หลายคดีที่รออยู่ในชั้นศาล อยู่ระหว่างการไต่สวนมูลฟ้อง และบางคดีกำลังจะอ่านคำวินิจฉัย หลายคดีในชั้นของคณะกรรมการการเลือกตั้ง(กกต.) กำลังเรียกสอบปากคำผู้ร้อง-ผู้ถูกร้อง เพื่อเสาะหาข้อเท็จจริง ก่อนส่งสำนวนให้ "ศาลรัฐธรรมนูญ"
หลายคดีในชั้นอัยการ-ตำรวจ อยู่ระหว่างรวบรวมหลักฐาน เพื่อพิจารณาว่าจะยื่นฟ้องร้องเอาผิดได้หรือไม่ ซึ่งมีหลายคดีค้างเก่าเก็บมานาน
"ปิยบุตร แสงกนกกุล" เลขาธิการพรรคอนาคตใหม่ เคยระบุว่า พรรคอนาคตใหม่โดนฟ้องรวมแล้ว 20 กว่าเรื่อง ซึ่งต้องติดตามดูว่า พรรคอนาคตใหม่ คดีใดจะเข้าข่ายถึงขั้นต้องยุบ พรรคอนาคตใหม่ ตามที่เกจิหลายสำนักทำนายไว้หรือไม่
โดยคดีที่ฟ้องร้องและมีความเกี่ยวข้องกับการยุบ พรรคอนาคตใหม่มีดังนี้
1.นายศรีสุวรรณ จรรยาเลขาธิการสมาคมองค์การพิทักษ์รัฐธรรมนูญไทย ยื่นคำร้องต่อ กกต. ให้ไตร่สวนกรณีที่ "ธนาธร" ถือหุ้น บ.วีลัคมีเดียเนื่องจากเป็นบุคคลผู้มีลักษณะต้องห้าม ไม่ให้ใช้สิทธิสมัครรับเลือกตั้ง เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ตามมาตรา 98(3) ของรัฐธรรมนูญปี 2560 ประกอบ ม.42(3) ของพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. 2561
โดย กกต. มีมติส่งสำนวนให้ ศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยว่าเข้าข่ายต้องห้ามตามที่รัฐธรรมนูญกำหนดไว้หรือไม่ โดย ศาลรัฐธรรมนูญ จะมีคำวินิจฉัยในวันที่ 20 พ.ย. นี้
ฝากฝั่ง "ธนาธร" ชิงแถลงปิดคดีถือหุ้น บ.วีลัค นอกศาลรัฐธรรมนูญ ซึ่งไม่เคยมีใครทำมาก่อน เพื่อชี้แจงข้อสงสัยในประเด็นการถือหุ้น บ.วีลัค แม้จะยืนยันว่า บ.วีลัค ไม่ให้คุณ-ให้โทษ กับการสมัคร ส.ส. แต่ตามตัวบทกฎหมายที่ต้องพิจาณาคือมีหุ้นสื่อไว้ในครอบครองจริงหรือไม่
คดีดังกล่าวหาก ศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัยว่าการถือหุ้นสื่อของ ธนาธร" ขัดต่อคุณสมบัติของ ส.ส. จะทำให้ "ธนาธร" สิ้นสุดการดำรงตำแหน่ง ส.ส. ทันที แต่ยังมีสถานะเป็นหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่อยู่
ทว่า กกต. สามารถนำคำวินิจฉัยของ ศาลรัฐธรรมนูญ ไปพิจารณาต่ออีกได้ เพราะหาก "ธนาธร" รู้อยู่ว่าขาดคุณสมบัติการลงรับสมัคร ส.ส. แต่ยังเป็นคนลงนามส่ง ส.ส.ลงสมัครทั้งระบบบัญชีรายชื่อ-ระบบเขต ก็มีโอกาสที่จะ กกต. จะยื่นคำร้องให้ ศาลรัฐธรรมนูญ พิจารณายุบพรรคอนาคตใหม่ พร้อมตัดสิทธิกรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่อีกครั้งได้
อย่างไรก็ตามกรณี "ธนาธร" ถือหุ้นสื่อจะสะเทือนถึงขั้นยุบพรรค ก็ต้องรอให้ถึงกระบวนการข้างต้น ซึ่งต้องใช้เวลาอีกนานพอสมควร
2.นายบุญถาวร ปัญญาสิทธิ์ ยื่นคำร้องต่อ กกต. เมื่อวันที่ 8 มี.ค. 2562 ขอให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ โดยให้เหตุผลว่าการกระทำของ "ธนาธร-ปิยบุตร" มีพฤติการณ์เป็นปฏิปักษ์ต่อการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขภายหลังมีการใช้วาทะกรรมจะสานต่อภารกิจ ของคณะราษฎร 2475 ให้สำเร็จลุลวง
3.นายศรีสุวรรณ ยื่นร้องให้ไต่สวน สอบสวน และวินิจฉัย เพื่อส่งให้ศาลฎีกาเพิกถอนสิทธิในการสมัครรับ เลือกตั้งของ "ธนาธร"กรณีคุณสมบัติอาจขัดต่อรัฐธรรมนูญ และพ.ร.ป.ว่าด้วยการเลือกตั้งส.ส. ในกรณีถือหุ้นบ.วีลัค-มีเดีย
4.ร.อ.ทรงกลด ชื่นชูผล (ผู้กองปูเค็ม)ยื่นเรื่องร้องเรียนต่อ กกต. ให้ยุบ พรรคอนาคตใหม่ เมื่อวันที่ 29 มี.ค. 2562 จากกรณีที่ "ธนาธร" ให้สัมภาษณ์วิจารณ์ศาลรัฐธรรมนูญ
5.นายสุรวัชร สังขฤกษ์ประธานกลุ่มการเมืองภาคประชาชน ยื่นเรื่องร้องเรียนต่อ กกต. ให้ยุบ พรรคอนาคตใหม่ เนื่องจากเห็นว่ามีพฤติกรรมเข้าข่ายความผิดตาม พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 92 วรรคหนึ่งและ วรรคสองเข้าข่ายล้มล้างสถาบันพระมหากษัตริย์
6.นายสนธิญา สวัสดีอดีตผู้สมัครส.ส.เขต 1 สมุทรสาคร พรรครวมพลังประชาชาติไทย (รปช.) ยื่นเรื่องให้ กกต. พิจารณาระงับการประกาศรายชื่อผู้ได้รับการเลือกตั้งเป็น ส.ส.ของ "ธนาธร" เมื่อวันที่ 11 เม.ย. 2562กรณีเชิญตัวแทนสถานทูตต่างๆ กว่า 12 คนที่ไม่ใช่คนไทยหรือไม่มีสัญชาติไทยไปร่วมอยู่ในกลุ่มของพรรคอนาคตใหม่ เข้าสังเกตการณ์ที่ สน.ปทุมวัน ซึ่งในช่วงนี้ยังอยู่ในกระบวนการเลือกตั้ง
7.นายศรีสุวรรณ ยื่นเรื่องร้องเรียนต่อคณะกรรมการการเลือกตั้งเพื่อระงับการประกาศผลและเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง ว่าที่ ส.ส. ของพรรคอนาคตใหม่ถือหุ้นสื่อ จำนวน 11 คน
8.นายศรีสุวรรณ ยื่นต่อ กกต. กรณี "ธนาธร" ให้พรรคอนาคตใหม่กู้เงิน โดยในการบัญชีแสดงทรัพย์สินต่อป.ป.ช. ของ "ธนาธร" ระบุว่าให้ยืม 191 ล้านบาทแบ่งเป็น 2 สัญญา สัญญาแรก 161 ล้านบาท สัญญาที่สอง 30 ล้านบาท
แม้ "ธนาธร-ปิยะบุตร" จะชี้แจงว่าพ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง มาตรา 62 ไม่ได้ห้ามไม่ให้พรรคการเมืองกู้เงิน แต่ถูกย้อนศรกลับว่า สิ่งที่ไม่ พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง ไม่ได้ระบุไว้ คือสิ่งที่ห้ามทำ จึงเกิดปัญหาการตีความเกิดขึ้นอีกครั้ง
จึงทำให้ "ธนาธร-อนาคตใหม่" ต้องเร่งแก้เกมด้วยการระดมเงินบริจาคเข้า พรรคอนาคตใหม่ โดยมีบุคคลต่างๆภายในพรรคและผู้สนับสนุนพรรคร่วมบริจาค ทว่ากลับเกิดปัญหาทำให้เกิดข้อสงสัยเป็นคดียื่นร้องกันอีก
9.นายศรีสุวรรณ ยื่น กกต.กรณี "ธนาธร-ภรรยา" บริจาคเงินให้พรรครวม 17.2 ล้านบาทเศษอาจเข้าข่ายผิดกฎหมายพรรคการเมือง ที่ห้ามบุคคลบริจาคเงินให้พรรคเกิน 10 ล้านบาทต่อปีหรือไม่
10.นายศรีสุวรรณ ยื่น กกต.คดี น.ส.พรรณิการ์ วาณิช โฆษกพรรคอนาคตใหม่ บริจาคให้พรรค 1 ล้านบาทโดยตั้งข้อสังเกตว่าเป็นการบริจาคที่ผิดปกติ เนื่องจาก น.ส.พรรณิการ์ แจ้งในการแสดงบัญชีทรัพย์สินต่อ ป.ป.ช. ว่ามีเงินในบัญชีเพียง 91,066 บาท จากทรัพย์สินที่มีทั้งหมด 3.3 ล้าน
โดยตั้งข้อสังเกตว่าเป็นเทคนิคในการกระจายการบริจาคของนายทุนพรรค เพื่อเลี่ยง ม.66 กฎหมายพรรคการเมือง ที่ห้ามบุคคลบริจาคเกิน 10 ล้านบาท หรือไม่ หรือเป็นเงินที่ได้มาโดยวิธีการอื่นที่ไม่เป็นไปตามกฎหมาย
ทั้งหมดคือ 10 คดีที่ "ธนาธร-พรรคอนาคตใหม่" ต้องเผชิญวิบากกรรมอีกนาน และไม่สามารถรู้ได้เลยว่าอนาคตของ พรรคอนาคตใหม่ จะอยู่ในสาระบบการเมืองไทยได้อีกนานเท่าไร
จึงมีความเคลื่อนไหวการจัดตั้งพรรคใหม่-พรรคสำรอง วางเอาไว้ เพื่อใช้เป็นสังกัดใหม่ของ ส.ส.อนาคตใหม่ ไม่ให้แตก-แยกไปสังกัดพรรคการเมือง "ขั้วตรงข้าม"
