ในอดีต “แผ่นเสียง” ถูก Disrupt ด้วยเทคโนโลยีเทปคาสเซ็ทอย่างหนัก โดยซบเซาตั้งแต่ช่วงปี 1980 เป็นต้นมา หลายโรงงานผลิตปิดตัวลง ต่อมาจากยุคเทปคาสเซ็ท ได้ถูกแทนที่ด้วยซีดี และต่อด้วยเทคโนโลยี MP3 ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนเข้าสู่ยุคการฟังเพลงแบบดิจิทัล กระทั่งปัจจุบันพัฒนาการของการฟังเพลง อยู่ในรูปแบบ Online Music Streaming
ทุกวันนี้ “Online Music Streaming” เข้ามา Disrupt อุตสาหกรรมเพลงทั่วโลก ทำให้พลิกโฉมเข้าสู่ “Digital Music” อย่างเต็มรูปแบบ และเปลี่ยนพฤติกรรมผู้บริโภค หันไปฟังเพลงผ่านแพลตฟอร์มดิจิทัล เช่น Spotify, Deezer, Apple Music ซึ่งเป็นการฟังเพลงรูปแบบ On Demand และมีทั้งเวอร์ชั่นฟรี (มีโฆษณาแทรก) กับแบบเสียค่าบริการ หรือแม้แต่การดูคลิปวิดีโอบน YouTube
ส่งผลให้ค่ายเพลง ต้องปรับโมเดลธุรกิจใหม่ โดยเลิก หรือลดการผลิตแผ่นซีดี และแผ่นเสียง แล้วเปลี่ยนไปเอาเพลงอยู่บน Music Streaming ดังกล่าวแทน
อย่างไรก็ตาม ในขณะที่ “Music Streaming” กำลังขยายตัวทั่วโลก และเปลี่ยนพฤติกรรมการฟังเพลง อีกด้านหนึ่งได้เกิดปรากฏการณ์ตลาด “แผ่นเสียง” (Vinyl) ทั่วโลก เวลานี้กำลังกลับมาบูมอีกครั้ง
สะท้อนได้ว่าในขณะที่เทคโนโลยีก้าวไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว และผู้คนบนโลกใบนี้ต่างใช้ชีวิตอยู่กับดิจิทัล แต่อีกมุมหนึ่งคนยังถวิลหา “เสน่ห์” ทางกายภาพ ที่ได้สัมผัสกับสิ่งของ ได้ดื่มด่ำไปกับความเนิบช้า เหมือนเช่น “แผ่นเสียง” ที่ไม่ใช่แค่การฟังเพลงเท่านั้น แต่ยังเป็น “ของสะสมที่มีคุณค่า” ที่ทำให้คนได้รับ Physical Experience !!
ตลาด “แผ่นเสียง” ในสหรัฐฯ ยอดขายเติบโต 13 ปีต่อเนื่อง
แม้เทคโนโลยีจะรุดหน้าไปเร็วเพียงใด แต่“แผ่นเสียง” ก็ยังคงอยู่คู่กับอุตสาหกรรมเพลงมาตลอด ทว่าที่ผ่านมาอยู่เฉพาะในแวดวงนักสะสม ที่ชื่นชอบการฟังเพลงในรูปแบบนี้ เพราะมองว่ามี “เสน่ห์” บางอย่างที่เทคโนโลยีไม่สามารถแทนที่ได้
ทว่า ความนิยม “แผ่นเสียง” ที่ฟื้นกลับมานั้น ปัจจุบันไม่ได้จำกัดเฉพาะนักสะสมรุ่นเก๋าเท่านั้น แต่ยังได้ขยายไปยังกลุ่มคนรุ่นใหม่ ที่อยากลองฟังเพลงจากเครื่องเล่นแผ่นเสียง จนขยับไปเป็น “นักสะสมรุ่นใหม่”
ขณะเดียวกันปรากฏการณ์ดังกล่าว ไม่ได้เกิดขึ้นประเทศใดประเทศหนึ่งเท่านั้น แต่เป็นเทรนด์ทั่วโลก โดยเฉพาะในประเทศที่เป็น Trend Setter ของอุตสาหกรรมดนตรีระดับโลก ไม่ว่าสหรัฐอเมริกา, อังกฤษ และในแถบภูมิภาคเอเชีย เช่น ญี่ปุ่น ซึ่งอุตสาหกรรมดนตรีในประเทศเหล่านี้ มี Market Size ใหญ่ ทั้งยังเปิดกว้าง และหลากหลาย
“Nielsen” เผยรายงานอุตสาหกรรมดนตรีในสหรัฐอเมริกา ปี 2018 พบว่าในภาพรวมเติบโต 27% เมื่อเทียบกับปี 2017 โดยปัจจัยสำคัญที่ขับเคลื่อนการเติบโตของอุตสาหกรรม มาจาก “Music Streaming” ซึ่งในปีที่แล้วมียอดการฟัง Music Streaming 611,000 ล้านครั้ง เพิ่มขึ้น 49% จากปี 2017
และถ้านับยอดการฟังทั้ง Music Streaming และวิดีโอ มากกว่า 900,000 ล้านครั้ง เพิ่มขึ้น 43% จากปี 2017
ในขณะที่ปัจจุบัน “Music Streaming” กลายมาเป็นผู้ dominate อุตสาหกรรมดนตรีในสหรัฐ รวมทั้งในระดับโลก ยังมีเส้นคู่ขนานหนึ่งที่เติบโต ท่ามกลางการไหลบ่าของกระแสดิจิทัล คือ “ตลาดแผ่นเสียง” มียอดขายเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง
โดยข้อมูลยอดขายแผ่นเสียงในสหรัฐฯ ระหว่าง 29 ธันวาคม 2017 – 3 มกราคม 2019 พบว่าแผ่นเสียงขนาด 12 นิ้วแบบ Long Play (อัลบั้มเต็ม) มียอดขายกว่า 16.8 ล้านแผ่น เพิ่มขึ้น 14.7% เมื่อเทียบกับปี 2017 นับเป็นการเติบโตติดต่อกันเป็นปีที่ 13 แล้ว
“Sony Music” ตัดสินใจกลับมาผลิตแผ่นเสียงอีกครั้งในรอบ 29 ปี !!
อีกหนึ่งภาพสะท้อนว่า “แผ่นเสียง” กลับมาได้รับความนิยม คือ “Sony Music” หนึ่งในค่ายเพลงยักษ์ใหญ่ของโลก ได้เปิดสายการผลิตแผ่นเสียงที่โรงงานในโตเกียว ประเทศญี่ปุ่นในปี 2018 ซึ่งนับเป็นการกลับมาผลิตแผ่นเสียงอีกครั้งในรอบ 29 ปี หลังจากหยุดการผลิตแผ่นเสียงไปตั้งแต่ปี 1989
เหตุผลที่หยุดผลิตแผ่นเสียง เพราะเทคโนโลยีซีดีเข้ามา จึงมุ่งเน้นการผลิตซีดีแทน แต่ปรากฏว่าหลังจากเกิด Music Streaming ทำให้ยอดขายซีดีลดฮวบ!
แต่แล้วในช่วงปี 2016 “Sony Music” เห็นสัญญาณความเปลี่ยนแปลงบางอย่างในอุตสาหกรรมเพลง ทั้งในญี่ปุ่น สหรัฐฯ และอังกฤษ นั่นคือ คนหันมาซื้อเครื่องเล่นแผ่นเสียง และฟังเพลงจาก“แผ่นเสียง” มากขึ้น
โดยคนฟังเพลงแผ่นเสียง ไม่ใช่มีแต่ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุเท่านั้น ยังมีคนรุ่นใหม่ ได้ฟังเพลง และสะสมแผ่นเสียงอีกด้วย ส่งผลให้ตลาดแผ่นเสียง ที่เคยซบเซา อยู่เฉพาะในวงจำกัด พลิกฟื้นขึ้นมาอีกครั้ง
“Tower Records” ญี่ปุ่น ยกพื้นที่ขาย 1 ชั้นสร้างเป็น “Tower Vinyl” อาณาจักรแผ่นเสียงที่คนรัก Vinyl ต้องไม่พลาด!
หากย้อนกลับไปในยุครุ่งเรืองของเพลงรูปแบบ Physical ชื่อของ “Tower Records” ที่ก่อตั้งโดย “Russell Solomon” นักธุรกิจสหรัฐฯ เป็นอาณาจักรเชนร้านจำหน่ายแผ่นเสียง, เทปคาสเซ็ท และซีดีรายใหญ่ที่ขยายสาขาในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทยด้วยเช่นกัน
แต่แล้ว ในปี 2006 เกิดเหตุการณ์สะเทือนวงการดนตรีทั่วโลก เมื่อ Tower Records บริษัทแม่ที่สหรัฐ ประสบกับภาวะล้มละลาย ส่งผลให้สาขาต่างๆ ที่กระจายอยู่ในประเทศต่างๆ ต้องทยอยปิดตัวลงอย่างน่าใจหาย !!
ปัจจุบัน แม้ชื่อ “Tower Records” อาจจะลางเลือนไปแล้วสำหรับคนในยุคดิจิทัล แต่เชนรีเทลด้านดนตรีรายนี้ ยังคงเป็นหนึ่งในตำนานบนหน้าประวัติศาสตร์อุตสาหกรรมดนตรีระดับโลก และยังคงมีสาขาในบางประเทศ หนึ่งในนั้นคือ “ญี่ปุ่
ล่าสุดเพื่อตอบรับกระแสแผ่นเสียง “Tower Records” สาขาชินจูกุ ได้เนรมิตชั้น 10 เป็นโซนจำหน่ายแผ่นเสียงโดยเฉพาะ ในชื่อ “Tower Vinyl” จำหน่ายทั้งแผ่นเสียงใหม่ และแผ่นเสียงมือสอง มากกว่า 70,000 แผ่น เพื่อเอาใจนักสะสม ทั้งรุ่นเก๋า และรุ่นใหม่ อีกทั้งบนชั้นนี้ มีพื้นที่ส่วนหนึ่งเอาไว้สำหรับจัดอีเว้นท์ด้านดนตรี
*การที่ “แผ่นเสียง” กลับมาได้รับความนิยมอีกครั้ง แม้ยังคงเป็น Niche Market ที่มีฐานผู้ฟังจำนวนหนึ่ง แต่นับเป็นภาพสะท้อนหนึ่งที่ทำให้เห็นว่า ไม่ว่าโลกจะหมุนเปลี่ยนแปลงเร็วไปอย่างไร ในที่สุดแล้วมนุษย์ทุกคนล้วนต้องการการสัมผัส หรือการจับต้องในเชิงกายภายทั้งนั้น *
และการเปิด “Tower Vinyl” อาจเป็นสัญญาณที่ดีว่าอดีตยักษ์ใหญ่อาณาจักรร้านจำหน่ายแผ่นเสียงและซีดีอย่าง “Towers Records” จะยังคงดำรงธุรกิจต่อไปได้ คอยต้อนรับลูกค้าที่หลงใหลในเสียงดนตรี และการฟังเพลงแบบ Physical Music ท่ามกลางสึนามิดิจิทัลที่เชี่ยวกราก
Source : Statista
Source : Nielsen
Source : Billboard
Source : BBC
Source : The Japan Times
อ่านบทความทั้งหมด ที่ MarketingOops.com
