ทรัพย์สินทางปัญญา หมายถึง ผลงานอันเกิดจากการประดิษฐ์ คิดค้นหรือสร้างสรรค์ของมนุษย์ ซึ่งเน้นที่ผลผลิตของสติปัญญาและความชำนาญ โดยไม่คำนึงถึงชนิดของการสร้างสรรค์ หรือวิธีในการแสดงออก
ทรัพย์สินทางปัญญา อาจแสดงออกในรูปแบบของสิ่งที่จับต้องได้ เช่น สินค้าต่างๆ หรือในรูปของสิ่งที่จับต้องไม่ได้ เช่น บริการแนวคิดในการดำเนินธุรกิจ กรรมวิธีการผลิตทางอุตสาหกรรม
ในทางกฎหมาย ทรัพย์สินทางปัญญา แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ลิขสิทธิ์ (Copyright) และ ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม (Industrial Property) โดยในส่วนของ “ลิขสิทธิ์” นั้น เป็นผลงานที่เกิดจากความคิดสร้างสรรค์ การใช้สติปัญญา ความรู้ความสามารถ และความวิริยะอุตสาหะในการสร้างสรรค์งานให้เกิดขึ้น ซึ่งถือเป็นทรัพย์สินทางปัญญาประเภทหนึ่งซึ่งมีคุณค่าทางเศรษฐกิจ
ตัวอย่างของงานสร้างสรรค์ที่มีลิขสิทธ์นั้น ได้แก่ งานวรรณกรรม นาฏกรรม ศิลปกรรม ดนตรีกรรม ภาพยนตร์ สิ่งบันทึกเสียง งานแพร่เสียง แพร่ภาพ หรืองานอื่นใดในแผนกวรรณคดี แผนกวิทยาศาสตร์ หรือแผนกศิลปะ ไม่ว่างานดังกล่าวจะแสดงออกโดยวิธีหรือรูปแบบอย่างใด
สำหรับ “ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม” ซึ่งเป็นทรัพย์สินทางปัญญาอีกประเภทหนึ่งนั้น เป็นความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ที่เกี่ยวกับสินค้าอุตสาหกรรม ซึ่งความคิดสร้างสรรค์นี้จะเป็นความคิดในการประดิษฐ์คิดค้นการออกแบบผลิตภัณฑ์ทางอุตสาหกรรม ซึ่งอาจจะเป็นกระบวนการหรือเทคนิคในการผลิตที่ได้ปรับปรุง หรือ คิดค้นขึ้นใหม่ หรือที่เกี่ยวข้องกับตัวสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ที่เป็นองค์ประกอบและรูปร่างสวยงามของตัวผลิตภัณฑ์ นอกจากนี้ยังรวมถึง เครื่องหมายการค้าหรือยี่ห้อ ชื่อทางการค้า แหล่งกำเนิดสินค้า
ทั้งนี้ “ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม” ยังแบ่งเป็น สิทธิบัตร เครื่องหมายการค้า สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ความลับทางการค้า และแบบผังภูมิวงจรรวม
หากผู้ประกอบการรายใดมี “ปัญญา” ที่น่าจะแปลงไปเป็น “ทรัพย์สิน” ได้ แต่ยังไม่รู้จะเริ่มต้นเพื่อเข้าสู่ระบบหรือขั้นตอนที่ถูกต้องได้อย่างไร สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ กรมทรัพย์สินทางปัญญา เลขที่ 44/100 ถนนนทบุรี 1 ต.บางกระสอ อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000 โทรศัพท์ (02) 547-4621-25 หรือ www.ipthailand.goth
คุณอานุภาพ ประสงค์
เครื่องดักจับยุง ฝีมือไทยแท้
เครื่องดักจับยุงและแมลง ยี่ห้อ “ONE NESS (วันเนส) และ NEO NESS (นีโอเนส)” คือ ทรัพย์สินทางปัญญาของคนไทย ที่สร้างงาน-สร้างกำไร ให้กับเจ้าของสิทธิบัตรมานานหลายปีแล้ว
คุณอานุภาพ ประสงค์ เจ้าของผลิตภัณฑ์เครื่องดักยุงแบรนด์ดังว่า เริ่มต้นให้ฟัง พื้นเพเป็นคนจังหวัดปราจีนบุรี จบการศึกษาด้านวิศวกรรมเครื่องกล ก่อนหน้านี้ ช่วงกลับไปเยี่ยมบ้านเกิด เห็นคนแถวบ้าน เปิดไฟสีม่วงดักจับแมงดา แต่นอกจากจะได้แมงดาแล้วยังได้ยุงจำนวนมากด้วย
เลยเกิดความคิดทดลองผลิตเครื่องดักยุง เริ่มต้นจากการลงทุนซื้อหลอดไฟสีม่วงมา 1 หลอด ราคาประมาณ 700 บาท ก่อนนำขันน้ำ 1 ใบ พัดลมคอหัก 1 ตัว และเข่งมะม่วง มาประกอบ เป็นโมเดล ก่อนนำไปทดลองใช้ ปรากฏได้ผลดีเกินคาด สามารถดักแมลงได้จำนวนมาก
“ยุงชอบเล่นไฟสีม่วง ส่วนแมลงทั่วไปชอบไฟสีขาว เครื่องดักยุงตัวแรกของผม จึงนำหลอดไฟสีม่วงวางไว้ตรงกลางก่อนเอาขันน้ำครอบไว้ด้านบน เพื่อล่อยุง พอมันบินเข้ามาเล่นไฟ ก็จะโดนพัดลมเป่าลงเข่งที่รองรับอยู่ด้านล่าง ซึ่งลมจะเป่าอยู่ตลอด ทำให้บินย้อนขึ้นมาไม่ได้ จนตายไปในที่สุด” คุณอานุภาพ อธิบาย แนวคิดเบื้องต้น
ความคิดสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ ไม่เคยมีมาก่อนในท้องตลาด ถูกเก็บเข้า “ลิ้นชัก” อยู่นานหลายปี กระทั่งเมื่อราวปี 2536 มีโอกาสพบปะกับนายทุนซึ่งมีความสนใจ จึงได้ทำงานพัฒนาผลิตภัณฑ์ร่วมกัน จนปี 2546 ดำเนินการจดสิทธิบัตรไว้ และได้ออกวางจำหน่ายอย่างเป็นทางการ เมื่อปี 2548
“ลงทุนไปประมาณ 4 ล้านบาท แต่ถึงตอนนี้ทุนคืนแล้ว จึงพัฒนาสินค้าใหม่ออกมา ให้มีทั้งสินค้าสำหรับตลาดบนและตลาดล่าง” คุณอานุภาพ บอกถึงกลยุทธ์การตลาด เนื่องจากปัจจุบัน มีผลิตภัณฑ์คู่แข่งจากทั้งในและนอกประเทศ
“การทำให้เป็นที่รู้จัก ส่วนใหญ่ใช้วิธีการบอกต่อ ประกอบกับคนต้องการสินค้าแบบนี้เพิ่มขึ้น อาจเพราะยุงเยอะ คนกลัวสารเคมี อีกทั้งยังเป็นอุปกรณ์ที่กินไฟไม่มาก เดือนหนึ่งแค่ 18 บาท เลยยังขายดีอยู่ แม้จะมีคู่แข่งหลายเจ้า” คุณอานุภาพ บอกจริงจัง และว่าในอนาคตอันใกล้ เขาอาจมีผลงานสร้างเครื่องไล่แมลงวัน ออกมาจำหน่าย เพราะได้รับเสียงเรียกร้องจากลูกค้าเข้ามาหลายสิบราย ช่วงนี้อยู่ในระหว่างการเก็บข้อมูล
ผลิตภัณฑ์ “เครื่องดักจับยุงและแมลง” ข้างต้น เป็นตัวอย่างความพยายามและความสามารถของคนไทย ที่ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าชนชาติไหนๆ ในโลก
