"ใคร ๆ เขาก็ทำกัน" เป็นประโยคฮิตที่เรามักได้ยินกัน (หรือบางทีเราเองนั่นแหละที่พูด) เมื่อใครสักคนทำสิ่งที่ไม่ถูกต้อง แต่พยายามแก้ต่างให้ตัวเอง โดยมองว่าคนส่วนมากก็ทำนี่ ฉันทำก็คงไม่ผิดอะไรมากมาย หรือแม้แต่เรื่องอื่น ๆ เช่น ทะเลาะกับแฟน ทำงานพลาด อะไรก็ตาม หากโทษคนอื่นได้ เราก็มักเลือกทางนั้นไว้ก่อน
แต่ไม่ต้องแปลกใจไป พฤติกรรมการโทษคนอื่น หรือโยนความผิดให้คนอื่นแบบนี้เป็นธรรมชาติของมนุษย์อย่างเรา ๆ โดยจิตวิทยามีคำตอบของเรื่องนี้อยู่
เหตุผลที่คนเราเลือกที่จะผลักความผิดให้ผู้อื่นนั้นเป็นเรื่อง กลไกการป้องกันตนเอง (Defense mechanism) ตามหลักจิตวิทยาของ ซิกมัน ฟรอยด์ เพราะเวลาเกิดปัญหา หรือสถานการณ์บางอย่างไม่เป็นดั่งใจ มนุษย์จะเกิดความรู้สึกไม่พึงพอใจ เกิดความเครียดที่มารบกวนสภาพจิตใจ จึงต้องหาทางออกให้กับตัวเอง เพื่อบรรเทา หรือหลบเลี่ยงปัญหา เราจะได้รู้สึกสบายใจขึ้นอีกครั้ง
การโทษคนอื่น ทำให้ตัวเราเองสบายใจกว่า แม้ว่าจะเกิดในช่วงสั้น ๆ ก็ตาม เพราะในที่สุดการพยายามดึงตัวเองออกจากความผิดพลาดนั่นมักเป็นสิ่งที่มนุษย์เลือกที่จะทำอยู่เสมอ ซึ่งบางทีเราเองก็ไม่รู้ตัวหรอก เพราะมันเกิดจากจิตใต้สำนึกของเรา พูดง่าย ๆ ว่าเป็นธรรมชาติของจิตใจ
ดั้งนั้นเวลาเกิดปัญหาขึ้น เราต้องหมั่นสำรวจตัวเองบ้างว่า เรากำลังใช้กลไกการป้องกันตนเองแบบนี้อยู่หรือเปล่า เพราะคงไม่ใช่เรื่องที่ดีนัก หากเราเอาตัวเองออกจากปัญหาแบบผิด ๆ เพราะถึงคุณจะโทษคนอื่นได้ แต่ไม่ได้แปลว่าปัญหานั้นจะถูกแก้ไขให้จบลง แต่มันคือการหลีกหนีความจริง เพื่อความสบายใจชั่วครั้งชั่วคราวเท่านั้นเอง
