เรียกว่างานเข้า“การบินไทย“แบบเต็มๆ เมื่อโลกออนไลน์แชร์ข้อร้องเรียนของผู้โดยสารว่า เมื่อวันที่ 11 ตุลาคมที่ผ่านมา นักบินการบินไทยซึ่งไม่ได้ปฏิบัติหน้าที่และโดยสารไปเครื่องบิน (Deadhead Pilot) เที่ยวบินที่ TG 971 เส้นทางซูริค–กรุงเทพฯ มีปัญหาเรื่องที่นั่ง โดยต้องการแลกที่นั่งชั้นหนึ่ง (First Class) กับผู้โดยสาร มิเช่นนั้นนักบินประจำเครื่อง (On Duty Pilot) จะไม่ขึ้นบิน ส่งผลให้สามีภรรยาคู่หนึ่งต้องเสียสละที่นั่งชั้นหนึ่ง เพื่อให้เครื่องบินออกเดินทาง หลังจากจอดแช่ในสนามบินมากว่า 2 ชั่วโมง เนื่องจากปัญหาดังกล่าว
ประเด็นนี้ร้อนถึงเก้าอี้ของ “สุเมธ ดำรงชัยธรรม” กรรมการผู้จัดการใหญ่ (DD) การบินไทย เพราะทันทีที่ข่าวนี้แพร่ออกไป ก็มีผู้ใหญ่ทั้งประธานคณะกรรมการ (บอร์ด) และรัฐมนตรีกระทรวงคมนาคมโทรหา “แบบไฟลุก” ทั้งคืน โดยการบินไทยได้ตัดสินใจออกแถลงการณ์ว่า “ได้สั่งการให้เรียกผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย มา สอบสวนข้อเท็จจริง” เพราะเหตุการณ์ดังกล่าวเป็นเรื่องร้ายแรงและกระทบต่อภาพลักษณ์บริษัท ซึ่งเป็นธุรกิจบริการแบบพรีเมี่ยม!
ด้านโลกออนไลน์ก็เกิดกระแสโจมตีนักบินอย่างหนักว่าไม่มี Spirit แต่ในมุมมองของนักบินด้วยกัน ก็อยากให้สังคมฝั่งความ 2 ด้านก่อนตัดสิน โดย “สนอง มิ่งเจริญ“ นายกสมาคมนักบินไทย และหัวหน้านักบิน (Captain) การบินไทย ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า อยากให้รอผลสอบสวนก่อนเพื่อความเป็นธรรมของทุกฝ่าย พร้อมออกมาระบุว่า นักบินมีสิทธิ์นั่ง First Class ในกรณีที่นั่งว่าง แต่มาถึงวันนี้ เกิดกรณีที่แม้ไม่มีผู้โดยสาร FirstClass กัปตันก็ไม่ได้ถูกสำรองที่นั่งให้ตามสิทธิที่มี
แล้วความจริงหนึ่งเดียวมีจริงไหม นี่เรื่องคือปัญหาที่นั่งการบินไทย หรือนิยายราโชมอน กันแน่
ฟังความอีกด้าน ที่ไม่ใช่กัปตันและผู้โดยสาร
The Bangkok Insight จึงได้สอบถามไปยังแหล่งข่าวจากวงการการบิน ที่ไม่ใช่ทั้งนักบิน และผู้โดยสารว่า เกิดอะไรขึ้นกันแน่กับเที่ยวบิน TG 971 เจ้าปัญหา
แหล่งข่าวกล่าวว่า ถ้าจะเข้าใจเรื่องนี้ ต้องเข้าใจระบบการสำรองที่นั่งของการบินไทยก่อน โดยปกติเที่ยวบิน TG 971 เส้นทางซูริค–กรุงเทพฯ จะทำการบินด้วยเครื่องบินโบอิ้ง777-300 ER มีที่นั่ง 2 ประเภท คือ ชั้นประหยัด (Economy Class) และชั้นธุรกิจ (Business Class) แต่ในวันที่ 11 ตุลาคม ได้มีการเปลี่ยนมาใช้เครื่องบินโบอิ้ง 747-400 แทน ซึ่งเครื่องบินประเภทนี้มีที่นั่ง 3 ประเภท คือ ชั้นประหยัด ชั้นธุรกิจ และชั้นหนึ่ง (First Class)
แม้เครื่องบินโบอิ้ง 747-400 จะมีที่นั่ง 3 ประเภท แต่การบินไทยก็ต้องจำหน่ายตั๋วเป็น 2 ประเภทเหมือนเดิม คือ ชั้นประหยัดและชั้นธุรกิจ เพราะเหตุผลหลายด้าน คือ เวลาขายตั๋วมีไม่มาก จึงไม่สามารถขายตั๋วชั้นหนึ่งได้ทัน หากเปลี่ยนมาจำหน่ายตั๋วชั้นหนึ่ง ก็จะทำให้ต้องเปลี่ยนระบบอื่นๆ บนเครื่องตามไปด้วย เช่น ต้องเตรียมจานชามช้อนหรืออาหารเป็นพิเศษ เพื่อบริการผู้โดยสารชั้นหนึ่งโดยเฉพาะทั้งที่ผ่านมาทั้งฤดูกาลไม่ได้เตรียมอาหารชั้นหนึ่งไว้เลย
ในกรณีนี้ การบินไทยจึงจะนำที่นั่งชั้นหนึ่งไปรวมกับที่นั่งชั้นธุรกิจ แล้วขายเป็นที่นั่งชั้นธุรกิจทั้งหมด คือ ได้นำที่นั่งชั้นหนึ่งของเครื่องบินโบอิ้ง 747-400 ประมาณ 9-10 ที่นั่ง ไปรวมกับที่นั่งชั้นธุรกิจ 40 ที่นั่ง แล้วขายรวมเป็นชั้นธุรกิจ 49-50 ที่นั่ง เมื่อผู้โดยสารจองที่นั่ง ก็เห็นผังเป็นชั้นธุรกิจทั้งหมด ที่ผ่านมาการบินไทยก็ทำการขายเช่นนี้ ยกเว้นการนำเครื่องบินที่มีที่นั่ง 3 ประเภท อย่างแอร์บัส 380 ไปเปลี่ยนกับโบอิ้ง 747-400 ซึ่งมีที่นั่ง 3 ประเภทเหมือนกัน จึงจะขายตั๋ว 3 ประเภทเหมือนเดิม
“ผู้โดยสารซื้อตามปกติ เขาไม่รู้หรอกว่าเป็น First Class เขาจองได้หมด เพราะผังขึ้นว่าเป็น Business ทั้งหมด”
นักบินโดยสารนั่งอยู่ตรงไหน
ด้านนักบินที่โดยสารไปกับเครื่องบินนั้น จะมีหลักเกณฑ์เขียนไว้ในคู่มืออย่างชัดเจนว่า จะได้นั่งตรงไหนของเครื่องบิน โดยมีหลักเกณฑ์เขียนครอบคลุมทั้งเครื่องบินแบบที่นั่ง 3 ประเภทและ 2 ประเภท
สำหรับ TG 971 เส้นทางซูริค–กรุงเทพฯตามปกติจะบินด้วยเครื่องบินโบอิ้ง 777-300 ER ซึ่งมีที่นั่ง 2 ประเภท ซึ่งก็มีการจองที่นั่งชั้นธุรกิจไว้ให้นักบินโดยสาร แต่เมื่อเปลี่ยนเป็นเครื่องบินโบอิ้ง 747-400 ระบบก็ยังจองที่นั่งชั้นธุรกิจไว้ให้เหมือนเดิม เพราะใช้ระบบการขายแบบที่นั่ง 2 ประเภทเหมือนเดิมและที่นั่งชั้นหนึ่งก็ถูกนำมารวมเป็นชั้นธุรกิจ และถูกจองไปหมดแล้ว
แต่เมื่อนักบินโดยสารเห็นว่า เครื่องบินลำใหม่มีที่นั่งชั้นหนึ่งด้วย จึงขอจองที่นั่งชั้นหนึ่งตามสิทธิ์ เนื่องจากที่นั่งชั้นหนึ่งในเครื่องบินโบอิ้ง 747-400 มีขนาดใหญ่กว่าและสามารถนอนราบได้ 180 องศา นักบินจึงสามารถพักผ่อนได้เต็มที่ เพื่อเตรียมทำการบินต่อไป ส่วนที่นั่งชั้นธุรกิจสามารถปรับเอนได้ประมาณ 170 องศา
เลือกความปลอดภัยหรือผู้โดยสาร
แหล่งข่าวจากการบินไทย ให้ความเห็นถึงกรณีที่ผู้โดยสารต้องสละที่นั่งชั้นหนึ่งให้นักบินโดยสาร เพื่อให้เครื่องบินออกเดินทางว่า ส่วนเห็นว่าเรื่องนี้ไม่มีใครถูกหรือผิด เพราะเป็นเรื่องของมุมมองที่แตกต่างกัน 2 แบบ
ถ้าคำนึงถึงเรื่องความปลอดภัยเป็นอันดับแรก ก็ให้นักบินโดยสารไปนั่งชั้นหนึ่งแทน เพราะผู้โดยสารก็ซื้อตั๋วชั้นธุรกิจ ไม่ใช่ชั้นหนึ่ง และเมื่อลงจากเที่ยวบินนี้แล้ว นักบินโดยสารก็ต้องไปขับเครื่องบินให้ผู้โดยสารต่อ แต่ถ้าคำนึงถึงความพอใจของผู้โดยสารมากกว่า ก็ตัดสินใจให้ผู้โดยสารนั่งอยู่ชั้นหนึ่งเหมือนเดิม
“ระบบไม่ได้มีอะไรผิด ผู้โดยสารไม่ได้ขออัพที่นั่ง เรื่องนี้เป็นประเด็นหน้างาน ที่ต้องคุยกันระหว่างกัปตันเครื่องบินลำนั้น หรือ Pilot In Command และนายสถานีหรือ KK โดยถ้าประตูเครื่องบินยังไม่ปิด นายสถานีจะมีอำนาจตัดสินใจสูงสุด แต่ถ้าประตูปิดแล้วกัปตันจะมีอำนาจสูงสุด แต่จริงๆ ระหว่างนั้นก็คุยกันได้ว่า ใครพอใจเรื่องไหน เรื่องไหนรับได้ รับไม่ได้ ถ้าสื่อสารไม่ตรงกันก็จะเกิดปัญหาตามมา“
“การบินไทย” ควรออกคู่มือที่ชัดเจน
อย่างไรก็ตาม อยากให้สังคมอย่าใช้อารมณ์ตัดสินเรื่องต่างๆ เพราะทุกคนต่างก็เล่าเรื่องในฝั่งตัวเอง ผู้โดยสารเล่ามุมมองผู้โดยสาร นักบินเล่าในมุมมองนักบิน จึงอยากให้รอผลการสอบสวนอย่างเป็นทางการจากการบินไทยจะดีกว่า
นอกจากนี้ อยากให้การบินไทยเขียนคู่มือให้ชัดเจนว่า ถ้ามีการนำเครื่องบินแบบที่นั่ง 3 ประเภท ไปบินแทนเครื่องบินแบบที่นั่ง 2 ประเภท จะให้ดำเนินการอย่างไร ระบบจองตั๋วควรจองที่นั่งชั้นหนึ่งให้นักบินโดยสารเลยหรือไม่ เพื่อให้เป็นแนวทางปฏิบัติร่วมกัน และป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาขึ้นมาในอนาคต
