ชาวฮ่องกงผู้เหนื่อยล้ากับความวุ่นวาย ออกมารื้อถอนเครื่องกีดขวางถนน

(เก็บความจากเอเชียไทมส์ www.asiatimes.com)

Riot-weary Hongkongers clear blocked roads

By Paul Muir

18/11/2019

ชาวเมืองคนท้องถิ่นจำนวนหลายร้อยคนออกมาช่วยกันรื้อถอนทำลายเครื่องกีดขวางซึ่งสร้างขึ้นจากพวกราวเหล็ก, ก้อนอิฐ, และข้าวของอื่นๆ ขณะที่ผู้ประท้วงซึ่งมองดูอยู่ใกล้ๆ บางคนก็ไม่ว่าอะไร บางคนแสดงความไม่พอใจ

หลังจากผ่านระยะเวลา 5 วันติดต่อกันที่มีการปฏิบัติการประท้วงอย่างดุเดือดรุนแรง และความปั่นป่วนวุ่นวายด้านการจราจร ชาวบ้านชาวเมืองท้องถิ่นฮ่องกงจำนวนหนึ่งได้ออกจากบ้านมาเมื่อวันเสาร์ (16 พ.ย.) เพื่อเก็บกวาดพวกก้อนอิฐและข้าวของอื่นๆ ซึ่งถูกวางถูกตั้งเอาไว้สำหรับสกัดปิดกั้นถนนสายสำคัญๆ ใกล้ๆ กับพื้นที่วิทยาเขตของมหาวิทยาลัยบางแห่งของนครแห่งนี้

ในความเคลื่อนไหวที่เป็นการขานรับคำร้องขอผ่านออนไลน์ของบุคคลที่โปรรัฐบาลบางคน ชาวบ้านชาวเมืองจำนวนหลายร้อยคนได้ช่วยกันรื้อถอนปลดทิ้งประดาเครื่องกีดขวางถนนหนทางซึ่งสร้างขึ้นจากพวกราวเหล็ก, ก้อนอิฐ, ตลอดจนสิ่งของใช้กีดขวางสกัดกั้นอื่นๆ แล้วนำเอามาวางไว้ที่บริเวณข้างทาง ตลอดจนลำเลียงใส่รถบรรทุกที่รออยู่ ในบริเวณใกล้ๆ มหาวิทยาลัยฮ่องกง (University of Hong Kong ใช้อักษรย่อว่า HKU), มหาวิทยาลัยฮ่องกงแบ็ปติสต์ (Hong Kong Baptist University ใช้อักษรย่อว่า HKBU), มหาวิทยาลัยจีนแห่งฮ่องกง (Chinese University of Hong Kong ใช้อักษรย่อว่า CUHK), และมหาวิทยาลัยฮ่องกงโพลิเทคนิค (Hong Kong Polytechnic University ใช้อักษรย่อว่า PolyU) ทั้งนี้ตามรายงานของเซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ (South China Morning Post)

ปรากฏว่ามีผู้ประท้วงแต่งกายชุดดำจำนวนหนึ่งโต้เถียงกับชาวเมืองเหล่านี้ รวมทั้งเกิดเหตุต่อสู้กันชุลมุนขึ้นมาเหมือนกัน ในระหว่างการทำความสะอาดเพื่อเปิดการสัญจรบนถนน โพก ฟู ลัม (Pok Fu Lam Road) ที่อยู่ด้านนอกของมหาวิทยาลัยฮ่องกง

เมื่อเวลาประมาณ 15.45 น.ของวันเสาร์ (16 พ.ย.) ดังกล่าว มีผู้ประท้วงราวสิบกว่าคนนั่งอยู่บริเวณด้านหน้าของเครื่องกีดขวางอันหนึ่งขณะที่พวกชาวเมืองกำลังรื้อถอนมันอยู่ แต่ในเวลาต่อมาผู้ประท้วงเหล่านี้ได้โยกย้ายไปยังสะพานคนเดินข้ามที่เชื่อมต่อกับพื้นที่ของมหาวิทยาลัย และตะโกนโห่ใส่ชาวเมือง มีอยู่ระยะหนึ่ง พวกเขายังขว้างวัตถุที่กำลังติดไฟหลายๆ ชิ้นไปบนถนนสายดังกล่าวอีกด้วย

ในเขตเกาลูนทง (Kowloon Tong) ใกล้ๆ กับมหาวิทยาลัยฮ่องกงแบ็ปติสต์ ทหารประมาณ 50 คนจากกค่ายที่กองทัพปลดแอกประชาชนจีนประจำการอยู่ ได้ถูกส่งออกมานอกค่ายเมื่อเวลาราวๆ 16.30 น. เพื่อช่วยเหลือกลุ่มผู้สนับสนุนโปรรัฐบาลในการรื้อถอนพวกข้าวของปิดกั้นถนนออก ทำให้รถราสามารถสัญจรบนถนนเรนฟริว (Renfrew Road) และถนนเฮียร์ฟอร์ด (Hereford Road) ได้อีกครั้ง

ทหารเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของกองทหารรักษาการณ์ในฮ่องกง ที่ต้องปฏิบัติตามข้อบัญญัติของ “กฎหมายพื้นฐาน” (Basic Law) ซึ่งถือเป็นรัฐธรรมนูญฉบับมินิของฮ่องกง เกี่ยวกับการออกมานอกที่ตั้ง พวกเขาจัดการเก็บกวาดอิฐและเศษขยะที่อยู่ใกล้ๆ ค่ายของพวกเขาจนเสร็จเรียบร้อยไปอย่างรวดเร็วมาก ทั้งนี้ตามรายงานของสำนักข่าวเอเอฟพี

ก่อนหน้านี้ สื่อของทางการจีนได้เตือนซ้ำแล้วซ้ำอีกว่า กองทหารจีนเหล่านี้ถ้าหากได้รับคำสั่ง ก็สามารถออกมาปฏิบัติการสร้างความสงบ ในวิกฤตการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อนในนครกึ่งปกครองตนเองแห่งนี้

สำหรับกองทัพปลดแอกประชาชนจีนเอง ได้โพสต์ข้อความผ่าน “เว่ยปั๋ว” (Weibo) แพลตฟอร์มสื่อสังคมคล้ายๆ ทวิตเตอร์ของจีน ยืนยันเรื่องการที่ทหารออกนอกค่ายเป็นชั่วเวลาสั้นๆ โดยกล่าวว่าการปฏิบัติการคราวนี้เพื่อเปิดถนนสายที่อยู่ด้านนอกของค่ายในเขตเกาลูนทงของตน ซึ่งกลาดเกลื่อนไปด้วยขยะ ให้ยวดยานสามารถสัญจรกันได้อีกครั้งหนึ่ง โดยที่ในการดำเนินการคราวนี้ “ได้รับเสียงปรบมือชมเชยจากชาวเมือง”

ครั้งสุดท้ายที่ทหารจีนในฮ่องกงออกมาช่วยเหลือนครแห่งนี้คือเมื่อปี 2018 ในการเก็บกวาดต้นไม้ที่หักโค่นภายในสวนป่านอกเมือง ภายหลังพายุไต้ฝุ่นพัดผ่าน

ทางด้านโฆษกของรัฐบาลฮ่องกงแถลงว่า ความเคลื่อนไหวคราวล่าสุดของทหารจีนนี้ ทางเจ้าหน้าที่รับผิดชอบของนครไม่ได้ขอร้องไป แต่ว่าเป็น “กิจกรรมอาสาสมัครช่วยเหลือชุมชนซึ่งริเริ่มโดยทหารเหล่านี้เอง”

แต่ใช่ว่าทุกๆ คนจะรู้สึกซาบซึ้งใจกับการปฏิบัติการช่วยเหลือชุมชนอย่างฉับพลันทันด่วนของกองทัพปลดแอกประชาชนจีนครั้งนี้ เมื่อวันอาทิตย์ (17 พ.ย.) โจชัว หว่อง นักเคลื่อนไหวเรียกร้องประชาธิปไตย แสดงปฏิกิริยาต่อการที่ทหารจีนออกมาอยู่ตามถนนหลายสายของฮ่องกงคราวนี้ ด้วยการรบเร้าเยอรมนีให้ยุติการช่วยเหลือฝึกฝนทหารให้จีน หนังสือพิมพ์รายวันเยอรมันชื่อดังรายงาน

หว่องบอกกับ “บิลด์” (Bild) หนังสือพิมพ์ขายดีที่สุดของแดนอินทรีเหล็กว่า “มันทำให้ผมโกรธเคืองในเรื่องที่ บุนเดสเวร์ (Bundeswehr กองทัพเยอรมัน) ดูเหมือนยังกำลังช่วยเหลือเรื่องการฝึกทหารจีน เมื่อพิจารณาจากความไม่สงบที่เกิดขึ้นในฮ่องกง กระทรวงกลาโหมเยอรมนีควรที่จะยุติโปรแกรมนี้ไปตั้งนานแล้ว”

หลายเดือนของความไม่สงบ

ฮ่องกงตกอยู่ในภัยพิบัติของความไม่สงบมาเป็นเวลากว่า 5 เดือนแล้ว โดยที่ความไม่สงบนี้เริ่มต้นขึ้นจากร่างแก้ไขกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดนซึ่งเวลานี้รัฐบาลฮ่องกงได้ยอมถอนออกไป ทว่าถึงตอนนั้นการประท้วงก็ได้แปรเปลี่ยนไปเป็นขบวนการต่อต้านรัฐบาลที่มีความเรียกร้องต้องการกว้างไกลกว่าเดิมมากมายเสียแล้ว

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การปฏิบัติการประท้วงได้บานปลายยกระดับสูงขึ้นอีกเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยที่ผู้ประท้วงได้ทำให้การจราจรทั่วทั้งฮ่องกงกลายเป็นอัมพาต ทั้งด้วยการจัดตั้งเครื่องกีดขวางขึ้นตามถนนสายหลักๆ โดยรวมถึงอุโมงค์ลอดข้ามท่าเรือวิกตอเรีย ที่เรียกกันว่า Cross-Harbour Tunnel ซึ่งปากทางเข้าออกทางฝั่งเกาลูนตั้งอยู่ในเขตฮุงฮอม (Hung Hom) ตลอดจนเข้าโจมตีเล่นงานสถานีรถไฟใต้ดินและรางรถไฟกระทั่งขบวนรถ จนทำให้มีการปิดเดินรถอยู่เป็นระยะๆ นอกจากนั้นยังมีการยกกำลังบุกเข้ายึดครองพื้นที่ของมหาวิทยาลัยบางแห่งอีกด้วย ตามรายงานของเซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์

ชาวเมืองส่วนใหญ่ที่เข้าร่วมในการปฏิบัติการทำความสะอาดถนนโพก ฟู ลัม เชื่อว่าการตั้งเครื่องปิดกั้นขวางถนน เป็นความเคลื่อนไหวที่ไม่มีเหตุผล

“ฉันคิดว่าทุกๆ คนต่างหงุดหงิดอารมณ์เสีย เพราะชุมชนของเราถูกบล็อกถูกปิดกั้นไม่ให้ติดต่อกับโลกภายนอก ฉันมีลูกอ่อนอายุแค่ขวบครึ่ง และเธอก็ไม่สามารถที่จะออกไปข้างนอกได้ ดังนั้นฉันจึงคิดเพียงแค่ว่าฉันจะต้องออกมาและดูว่าฉันจะทำอะไรได้มั่ง” ชาวเมืองแซ่ถัม (Tam) วัย 32 ปี กล่าว

ชาวเมืองอีกคนหนึ่ง ชื่อ ทิม บลังเกตต์ (Tim Plunkett) ซึ่งก็กำลังออกมาช่วยเก็บกวาดก้อนอิฐตามถนน บอกว่า “มันมีความรู้สึกเหมือนกับว่า มันมีแต่ขยายตัวบานปลายออกไปเรื่อยๆ ผมนะเห็นด้วยกับฝ่ายผู้ประท้วง และผมก็เข้าใจเหตุผลเบื้องหลังของการต่อสู้ แต่ผมคิดว่ามันแปรเปลี่ยนไปเสียแล้ว และไปไกลเกินไปเสียแล้ว”

เขาเล่าว่าเขาปรับจุดยืนที่มีต่อการประท้วงคราวนี้ไปในทางลบมากขึ้น เมื่อมีใครบางคนขว้างภาชนะใส่ขยะตกใส่ด้านหน้าของรถมินิบัสที่เขากำลังโดยสารอยู่ “ผมมีลูกเล็กๆ 2 คนนะครับ” เขากล่าว

เจสซิกา พูน (Jessica Poon) วัย 49 ปี ซึ่งเป็นศิษย์เก่าของมหาวิทยาลัยฮ่องกง รู้สึกช็อกเมื่อพบเห็นว่าพวกผู้ประท้วงกำลังโยนข้าวของลงมาจากสะพานลอย “นี่เป็นสิ่งที่ไม่เคยพบเห็นกันมาก่อนเลย พวกเรานะไม่ได้มีแก๊สน้ำตาอะไรทั้งนั้น ทำไมพวกเขาต้องโยนข้าวของมาใส่พวกเรายังงี้ พวกเราไม่ได้กำลังสู้รบกับพวกเขานะ”

มีผู้ประท้วงสวมหน้ากาก 3 คนปรากฏตัวในบริเวณที่ชาวเมืองกำลังช่วยกันทำความสะอาดถนนเมื่อตอนบ่ายๆ ของวันเสาร์ (16 พ.ย.) เพื่อดูสถานการณ์

“สำหรับผมแล้ว มันก้อไม่ได้มีปัญหาอะไรเลย เราไม่ได้ต้องการที่จะขัดแย้งอะไรทั้งนั้นกับฝ่ายชาวบ้านชาวเมือง พวกเขาไม่ได้เป็นคนที่เราต้องการประท้วงหรือเป็นเป้าหมายของเรา แต่มันจะเป็นการดีที่สุดถ้าพวกเขาไม่เข้ามาขัดขวางเรา” ผู้ประท้วงวัย 20 ปีผู้นี้บอก “ขอให้เราเฝ้าดูกันต่อไปว่าเรื่องนี้จะจบลงยังไง เราอาจจะตัดสินใจสร้าง (เครื่องกีดขวาง) ขึ้นมาอีกก็ได้”

อย่างไรก็ตาม ผู้ประท้วงคนอื่นๆ มีความอดทนอดกลั้นน้อยกว่ามากเมื่อพบเห็นความพยายามที่จะทำความสะอาดและเปิดถนนของชาวเมือง พวกเขาราวสิบกว่าคนเริ่มต้นจุดไฟเผาถ่าน จนทำให้ถนนเต็มไปด้วยควันไฟคลุ้งในเวลาอันรวดเร็วเพื่อขับไล่ชาวบ้านให้ถอยออกไปเสีย ต่อจากนั้นไม่นานพวกเขาก็เริ่มเสริมสร้างเพิ่มเติมเครื่องกีดขวางของพวกเขา ขณะที่ยังมีชาวเมืองสองสามคนเก็บกวาดก้อนอิฐต่อไปไม่ยอมหยุด

ที่มหาวิทยาลัยฮ่องกงแบ็ปติสต์ บรรยากาศเป็นไปด้วยความสงบเงียบเมื่อเหล่าผู้ประท้วงถอนตัวออกมาจากกำแพงเครื่องกีดขวางของพวกเขา ตอนที่ชาวบ้านชาวเมืองปรากฏตัวขึ้นเพื่อเก็บกวาดเครื่องกีดขวางเหล่านี้ ทิม เหลียง (Tim Leung) วัย 45 ปีซึ่งมีอาชีพเป็นพนักงานออฟฟิศ กล่าวว่าเขามาที่นี่เพื่อ “ฟื้นฟูความสงบสันติ”

“ผมไม่ได้พักอาศัยอยู่ในเขตนี้หรอก และเดินทางมาที่นี่หลังจากได้เห็นคำเชิญชวนเรียกร้องทางออนไลน์ ผมกำลังยกย่องเชิดชูสิทธิของผู้ใช้ถนนคนอื่นๆ ด้วยการทำให้ถนนสายนี้กลับเข้าที่เข้าทางและให้พวกเขาสามารถใช้ชีวิตไปได้ตามปกติ”