ท่านผู้อ่าน โดยเฉพาะท่านที่เคยเป็นคุณแม่มาก่อน อาจเกิดความสงสัยเมื่อเห็นชื่อบทความที่ผมเขียนว่าทำไมต้องใช้ยาสลบ สำหรับการคลอดปกติด้วยหรือเป็นเรื่องจริงหรืออิงนิยายกันแน่ ในฐานะที่ผมเป็นสูตินรีแพทย์ ขอตอบว่าจริงครับ ในอดีตเมื่อประมาณ ๗๐ กว่าปีที่ผ่านมา ในต่างประเทศการคลอดปกติทางช่องคลอด คุณหมอนิยมใช้ยาสลบกัน ซึ่งผมค้นพบความจริงอันนี้เมื่อผมได้มีโอกาสอ่านหนังสือเรื่อง Impact of birthing practices on breastfeeding แปลเป็นไทยว่า ผลกระทบของการดูแลการคลอดที่มีต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เขียนโดยคุณพยาบาลชื่อ Mary Kroeger๑ ตีพิมพ์เมื่อ ค.ศ. ๒๐๐๔ หรือ พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยเขียนไว้ตอนหนึ่ง ซึ่งผมถอดความดังนี้
“…เมื่อการคลอดได้ถูกเคลื่อนย้ายจากบ้านไปยังโรงพยาบาลและมีการแนะนำให้ใช้ยาสลบระหว่างการคลอด เช่น อีเธอร์ มากขึ้นในช่วงทศวรรษ ๑๙๔๐ ทำให้แบบแผนการดูแลการคลอดในสหรัฐอเมริกาออกมาว่าต้องงดน้ำและอาหาร ระหว่างการคลอด เพื่อป้องกันโอกาสที่จะเกิดอาเจียนและสำลักทำให้ปอดอักเสบ (Aspiration pneumonia) แต่ต่อมาการใช้ยาสลบสำหรับการคลอดปกติได้รับความนิยมลดน้อยลง แต่การงดน้ำและอาหารก็ไม่ได้ลดน้อยลง แม้ว่าจะไม่มีหลักฐาน่าการกระทำเช่นนี้มีประโยชน์อยู่จริง…”
ในทางปฏิบัติ สูตินรีแพทย์ส่วนหนึ่งยังนิยมให้คุณแม่งดน้ำและอาหารขณะเจ็บครรภ์ถี่ขึ้น แต่เหตุผลที่
อ้างคือกลัวว่าถ้าจำเป็นต้องผ่าท้องทำคลอด การดมยาสลบอาจทำให้คุณแม่สำลักได้ เช่นเดียวกับในอดีตที่กลัวว่าคุณแม่จะสำลักในการคลอดปกติดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น ความจริงแล้วมีผลเสียที่ตามมาจากการงดน้ำและอาหารนี้ กล่าวคือกระเพาะอาหารจะมีการหลั่งน้ำย่อยออกมาตลอดทั้งวันอยู่แล้ว แต่จะออกมามากช่วงที่เรารับประทานอาหาร ดังนั้นการงดน้ำและอาหารไม่ได้ทำให้กระเพาะอาหารแห้งสนิทแต่อย่างใด
ในทางตรงข้ามการงดน้ำและอาหารจะทำให้น้ำย่อยที่ไม่มีอาหารมาคลุกเคล้ามีความเป็นกรดสูงกว่าน้ำย่อยที่ได้ย่อยอาหารไปบ้างแล้ว หากเกิดการสำลักเข้าไปในปอดโอกาสที่ปอดจะอักเสบจะรุนแรงมากกว่า ซึ่งผมได้เคยเขียนไว้ในหนังสือ “คลอดเองได้ ง่ายนิดเดียว” เป็นหนังสือเกี่ยวกับการคลอดวิถีธรรมชาติ ซึ่งในทางปฏิบัติทั่วไปในต่างประเทศก็ไม่ได้ให้คุณแม่ที่เจ็บครรภ์คลอดปกติทั่วไปที่ไม่มีปัญหาแทรกซ้อนที่มีโอกาสผ่าท้องทำคลอดสูงต้องงดน้ำและอาหาร
อย่างไรก็ตาม ความจริงที่ว่า “ครั้งหนึ่งเมื่อการคลอดปกติทุกรายต้องใช้ยาสลบ” ก็ยังไม่มีตัวอย่างกรณีผู้ป่วยจริงๆ ให้เราเห็น จนกระทั่งเมื่อผมได้มีโอกาสอ่านหนังสือเรื่อง “ชีวิตเหมือนฝัน” แต่งโดย คุณหญิงมณี สิริวรสาร ผู้มีประสบการณ์คลอดปกติที่ต้องใช้ยาสลบ ๒ ครั้ง และคลอดปกติที่ไม่ต้องใช้ยาสลบ ๑ ครั้ง โดยท่านคลอดทั้ง ๓ ครั้งที่ประเทศอังกฤษ ในช่วงระหว่างสงครามโลกครั้งที่ ๒ ในครรภ์แรกท่านฝากครรภ์กับสูติแพทย์ชาวอังกฤษชื่อ Mr. Arthur Grey ชาวอังกฤษไม่นิยมเรียกแพทย์แขนงนี้ว่าดอกเตอร์ (Dr.) แต่จะเรียกว่ามิสเตอร์ (Mr.)
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 16 กันยายน 2559
