หนึ่งในอาการปวดศีรษะที่พบมากที่สุดคือปวดศีรษะไมเกรน หลายๆ คนมีโรคนี้เป็นโรคประจำตัวกันเลยทีเดียว มักจะมาเยี่ยมเยือนในเวลาที่ไม่อยากให้มา แถมยังรบกวนชีวิตอย่างมากอีกด้วย ไมเกรนมีอะไรที่เด่นๆ และน่ารู้บ้าง
เป็นที่ยอมรับในปัจจุบันว่ากลไกการเกิดไมเกรนเกิดจากความไม่สมดุลของสารสื่อประสาท ที่เจ้าสารสื่อประสาทเหล่านี้มันรับผิดชอบการบีบการคลายของหลอดเลือดที่เยื่อหุ้มสมอง เมื่อมันไม่สมดุลมันจึงแสดงอาการออกมาในรูปแบบการปวด ด้วยความที่มันเกิดจากสารสื่อประสาท ไมเกรนจึงมักเกิดสัมพันธ์กับอารมณ์และความตึงเครียดต่างๆ ของร่างกายเช่น โกรธ เครียด อดนอน มีประจำเดือน เพราะในภาวะเหล่านี้เจ้าสารสื่อประสาทมันก็ไม่สมดุลด้วยนั่นเอง แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะเกิดอาการปวดครับ เป็นแค่บางคนที่เราสงสัยแล้วล่ะว่าอาจเกิดจากพันธุกรรมหรือยีนบางชนิด
อาการที่สำคัญของไมเกรนคือ อาการปวดของไมเกรนจะรุนแรง ส่วนมากรุนแรงจนไม่สามารถทำงานทำการหรือรุนแรงจนส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน ส่วนใหญ่คนที่ปวดจะถึงขั้นลางานใช่ไหมล่ะครับ ลักษณะอาการปวดส่วนใหญ่จะปวดแบบตุบๆ ค่อยๆ รุนแรงมากขึ้นถึงจุดที่ปวดที่สุดแล้วลดลง ส่วนใหญ่มักจะปวดข้างเดียว เวลาขยับตัว เดิน วิ่ง หรือขึ้นลงบันไดจะปวดมากขึ้น ลักษณะอาการปวดรุนแรงจนไม่สามารถอยู่สงบๆ ได้ ไม่สามารถทำงานทำการได้นี่แหละครับที่เป็นจุดเด่นๆ ของอาการปวดศีรษะไมเกรน ซึ่งแม้จะรุนแรงมากแต่เมื่อซักประวัติและตรวจร่างกาย หรือแม้กระทั่งถ่ายภาพเอกซเรย์จะไม่พบความผิดปกติ และไม่มีเหตุอื่นมาอธิบายอาการปวดอันรุนแรงนี้ได้
บางคนเคยได้ยินว่าไมเกรนมักจะมีอาการร่วมที่เป็นจุดเด่นของไมเกรน ใช่ครับ เราเรียกอาการเหล่านี้ว่า ออร่า (aura) แต่อาการปวดไมเกรนแบบที่มีออร่าไม่ได้พบมากนัก อาการร่วมที่ถือว่าพบบ่อยและสัมพันธ์กับไมเกรนคือ คลื่นเหียน เห็นแสงวูบวาบ และปวดมากขึ้นถ้าอยู่ใต้แสงสว่าง ผู้ป่วยจึงมักจะลาหยุดไปนอนพักเงียบๆ คนเดียวนี่แหละครับ
โอเค…เมื่อคุณหมอให้การวินิจฉัยไมเกรน คุณหมอจะให้ยาแก้ปวดที่นิยมใช้และแนะนำเป็นยาตัวแรกคือ ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่นยา naproxen, ibuprofen, celecoxib ผู้ป่วยหลายรายยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่าตัวเองเป็นไมเกรน พอเวลาปวดแล้วไปใช้ยาแบบนี้ก็หายเช่นกัน
ยากลุ่มต่อมาที่ใช้ อาจจะใช้ตั้งแต่แรกหรือใช้เมื่อ NSAIDs ใช้ไม่ได้ผลคือยากลุ่ม triptans ยาที่ลงท้ายด้วย triptans เช่น eletriptan, sumatriptan ซึ่งต้องระมัดระวังในผู้ที่มีโรคหลอดเลือดหัวใจหรือโรคหลอดเลือดสมอง ส่วนใหญ่ยาสองกลุ่มนี้มักจะได้ผลดี แต่หากยังไม่ได้ผลก็ยังมียาต้านอาการอาเจียน และยาแก้ปวดกลุ่มอนุพันธ์ของมอร์ฟีนอีก
ส่วนยาที่เราคุ้นเคยคือยา ergotamine เป็นยาไมเกรนที่วางขายมากในร้านยา ราคาไม่แพง ใช้ได้ผลดี แต่ว่ายานี้มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาหลายตัว ระมัดระวังในการใช้งานให้ดี ปัจจุบันไม่ค่อยแนะนำแล้วนะครับ
หากอาการปวดไมเกรนเป็นบ่อยมากจนรบกวนชีวิตประจำวัน ไม่ตอบสนองต่อยาพื้นฐาน จะเข้าสู่กระบวนการวินิจฉัยและการใช้ยาเพื่อป้องกันโรคไมเกรนในระยะยาว ที่ต้องปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับผลดีผลเสียของการรักษาอย่างละเอียดครับ
