วันที่ 3 มิ.ย.63 มีการขุดค้นพบบ่อน้ำโบราณอายุราว 524 ปีในวัดบ้านปาน หรือวัดร่องป่าเปา เลขที่ 11/3 บ้านห้วยน้ำขาว หมู่ 2 ตำบลท่าวังทอง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา หลังจากที่ได้มีการถมปิดปากบ่อไว้มานาน หลายร้อยปีจนกระทั่งทางเจ้าอาวาสและคณะศรัทธาได้ร่วมแรงร่วมใจกันทำการปรับพื้นที่ดินในบริเวณวัดเพื่อทำการก่อสร้างจนพบปากบ่อน้ำโบราณขึ้น
จากการสังเกตบ่อน้ำโบราณมีการขุดเป็นทรงลมจากปากบ่อลงไปใต้ดินก่อด้วยอิฐโบราณก้อนใหญ่อย่างเป็นระเบียบมีเอียงเฉียงตามสภาพเกือบสมบูรณ์ 100% ซึ่งบ่อน้ำโบราณจะมีความแตกต่างจากบ่อน้ำทั่วไป พราะว่าบ่อน้ำโบราณจะมีลักษณะกว้างลึกและมีการก่ออิฐ 3 ชั้นเป็นวงกลมตจากก้นบ่อขึ้นมาเป็นชั้นจนถึงปากบ่อจะแตกต่างจากบ่อน้ำธรรมดาทั่วไปที่มัการก่อิฐเพียงชั้นเดียว
สำหรับปากบ่อน้ำโบราณ มีขนาด 1.39 เมตร ลึก 8 เมตร ซึ่งการขุดพบในครั้งทางสัดได้ทำการขุดลอกเอา ดินโคลนที่อยู่ใต้บ่อออกจนถึงใต้บ่อนั้นจะเป็นชั้นหินไม่สามารถขุดลงไปได้อีก แต่ก็มีน้ำใต้ดินในบ่อได้ไหลซึมออกมาอยู่ในบ่อ นับว่าเป็นบ่อน้ำโบราณที่ยังมีสภาพที่ยังคง เกือบสมบูรณ์ 100% และหาดูได้ยากและทางวัดจะได้เตรียมการบูรณะอรุรักษ์ไว้คู่กับวัด เพื่อให้บุคคลทั่วไปได้เข้ามาเที่ยวชม
นายเก่ย วงษ์ทอง อายุ 60 ปีบ้านเลขที่ 35 หมู่ 8 บ้านศาลาตำบลท่าวังทอง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ช่างขุดบ่อดินมือ 1 ของจังหวัดพะเยา กล่าวว่า ได้ทำการขุดลอกบ่อน้ำโบราณ ในครั้งนี้พบว่าแปลกกว่าบ่อน้ำอื่นเพราะมีการก่ออิฐขึ้น 3 ชั้นจากชั้นใต้ดินชั้นกลางดินและชั้นผิวดิน ซึ่งจะแตกต่างจากบ่อน้ำทั่วไปที่มีการก่ออิฐเพียงชั้นเดียวเท่านั้น จากการวัดปากบ่อกว้าง 1.30 เมตรลึก 8 เมตร และยังมีสภาพสมบูรณ์เกือบ 100 เปอร์เซ็นต์จะมีอิฐในบ่อบางชั้น เปลี่ยนแปลงเอียงบ้างภายในบ่อ เพราะมีอายุการกักเก็บน้ำมานานหลายร้อยปี
พระเกรียง รัตนโชโต เจ้าอาวาสวัดร่องป่าเปา เลขที่ 11/3 บ้านห้วยน้ำขาว หมู่ 2 ตำบลท่าวังทอง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา กล่าวว่า ทางวัดทำการปรับพื้นดินในบริเวณวัดบังเอิญรถแม็คโครได้มาขุดเพื่อเอาปูนออกแต่เจอบ่อน้ำ แล้วจึงได้ปรึกษากับญาติโยมว่าจะเก็บไว้ ซึ่งเป็นบ่อน้ำเก่าแก่โบราณ หลังจากนั้นได้นิมิตฝันเห็นพญานาค ออกมาจากบ่อ และเชื่อว่าเป็นบ่อพญานาคที่อยู่คู่กับวัดมาตั้งแต่โบราณจึงได้ให้ช่างขุดบ่อทำการ ตักเอาเศษดินออกและล้างบ่อใหม่ และทำการเตรียมบูรณะบ่อน้ำทำขึ้นมาใหม่ให้อยู่คู่กับวัด
สำหรับบ่อน้ำโบราณมีอายุเท่ากับวัด วัดสร้างปี พ.ศ.2039 ประมาณ 524 ปี และบ่อน้ำนี้มีความแตกต่างจากบ่อน้ำทั่วไปตามที่ช่างได้ขุดบ่อน้ำ บอกว่า บ่อน้ำโบราณมีความกว้างประมาณ 1 เมตร 30 เซนติเมตร ลึกประมาณ 8 เมตร บ่อน้ำโบราณที่มีการก่ออิฐไม่เหมือนใคร เพราะมีการก่ออิฐขึ้นนถึง 3 ชั้นนับว่าเป็นบ่อน้ำโบราณที่ควบคู่มากับวัดตั้งแต่โบราณ จนถึงปัจจุบัน
