คำว่า "ความฉลาดทางการเงิน" หรือ Money Literacy เป็นคำที่มีการพูดถึงกันเยอะ ในหนังสือการเงินส่วนบุคคลสมัยใหม่ เรียกว่า พูดกันเยอะ ได้ยินกันบ่อย หลายคนเลยถามว่า ไอ้เจ้า "ความฉลาดทางการเงิน" เนี่ย มันคืออะไร
เพราะถ้าจะศึกษาให้ครบถ้วน รอบด้าน ก็ต้องบอกว่า ความฉลาดทางการเงิน ก็คือ ความสามารถในการหารายได้ บริหารค่าใช้จ่าย เก็บออม และลงทุน ซึ่งฟังดูแล้วกว้างมาก
แต่ถ้าจะสรุปให้สั้น และง่าย … "ความฉลาดทางการเงิน" ก็คือ ความสามารถในการแก้ไขปัญหาทางการเงินของตัวเอง
คนเคยมีรายได้น้อย แล้วเพิ่มพูนศักยภาพตัวเอง เปลี่ยนอาชีพจนมีรายได้เพิ่มได้ … แบบนี้ก็เรียก มีความฉลาดทางการเงินในการสร้างรายได้เพิ่ม
คนเคยมีหนี้เหนื่อยหนัก อดทนกันฟัน ควบคุมค่าใช้จ่าย หารายได้เสริม จนค่อยๆปลดหนี้ได้ … แบบนี้ก็เรียก มีความฉลาดทางการเงินในการแก้ปัญหาหนี้
คนไม่เคยเก็บออมเงินได้ เริ่มเก็บออมเงิน ใช้วิธีหักเก็บออมแบบอัตโนมัติ เริ่มจัดการเงินได้อยู่หมัด ไม่รั่วไหล … แบบนี้ก็เรียก มีความฉลาดทางการเงินในการเก็บออม
หรือคนที่เคยลงทุนกี่ทีก็เจ๊ง เพราะเอาแต่ถามกับฟัง แล้วก็เชื่อซื้อตามแบบไม่รู้เรื่อง เริ่มต้นศึกษาพื้นฐานการลงทุน เริ่มต้นศึกษาหุ้นแต่ละบริษัทอย่างจริงจัง เริ่มลงทุนเป็น ลงทุนแล้วนอนหลับฝันดี … แบบนี้ก็เรียก มีความฉลาดทางการเงินในการลงทุนหุ้น
แบบนี้เป็นต้น …
ดังนั้นความฉลาดทางการเงินของคนเรา จะพัฒนาไปได้ดี และเร็ว เมื่อเราพยายามที่จะเรียนรู้แก้ไขปัญหาที่พบด้วยตัวเอง รู้สึกทนไม่ได้ ชีวิตไม่เป็นเหมือนที่อยากเป็น ไม่นิ่งดูดาย และไม่รอคอยความช่วยเหลือ
แต่ก็นั่นแหละ! ความรู้ทางการเงิน เป็นสิ่งที่เราไม่ได้เรียนกันในโรงเรียน ดังนั้น หลายครั้งพอเจอปัญหา เราก็อาจต้องอาศัยคำแนะนำจากคนอื่น หรือต้องถามผู้รู้
ผมเองได้รับคำถามแบบนี้ทุกวัน วันละเยอะมากจนตอบไม่ทัน บางครั้งเห็นคำถามแล้วก็รู้สึกเหนื่อย เพราะน้อยคนที่จะลองคิดคำตอบ หรือแนวทางของตัวเองมาก่อน มาถึงก็เล่าเรื่อง แล้วถามเหมือนเชิงคิดให้หน่อย ว่าทำยังไง
ตรงกันข้ามกับบางคนที่เล่าเรื่องตัวเอง แล้วก็บอกวิธีคิดหรือแนวทางแก้ปัญหาของตัวเองมาด้วย ซึ่งในมุมของผม คนในแบบหลังนี่แหละที่จะพัฒนาความฉลาดทางการเงินให้กับตัวเองได้เร็วกว่า เพราะถ้าคิดมาผิด ก็จะได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องกลับไป และเรียนรู้ได้เร็วกว่า เพราะใช้สมองเรียนรู้แนวทาง และประเมินทางเลือกให้กับตัวเองมาแล้ว ผิดกับกลุ่มแรก ที่เดี๋ยวมีปัญหา ก็กลับมาถามอีก …
หลายครั้งผมจึงมักถามพวกเขากลับไปเสมอว่า "แล้วเรามีแผนจะทำ หรือแก้ปัญหาอย่างไรบ้าง?"
หลายครั้งปลายทางตอบกลับ หลายครั้งเงียบไปเลย ไม่ติดต่อใดๆ กลับมา และหลายครั้งต่อว่ากลับมาเล็กน้อยพองามประมาณ … ถ้าฉันรู้แล้วจะมาถามเธอมั้ย"
ทั้งหมดก็สุดแท้แต่ … เพราะผมเชื่อเสมอว่า ถ้าเป็นครูใจร้าย ที่ไม่หวังให้คนเรียนเติบโต และได้ดีด้วยตัวเอง ผมก็จะบอกทุกอย่าง เหมือนเขียนใบจ่ายยา
แต่ด้วยวิธีที่ทำอยู่ในปัจจุบันนั้น อยากช่วยให้แก้ปัญหาเองได้ และเปลี่ยนเขาเป็น Active Learner เป็นคนที่จะหาทางเรียนรู้และช่วยเหลือตัวเอง และที่สำคัญ … หัด "คิดเอง" เองก่อน เพื่อประมวลความรู้ที่อ่าน ที่ดู และค้นขว้ามา (และที่ดีสุด คือ ลดภาระผมเองในอนาคตด้วย)
ผมเชื่อเสมอว่าการสร้างความฉลาดทางการเงินเป็นเรื่องสนุก! และในท้ายที่สุด คนที่ไม่หยุดคิดหาคำตอบ ไม่หยุดเรียนรู้ จะกลายเป็นคนที่เก่งเรื่องเงิน และสร้างความมั่งคั่งได้ในที่สุด
เป็นกำลังใจให้ทุกชีวิตที่มุ่งมั่นสู่อิสรภาพทางการเงินครับ
#TheMoneyCoachTH
