิเล็กทรอนิกส์ได้ด้วยตนเอง คล้ายๆ เป็น Digital Inbox ว่าง่ายๆ คือ เมื่อประชาชนไปติดต่อกับภาครัฐจากเดิมที่ต้องใส่ที่อยู่ติดต่อได้เป็นที่อยู่บ้าน ในปัจจุบันสามารถเพิ่มช่องทางติดต่อบนดิจิตอลแล้ว (เช่น อีเมล์) กฎหมายที่เกี่ยวข้องก็จะออกมาเร็วๆ นี้”ทั้งนี้ Digital ID ใช้ยืนยันตัวตนในการทำธุรกรรมได้ อย่างประชาชนสามารถเปิดบัญชีธนาคารได้โดยไม่ต้องไปที่สาขาแบงก์ ถ้าก่อนหน้านี้เคยระบุตัวตนหรือลงทะเบียน Digital ID กับธนาคารแห่งหนึ่งไว้แล้ว ซึ่งการลงทะเบียนตัวตนต้องใช้หน่วยงานที่มีความเชื่อมั่น และคนคุ้นเคย อาทิ ธนาคาร ฯลฯ

“ส่วนการระบุตัวตน ระยะนำร่องจะใช้ใบหน้ายืนยันตัวตน เช่น การลงทะเบียน Digital ID ของผมเริ่มจากไปสแกนหน้า ถ่ายรูปเป็นร้อยรูปที่ NDID *(บริษัท เนชั่นแนลดิจิทัลไอดี จำกัด บริษัทที่ดูแลเรื่อง Digital ID) และทดสอบว่าใช้ได้จริง นี่คือนวัตกรรมที่ integrate จากสิ่งที่ภาคเอกชนมีเข้ามาที่ภาครัฐให้เกิด ecosystem นี่คือสิ่งที่ภาครัฐเปลี่ยนวิธีการทำ*”

Digital ID จะเกิดขึ้นได้ กฎหมายไทยต้องพร้อม

ดร.ศักดิ์ บอกว่า Digital ID จะเกิดขึ้นได้ต้องปลดล็อกกฎหมายในไทย ล่าสุดกฎหมายที่เกี่ยวข้องคือ พระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผ่านระบบดิจิตอล ขณะนี้ผ่านวาระ 1 อยู่ระหว่างการเตรียมข้อมูลเพื่อชี้แจงกรรมาธิการ และนำเข้าสู่สภานิติบัญญัติแห่งชาติ(สนช.) ต่อเนื่องถึงวาระ 2 และวาระ 3

“กฎหมายจะช่วยปลดล็อก Digital ID เรื่องการใช้ข้อมูล เริ่มที่ภาครัฐที่ต้องทำข้อมูลเป็นดิจิตอลตั้งแต่แรก รวมถึงการเตรียมข้อมูลเพื่อแลกเปลี่ยนกับหน่วยงานที่มีสิทธิ์เข้าถึงข้อมูล อันนี้ต้องอ้างอิงร่างพรบ.คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ที่จะเสร็จเร็วๆนี้ หากพรบ.นี้เสร็จเรียบร้อย ตัวประชาชนเราในฐานะเจ้าของข้อมูลเมื่ออนุญาตหน่วยงานรัฐให้ส่งต่อข้อมูลไปที่อื่นๆ รัฐก็ต้องส่งต่อให้”อย่างไรก็ตามข้อมูลที่ไม่ได้รับการอนุมัติจากลูกค้าให้ส่งไปหน่วยงานอื่น สามารถส่งต่อได้เมื่อตัดข้อมูลส่วนบุคคล เช่น ชื่อ อาชีพ ฯลฯ ส่วนนี้จะทำให้ฝั่งการเงินนำข้อมูลไปวิเคราะห์สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ได้ นอกจากนี้จะเกิด ธรรมาภิบาลข้อมูล หรือ  Data Governance เช่น กำหนดบทบาทคนที่รับผิดชอบข้อมูล การอธิบายข้อมูลให้ชัดเจน ต้องช่วยกันสร้างให้เกิดขึ้น

สรุป

National Digital ID คนไทยได้ยินกันมา 1-2 ปีแล้ว มาลุ้นกันว่าปีนี้ ไทยจะมี Digital ID เกิดขึ้นไหม? เพราะถ้าเริ่มใช้จริงแสดงว่าเราอาจไม่ต้องไปเสียเวลาเป็นวันๆ แบกสำเนาเอกสารเป็นตั้งๆ ไปหาหน่วยงานรัฐ หรือธนาคารแล้ว