ฟุตบอลคือกีฬาอันดับหนึ่งของโลก เกิดกระแสคลั่งไคล้ในกีฬาลูกหนังทั่วโลก เป็นกีฬายอดนิยมอันดับหนึ่ง ในหลายพื้นที่ ทั้งในทวีปอเมริกาใต้, ยุโรป, เอเชีย รวมถึงประเทศไทย
สำหรับประเทศญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ สองชาติมหาอำนาจแห่งเอเชีย ฟุตบอลได้รับความนิยมอย่างมากเช่นกัน มีแฟนบอลคอยติดตาม มีนักกีฬาชั้นยอด…สโมสรฟุตบอลชั้นนำของทวีป ฟุตบอลทีมชาติประสบความสำเร็จมากมาย
อย่างไรก็ตาม แม้ฟุตบอลจะโด่งดังแค่ไหน แต่ที่ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ฟุตบอลไม่เคยได้รับความนิยม มากไปกว่าเบสบอล
หากพูดถึงความนิยมในระดับโลก เบสบอลเป็นรองฟุตบอลอยู่หลายก้าว แต่เรื่องราวความเป็นมาของทั้งสองประเทศ กลับส่งผลสำคัญ ทำให้กีฬาเบสบอล เป็นที่นิยมของคนในประเทศ มากกว่าฟุตบอล
อิทธิพลของอเมริกา
ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ คือสองประเทศขนาดเล็กทางเอเชียตะวันออก ติดกับมหาสมุทรแปซิฟิค … ในช่วงศตวรรษที่ 19 เป็นช่วงเวลาที่การค้าขายเดินทางไปทั่วโลก ผู้คนเดินทางเสาะแสวงหาวัฒนธรรมใหม่ สิ่งหนึ่งที่ติดตามการเดินเรือของคนจากยุโรป หรือ อเมริกาเหนือ ไปในทุกพื้นที่บนโลก คือกีฬา
Photo : www.coindesk.com
เป็นที่ทราบกันดีว่า หนึ่งในเหตุผลที่กีฬาฟุตบอลเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก เพราะเหล่ากะลาสีเรือจากอังกฤษ พากีฬาฟุตบอล ไปเผยแพร่ในทุกประเทศ ที่พวกเขาไปจอดเรือเทียบท่า จนทำให้ฟุตบอลเป็นที่รู้จักอย่างรวดเร็ว
กีฬาเบสบอล ไม่ได้ต่างจากฟุตบอล กีฬาชนิดนี้เริ่มต้นที่สหรัฐอเมริกา และเริ่มเติบโตอย่างรวดเร็ว ในช่วงทศวรรษที่ 19 เมื่อชาวอเมริกัน เดินทางออกนอกประเทศ พวกเขาไม่ลืมที่จะนำกีฬาเบสบอล ออกไปเผยแพร่
เมื่อรูปแบบ ในการเผยแพร่วัฒนธรรมกีฬาไม่ต่างกัน จึงขึ้นอยู่กับว่า ใครจะสามารถส่งออกกีฬาของประเทศตัวเอง ไปยังประเทศอื่นได้ก่อนกัน และนี่คือข้อได้เปรียบสำคัญอย่างมาก กับการแผ่ขยายกีฬาเบสบอล มายังญี่ปุ่นและเกาหลี
ประเทศสหรัฐอเมริกา อยู่ห่างกับประเทศเกาหลี กับประเทศญี่ปุ่น เพียงข้ามมหาสมุทรแปซิฟิค ขณะที่อังกฤษ ต้องเดินทางจากสุดตะวันตกของทวีปยุโรป ไปจนสุดตะวันออกของทวีปเอเชีย
ประกอบกับในช่วงศตวรรษที่ 19 สหรัฐอเมริกาตั้งใจที่จะขยายอำนาจ เข้ามาในเอเชียตะวันออก ไม่ว่าจะเป็น ญี่ปุ่น, เกาหลี, จีน, ฟิลิปปินส์ เพื่อแสวงหาผลประโยชน์
ดังนั้นจึงไม่ได้มีเพียงเรือสินค้า ที่เดินทางมายังประเทศเหล่านี้ แต่มีทั้งทหาร, พ่อค้า, ครูสอนภาษา, ผู้เผยแพร่ศาสนา … คนจำนวนมากจากสหรัฐฯ เดินทางมายังเอเชียตะวันออก สร้างชุมชนของตัวเอง และเกิดการเล่นกีฬาขึ้นในพื้นที่เหล่านี้
กีฬาเบสบอลจึงเข้าสู่ญี่ปุ่น และเกาหลี ตั้งแต่ช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ผ่านการสร้างสโมสรเบสบอล โดยคนอเมริกันพลัดถิ่น จากนั้นจึงเริ่มแผ่ขยายสู่คนท้องถิ่น กลายเป็นกิจกรรมสร้างความสนุกให้กับคนรุ่นเยาว์
ที่ญี่ปุ่น กีฬาเบสบอลได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว ในฐานะชาติพันธมิตรของสหรัฐฯ (ในช่วงเวลานั้น) ทำให้สหรัฐฯ ตั้งใจโปรโมทกีฬานี้อย่างมาก
ขณะเดียวกัน เบสบอลคือกีฬาแรกในประเทศญี่ปุ่น ที่เป็นกีฬาประเภททีม ความแปลกใหม่ของการเล่นกีฬาสร้างความตื่นตาให้กับคนญี่ปุ่น
นอกจากนี้ชาวญี่ปุ่น ได้ประยุกต์กีฬาเบสบอล เปลี่ยนกฎบางอย่าง ให้เข้ากับคนญี่ปุ่นมากขึ้น ทำให้ความนิยมของเบสบอล เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว จนในปี 1900 สหรัฐอเมริกาได้บันทึกว่า เบสบอลคือกีฬาอันดับ 1 ของประเทศญี่ปุ่น
เมื่อเบสบอลดังในญี่ปุ่น กระแสจึงขยายไปสู่เกาหลีอย่างรวดเร็ว เพราะในช่วงเวลานั้นประเทศเกาหลี ถูกครอบงำด้วยอิทธิพลจากญี่ปุ่น … กีฬาเบสบอลในแบบฉบับญี่ปุ่น จึงได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย ที่ประเทศเกาหลี
Photo : www.japanpowered.com
ส่วนกีฬาฟุตบอล ตามหลังเข้ามาในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 แต่กว่ากีฬาลูกหนังจะมาถึง เบสบอลได้ปักธงเป็นกีฬาอันดับหนึ่งของญี่ปุ่น และเกาหลีไปเรียบร้อยแล้ว
สหรัฐอเมริกา คือชาติที่มีบทบาทอย่างมาก กับการวางรากฐานกีฬาเบสบอล ให้กับทั้งสองชาติ … ก่อนจะแตกหักกันในสงครามโลก ครั้งที่ 2 สหรัฐอเมริกากับญี่ปุ่น คือเพื่อนรักข้ามชาติ โดยแท้จริง สิ่งใดที่สหรัฐฯคิดว่าดี พวกเขาจะพยายามส่งต่อให้ญี่ปุ่น และกีฬาอันดับหนึ่งของสหรัฐฯ ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 คือเบสบอล
สหรัฐฯ จึงปลูกฝังวัฒนธรรมกีฬาเบสบอล ให้กับญี่ปุ่นเป็นอย่างมาก ถึงขนาดว่า พานักเบสบอลชาวญี่ปุ่น ข้ามมหาสมุทร ไปที่สหรัฐฯ เพื่อฝึกเล่นเบสบอลอย่างจริงจัง รวมถึงให้ผู้เล่นญี่ปุ่นบางคน ลองไปทดสอบฝีมือ เพื่อเข้าร่วมทีมในลีกเบสบอลของสหรัฐฯ
ยิ่งเบสบอลดังในญี่ปุ่นมากเท่าใด เบสบอลยิ่งดังในเกาหลีมากเท่านั้น … เพราะญี่ปุ่นได้ยกทัพบุกยึดเกาหลีเป็นเมืองขึ้น ในปี 1910 และ ญี่ปุ่นทำในสิ่งเดียวกับที่สหรัฐฯ ทำกับตัวเอง คือ ปลูกฝังสิ่งที่คิดว่าดี ให้กับเกาหลีซึ่งเป็นประเทศในการปกครอง
Photo : www.koreatimesus.com
ญี่ปุ่นได้ปลูกฝังวัฒนธรรมหลายอย่าง เข้าสู่สังคมเกาหลี หนึ่งในนั้น คือกีฬาเบสบอล ยิ่งทำให้กีฬาเบสบอล ผูกติดกับชาวเกาหลีมากขึ้นกว่าเดิม
หลังจากญี่ปุ่นวางรากฐานความนิยม ของกีฬาเบสบอลในเกาหลีเป็นที่เรียบร้อย สหรัฐฯ ได้เข้ามาสานต่อ โดยในปี 1921 สหรัฐฯ ได้ส่งนักกีฬาเบสบอลจากลีก MLB มาเยือนเกาหลีเป็นครั้งแรก เพื่อลงแข่งขันกับทีมเบสบอลออลสตาร์ของประเทศเกาหลี อันเป็นเหตุการณ์สำคัญ ที่ทำให้ความนิยมต่อกีฬาเบสบอล ในเกาหลีใต้พุ่งถึงขีดสุด
อิทธิพลของอเมริกา 2.0 : ความสำคัญของลีกอาชีพ
แม้กีฬาเบสบอล จะได้รับความนิยมนำฟุตบอลอยู่หลายก้าว ในญี่ปุ่นและเกาหลี แต่อันที่จริง กีฬาเบสบอล กับกีฬาฟุตบอล กลายเป็นกีฬาอาชีพในช่วงเวลาไล่เลี่ยกันด้วยซ้ำ ที่ประเทศญี่ปุ่น
Photo : www.japanpowered.com
ลีกอาชีพของเบสบอล ก่อตั้งขึ้นเป็นครั้งแรก ในปี 1923 ขณะที่สมาคมฟุตบอลญี่ปุ่นก่อตั้งในปี 1930 โดยทั้งสองกีฬาใช้ช่วงเวลาในยุค 1920’s พัฒนาความเป็นกีฬาอาชีพ
ขณะที่เกาหลีใต้ กว่ากีฬาเบสบอลจะมีสมาคมของตัวเอง ต้องรอถึงปี 1946 ในขณะที่สมาคมฟุตบอลเกาหลีใต้ ก่อตั้งขึ้นตั้งแต่ปี 1928
เบสบอลกับฟุตบอล ควรได้แข่งขันอย่างเท่าเทียม เพื่อชิงความเป็นกีฬายอดนิยม ของญี่ปุ่นและเกาหลี แต่การเกิดขึ้นของสงครามโลกครั้งที่ 2 ทำให้เบสบอลกลับมาได้เปรียบมหาศาลอีกครั้ง
ผลลัพธ์ความพ่ายแพ้ของญี่ปุ่น ที่มีต่อสหรัฐอเมริกา ในสงครามโลก ทำให้สหรัฐฯ กลับมามีอิทธิพลอย่างเต็มรูปแบบ เหนือญี่ปุ่น รวมถึงเกาหลีใต้ ที่ต้องแยกประเทศเกาหลีออกเป็นสองชาติ
สหรัฐฯ เลือกทำในสิ่งเดิม ที่เคยทำไม่ต่างจากในอดีต คือการเผยแพร่แนวคิด วัฒนธรรม รูปแบบทางสังคม ให้กับญี่ปุ่น และเกาหลีใต้
โดยเฉพาะญี่ปุ่น ที่สหรัฐต้องการพัฒนาให้กลายเป็น ประเทศแนวหน้าที่มีแนวคิดเสรีนิยมในทวีปเอเชีย เพื่อต่อสู้กับจีน ในช่วงสงครามเย็น … ทำให้อิทธิพลของสหรัฐฯ ครอบคลุมประเทศญี่ปุ่น กีฬาเบสบอลจึงได้รับการสนับสนุนอย่างมาก จากสหรัฐอเมริกา
ปี 1950 ประเทศญี่ปุ่นให้กำเนิดลีกเบสบอล อย่างเป็นทางการ ในชื่อ Nippon Professional Baseball (นิปปอน โปรเฟสชันนัล เบสบอล) หรือ NPB หรือที่คนญี่ปุ่นเรียกกันว่า ปุโรยะคิว (Puro Yakyu)
NPB เป็นลีกที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจาก MLB ลีกเบสบอลอันดับหนึ่งของสหรัฐฯ พร้อมกับปรับกฎกติกาบางอย่าง ให้เข้ากับคนญี่ปุ่น และลีก NPB มีส่วนอย่างมาก ที่ทำให้กีฬาเบสบอล โด่งดังมากกว่ากีฬาชนิดอื่น แบบไม่เห็นฝุ่น
เพราะ NPB เริ่มต้นด้วยการเป็นลีกกีฬาอาชีพ อย่างเป็นระบบ มีการแข่งขันตั้งแต่เดือนเมษายน ไปจนถึงตุลาคม มีการแข่งขันมากกว่า 100 เกมในแต่ละฤดูกาล และมีการถ่ายทอดสดทุกวัน ที่มีการแข่งขัน
สำหรับคนญี่ปุ่น ที่ต้องการหาความสุข ความสนุกให้ชีวิต หลังจากผ่านช่วงสงครามได้ไม่นาน กีฬาเบสบอลถือว่าเข้ามาตอบโจทย์ได้เป็นอย่างดี
นอกจากนี้ อิทธิพลที่ลีก NPB ได้รับมาจากลีกเบสบอลของสหรัฐฯ คือการสร้างความผูกพันระหว่างทีมเบสบอล กับเมือง หรือคนในท้องถิ่น ทีมเบสบอล สามารถเป็นตัวแทน เป็นหน้าเป็นตา เป็นความภูมิใจของแต่ละเมือง ยิ่งทำให้ชาวญี่ปุ่นหันมาสนใจ อยากสนับสนุนทีมเบสบอล เพื่อสร้างชื่อเสียงให้กับเมือง
Photo : www.tofugu.com
อีกหนึ่งอิทธิพล ที่ทำให้ลีก NPB ได้รับความนิยม คือสหรัฐอเมริกา ได้ส่งนักเบสบอลนามว่า วอลลี โยนาไมน์ (Wally Yonamine) มาร่วมเป็นผู้เล่นในลีก NPB … ทั้งที่ความจริง วอลลี ไม่ใช้นักเบสบอลอาชีพ แต่เขาเป็นอดีตนักอเมริกันฟุตบอล ที่ล้มเหลวในลีก NFL จนต้องเดินทางมาเริ่มต้นใหม่กับการเป็นนักเบสบอล ที่ญี่ปุ่น
แต่วอลลีพิสูจน์ตัวเอง ด้วยการติดทีมยอดเยี่ยมถึง 8 ครั้ง, เป็นผู้เล่นยอดเยี่ยมในตำแหน่งเอาท์ฟิลด์ อีก 7 ครั้ง และเป็นผู้เล่นยอดเยี่ยมของลีก NPB ในปี 1957
“เขาเปิดประตูให้กับผู้เล่นต่างชาติในญี่ปุ่น เขาสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับสหรัฐฯ เขาทำให้คนญี่ปุ่นคิดว่า ถ้าคนอเมริกันเป็นเหมือนวอลลี สหรัฐฯ อาจไม่ใช่ประเทศที่แย่เท่าใดนัก” โรเบิร์ต ไวทิง (Robert Whiting) นักเขียนผู้ศึกษาวัฒนธรรมเบสบอล ในประเทศญี่ปุ่นเขียนถึง วอลลี โยนาไมน์
วอลลีกลายเป็นบุคคล ที่เข้ามาเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับสหรัฐฯ คนญี่ปุ่นจำนวนไม่น้อยยอมเปิดรับวัฒนธรรมของอเมริกามากขึ้นเพราะเขา และเบสบอลได้รับประโยชน์เป็นอย่างมาก
ขณะที่เกาหลีใต้ แม้จะไม่ได้รับการผลักดันให้มีลีกกีฬาเบสบอล เหมือนกับญี่ปุ่น เพราะปัญหารอบด้านในประเทศ แต่กีฬาเบสบอลยังคงเป็นที่นิยมในเกาหลีใต้ นักเบสบอลชาวเกาหลีใต้หลายคน ย้ายไปเล่นเบสบอล ที่ประเทศญี่ปุ่น
เกาหลีใต้ซึมซับกระแสกีฬาเบสบอล จากประเทศญี่ปุ่น ปี 1962 คือปีแรกที่มีนักเบสบอลชาวเกาหลีใต้ ย้ายไปเล่นในลีก NPB และต่อยอดสร้างกระแสความนิยมอย่างต่อเนื่อง จนในปี 1982 ความนิยมของกีฬาเบสบอลพุ่งถึงขีดสุด จึงนำไปสู่การก่อตั้งลีกเบสบอล ในชื่อ KBO League ตามคำเรียกร้องของแฟนกีฬา
Photo : alchetron.com
ขณะที่ฟุตบอล กว่าจะมีลีกอาชีพ ต้องใช้เวลานาน ถึงจะก่อร่างสร้างตัวขึ้นมา … เจลีก ลีกฟุตบอลอาชีพของญี่ปุ่นก่อตั้งในปี 1992 ช้ากว่าลีกเบสบอลถึง 42 ปี
ด้านเคลีก แม้จะก่อตั้ง หลังจากลีกเบสบอลเพียงปีเดียวในปี 1983 ซึ่งเป็นผลจากประเทศเกาหลีใต้ปรับตัวสู่สังคมประชาธิปไตย ทำให้มีลีกอาชีพกีฬาเกิดขึ้น … แต่ความเชื่อมโยงของเบสบอลอาชีพในเกาหลีใต้ ก่อกำเนิดตั้งแต่ ช่วง 20 ปีก่อนหน้านั้น ผ่านความนิยมจากเบสบอลในประเทศญี่ปุ่น
ลีกกีฬาอาชีพคือส่วนสำคัญ ที่ทำให้กีฬาพัฒนา เติบโตอย่างก้าวหน้า เพราะลีกกีฬาจะต้องปรับตัวเป็นธุรกิจ กีฬาต้องสร้างกระแส สร้างฐานแฟน เพื่อสร้างรายได้
เมื่อเบสบอลมีโอกาสได้เริ่มเป็นลีกอาชีพ ก่อนกีฬาฟุตบอล เบสบอลจึงสามารถสร้างฐานแฟนได้ก่อน และสร้างฐานแฟนได้เป็นจำนวนมาก เพราะโลกในตอนนั้น ไม่ได้ติดต่อสื่อสาร เชื่อมโยงง่ายดาย ผู้คนมีทางเลือกรับชมกีฬาได้ตามใจชอบ เช่นทุกวันนี้
กีฬาแห่งความภูมิใจ
ปัจจุบัน เราอยู่ในโลกยุคโลกาภิวัฒน์ เชื่อมโลกทั้งใบเข้าด้วยกัน โลกกีฬาไม่มีเรื่องของชาติ เข้ามาเป็นกำแพงขวางกั้นอีกต่อไป ถึงจะอยู่คนละซีกโลก ก็สามารถติดตามกีฬาที่เราต้องการจะรับชม
กระแสของกีฬาฟุตบอลจากต่างประเทศ ปลุกกระแสฟุตบอลให้ตื่นขึ้น ในญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ นักเตะจากทั้งสองชาติ เดินทางออกไปค้าแข้งในยุโรป เหมือนที่นักเบสบอล ย้ายไปเล่นที่สหรัฐอเมริกา
Photo : www.telegraph.co.uk
ปัจจุบันฟุตบอลเจลีก ได้รับความนิยมอย่างมาก จากคนญี่ปุ่นเอง รวมถึงเป็นที่ติดตามของชาวต่างชาติ มีนักเตะระดับโลกทยอยไปค้าแข้ง ขณะที่ในเกาหลีใต้ ฟุตบอลพรีเมียร์ลีก อังกฤษ คือลีกที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน
แต่ไม่ว่าฟุตบอลจะโด่งดังแค่ไหน ก็ไม่สามารถก้าวข้ามผ่านกำแพงของกีฬาเบสบอล ทั้งที่กระแสกีฬาฟุตบอลญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ เติบโตอย่างต่อเนื่อง ทั้งในแง่ของลีก หรือ นักเตะ
มีหลายเหตุผลที่น่าสนใจ ที่ผู้คนถกเถียงกัน ไม่ว่าจะเป็น กีฬาเบสบอลเป็นเหมือนหนึ่งในวัฒนธรรม ที่อยู่คู่กับประเทศญี่ปุ่นและเกาหลีใต้มายาวนานเกิน 100 ปี ขณะที่ฟุตบอลมาเริ่มต้นสร้างกระแสจริงจัง เมื่อทั้งสองชาติ ร่วมมือกันเป็นเจ้าภาพฟุตบอลโลก ในปี 2002
บางคนแสดงความเห็นว่า กีฬาเบสบอล สามารถสร้างนักกีฬา ขึ้นไปเล่นในลีกชั้นนำได้มากกว่าฟุตบอล โดยเฉพาะกรณีของประเทศญี่ปุ่น ที่ส่งออกนักเบสบอลจำนวนมาก ไปโลดแล่นอยู่ในลีกเบสบอลอันดับหนึ่งของโลก อย่าง MLB
Photo : yahoo.co.jp
เป็นระยะเวลาเกือบ 60 ปี ที่นักเบสบอลจากญี่ปุ่นเดินทางไปเล่นที่สหรัฐอเมริกา และนักกีฬาญี่ปุ่น เคยคว้ารางวัลทั้งนักกีฬายอดเยี่ยม (MVP), นักกีฬาหน้าใหม่ยอดเยี่ยม, ทีมยอดเยี่ยม รวมถึงนักกีฬาญี่ปุ่นหลายคน สามารถคว้าแชมป์เวิลด์ ซีรี่ส์ ถ้วยรางวัลสูงสุดของลีก MLB ในฐานะ แชมป์ประจำฤดูกาล มาครองได้
ผู้เล่นชาวเกาหลีใต้ อาจไม่ประสบความสำเร็จเท่าคนญี่ปุ่น แต่พวกเขาก็มีนักกีฬาที่ชนะเวิลด์ ซีรี่ส์ เหมือนกับญี่ปุ่น และมีผู้เล่นหลายคนติดทีมยอดเยี่ยมประจำฤดูกาล
เบสบอลจึงเป็นกีฬาที่สร้างความรู้สึกว่า นักกีฬาของญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ สามารถขึ้นไปยืนอยู่ในจุดเดียวกับผู้เล่นระดับโลกอย่างแท้จริง สามารถประสบความสำเร็จ และสร้างชื่อเสียงได้ ไม่ต่างจากนักกีฬาของสหรัฐฯ
ขณะที่ฟุตบอล แม้จะมีนักกีฬาออกเดินทางไปค้าแข้งในยุโรปจำนวนมาก แต่มีไม่กี่คนที่จะประสบความสำเร็จอย่างจริงจัง ฮิเดโตชิ นากาตะ, ปาร์ค จี ซอง, ซน ฮึง มิน คือรายชื่อที่สามารถบอกได้ แต่หากเทียบกับจำนวนของนักเบสบอล ที่ประสบความสำเร็จใน MLB ตัวเลขยังถือว่าตามหลังไม่น้อย
Photo : www.reddit.com
นอกจากนี้ ยังมีเสนอแนวคิดว่า เบสบอลเป็นกีฬาที่ต้องเคร่งครัดในกฎระเบียบ มีระเบียบวินัยในการเล่นสูง ใช้สมาธิมาก ซึ่งเข้ากับวัฒนธรรมของญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ ได้เป็นอย่างดี ทำให้เบสบอลจึงเป็นเหมือนกีฬา ที่เป็นภาพแทนของชาวญี่ปุ่น และเกาหลีใต้
อย่างไรก็ตาม หลายคนมองเห็นตรงกันว่า ฟุตบอลกำลังเติบโตอย่างต่อเนื่อง ทั้งในญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ฟุตบอลคือกีฬาอันดับ 2 อย่างไม่ต้องสงสัย และหลายฝ่ายมองว่า ฟุตบอลกำลังเป็นที่นิยมมากกว่าเบสบอล ในหมู่เยาวชนคนรุ่นใหม่
ปัจจุบันคือเบสบอล แต่อนาคตในอีก 20 ปีข้างหน้า ฟุตบอลอาจแซงหน้า หรือต้องตามหลังต่อไป ไม่มีใครรู้ได้ … แต่กีฬาไหนจะเป็นที่นิยมมากกว่ากัน ไม่สำคัญเท่ากับ การที่ประเทศญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ มีสังคมกีฬาที่มีคุณภาพ สามารถสร้างความสุขรอบด้าน ให้กับประชาชนในประเทศ
แหล่งอ้างอิง
บทความวิชาการ FROM PPĒSŬPPOL TO YAGU:
THE EVOLUTION OF BASEBALL AND ITS TERMINOLOGY IN KOREA
หนังสือ Kenichi Zenimura, Japanese American Baseball Pioneer
https://focusweb.org/u-s-imperialism-in-the-asia-pacific/
https://history.state.gov/milestones/1830-1860/pacific-expansion
https://www.wsj.com/articles/whats-that-rocketing-into-the-north-korean-sky-a-baseball-1514391399?mod=e2tw
https://hannaone.com/blog/history-and-popularity-of-baseball-in-south-korea.html
https://theculturetrip.com/asia/japan/articles/how-did-baseball-become-so-popular-in-japan/
http://web.mit.edu/21f.066/www/mhori/baseball.html
https://ripbaseball.com/2019/03/17/grave-story-wally-yonamine/
https://abcnews.go.com/International/wally-yonamine-japanese-american-sports-pioneer-dies-age/story?id=13036475
https://www.reddit.com/r/japan/comments/ajhjfq/which_sport_is_more_popular_in_japan_nowadays/
