แพร่เป็นไวรัลบนโลกโซเชียลอย่างรวดเร็ว สำหรับภาพจากเพจ “กูเป็นกลางจริงๆ นะ” เรื่องห้างบิ๊กซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์ ประกาศขออภัยลูกค้า ว่า “เพื่อสนับสนุนนโยบายของกรมการค้าภายใน ทางห้างบิ๊กซีขอแจ้งการปรับราคาน้ำมันปาล์ม โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 13 มิถุนายน 2562 จากราคาเดิม 24 บาท เปลี่ยนเป็นราคา 34 บาท”
งานนี้ นายวิชัย โภชนกิจ อธิบดีกรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์ ให้เหตุผลว่า ได้หารือกับผู้ประกอบการห้างสรรพสินค้า ห้างค้าปลีกสมัยใหม่ เพื่อขอให้เลิกนำน้ำมันปาล์มบรรจุขวดสำหรับการบริโภค มาจัดโปรโมชั่นส่งเสริมการขาย และให้จำหน่ายในราคาปกติ ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน เป็นต้นไป โดยขอให้ขายราคาปกติขวด 1 ลิตร ควรขายราคา 34-36 บาท จากราคาที่ทำโปรโมชั่นขวดละ 24 บาท
ทั้งนี้ กรมการค้าภายในระบุว่า หากห้างจำหน่ายน้ำมันปาล์มในราคาต่ำต่อเนื่อง อาจส่งผลให้ราคาผลปาล์มสด และราคาน้ำมันปาล์มดิบลดลง กระทบถึงเกษตรกรผู้ปลูก ปาล์มน้ำมัน
แน่นอนว่า การปรับราคาน้ำมันปาล์มที่จำหน่ายในค้าปลีกสมัยใหม่ โดยเฉพาะในดิสเคาท์สโตร์ อย่าง บิ๊กซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์ และ เทสโก้ โลตัส ย่อมส่งผลกระทบให้ผู้บริโภคต้องจ่ายเงินเพิ่ม ยังส่งผลถึงร้านค้าปลีกหรือโชห่วย ที่เคยไปซื้อน้ำมันปาล์มจากดิสเคาท์สโตร์ มาจำหน่ายด้วย
แต่อย่าลืมว่า ที่ผ่านมา ราคาน้ำมันปาล์มบรรจุขวดในดิสเคาท์สโตร์ ที่จำหน่ายทุกวันนี้ เป็นราคาที่บิดเบือนกลไกตลาด เนื่องจากดิสเคาท์สโตร์ ต้องการจัดโปรโมชั่นเพื่อดึงลูกค้าเข้ามาใช้บริการ จนต้องแข่งกันดัมพ์ราคาสินค้า ทั้งที่ไม่ได้ทำกำไร และหันไปบีบราคาจากซัพพลายเออร์ ให้จำหน่ายในราคาถูก หรือเป็นราคาที่นำมาจัดโปรโมชั่น ซึ่งแน่นอนว่า โรงงานผลิตน้ำมันปาล์มบรรจุขวด ก็ต้องไปบีบราคาจากเกษตรกรผู้ปลูกอีกทอดหนึ่ง ทำให้กลไกราคาที่ขายปลีกในดิสเคาท์สโตร์ทุกวันนี้ ไม่ได้อยู่บนพื้นฐานต้นทุนที่แท้จริง
นายสมชาย พรรัตนเจริญ นายกสมาคมค้าส่ง-ปลีกไทย กล่าวถึงกรณีดังกล่าวว่า สิ่งที่ต้องจับตามองคือ เกมนี้ ใครได้ประโยชน์ ที่ผ่านมาราคาน้ำมันปาล์มถูกบิดเบือนมาตลอด จากการจัดโปรโมชั่นของผู้ค้าปลีก รวมถึงภาครัฐโดยเฉพาะกรมการค้าภายใน ที่แก้ปัญหาไม่ถูกจุด เมื่อราคาน้ำมันปาล์มดิบขึ้น แทนที่จะให้กลไกราคาทำงานตามราคาตลาด กลับใช้วิธีให้ผู้ค้าปลีกจำหน่ายราคาถูกแล้วจ่ายเงินอุดหนุนให้
“ต้องดูว่าถ้าไม่ให้ห้างจัดโปรโมชั่น เกษตรกรผู้ปลูกปาล์มจะได้ประโยชน์จากเรื่องนี้หรือไม่ กลัวว่าคนที่ได้เต็มๆ จนพุงปลิ้นจะเป็นโรงงานผลิตมากกว่า ดังนั้นภาครัฐต้องหาวิธีทำยังไงก็ได้ ให้เงินถึงมือเกษตรกรแทนที่จะไปตกอยู่กับโรงงานผลิตที่ซื้อมาถูกแต่ขายได้แพง” นายสมชาย กล่าว
นั่นเพราะที่ผ่านมา วงจรน้ำมันปาล์มบรรจุขวด ถุกกำหนดราคาโดยโรงงานผลิตกับวัตถุดิบ ยิ่งไม่มีวิธีแก้ปัญหาที่ถูกจุด ทำให้กลายเป็นปัญหาเรื้อรังมานาน พอวัตถุดิบขาดแคลนก็แก้ปัญหาที่ปลายเหตุด้วยการนำเข้า เมื่อน้ำมันปาล์มในประเทศแพงก็เกิดกองทัพมด ลักลอบนำเข้ามาจากประเทศเพื่อนบ้านที่ถูกกว่า ดังนั้นจึงถึงเวลาแล้วที่รัฐบาลต้องปล่อยให้กลไกราคาทำงานโดยไม่เข้าไปบิดเบือนราคาตลาด ราคาสินค้าแพงก็ต้องปล่อยให้แพง เมื่อซัพพลายขาด อีกระยะจะมีซัพพลายเข้ามาเพิ่มเป็นการปรับหาจุดสมดุลของตลาดในที่สุด
ถือเป็นอีกหนึ่งมุมมองที่น่าสนใจ โดยเฉพาะการแก้ปัญหาที่ถูกวิธี ดีกว่าแก้ปลายเหตุแล้วปล่อยให้ปัญหาสะสมเรื้อรังจนยากจะเกินเยียวยา
